مسأله جبر و اختیار یکی از جنجالی ترین و غامضترین بحث های کلامی است. این بحث ریشه تاریخی بسیار قدیم دارد و در گفته ها و اندیشه های فلاسفه، عرفا، شعرا و دیگران به جلوه های گوناگون نمود یافته است. مفهوم جبر یکی از مفاهیم کلیدی و کاربردی اشعار حافظ شیرازی و ابوالعلاء معرّی است. گروهی آن دو را بر مسلک جبر و گروهی دیگر با تفسیر و تأویل ابیاتشان آنها را معتقد به اختیار می دانند. این نوشتار سعی در بررسی...

اگربه تاریخ زندگی انسانها از آغازتا امروز بنگریم، به نام کسانی برمی خوریم که زندگی و زیستنِ آنان متفاوت با دیگران بوده است و گویی برخلاف زندگی مردم عادی زیسته اند و علی رغم سیر و حرکت آب گام برداشته اند. این تفاوت آنان با دیگران باعث شده که آنان رابه درستی نشناسند و هرکس از ظنّ و پندار خود سخنی در باب آنان بگوید، زیرا پیچیدگیشخصیتی این بزرگان، امکان شناخت حقیقی از ایشان را فراهم نمیکند و به همین ...

اگربه تاریخ زندگی انسانها از آغازتا امروز بنگریم، به نام کسانی برمی خوریم که زندگی و زیستنِ آنان متفاوت با دیگران بوده است و گویی برخلاف زندگی مردم عادی زیسته اند و علی رغم سیر و حرکت آب گام برداشته اند. این تفاوت آنان با دیگران باعث شده که آنان رابه درستی نشناسند و هرکس از ظنّ و پندار خود سخنی در باب آنان بگوید، زیرا پیچیدگیشخصیتی این بزرگان، امکان شناخت حقیقی از ایشان را فراهم نمیکند و به همین ...

چکیده مطالعه و بررسی نقش مراکز علمی ایران در پیشبرد علوم عربی و ادبی در حوزۀ ادبیات تطبیقی مکتب فرانسه می گنجد؛ زیرا مراکز علمی ملتی در ادبیات ملتی دیگر تأثیرگذار بوده است. در دورۀ عباسی (656-132هـ.ق) که علوم عربی و ادبی بیش از هر دورۀ دیگری شکوفا شد، با در نظر گرفتن مقتضیات و بستر سیاسی و دینی مناسب، نقش چهار مرکز علمی  غرب ایران «دینور، قرمیسین، شهرزور و حلوان» در پیشبرد علوم عربی و ادبی و شا...

امثال مولّد به حکمت­هایی گفته می­شود که هویّتی نامشخّص دارند و در دورة عبّاسی اوّل از فرهنگ­های مختلف از جمله ایران، یونان و هند به زبان و ادبیّات عرب نفوذ کرده­اند. حجم عظیم و گستردة­ ترجمه­هایی که در عصر عبّاسی شکل گرفت، از عواملی است که موجب انتقال این امثال به فرهنگ عربی شد. یکی از عمده­ترین فرهنگ­های مؤثّر این دوره، فرهنگ ایرانی بود که توانست از طریق ترجمه در دل اعراب بادیه‌نشین راه پیدا کند. هدف...

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می کند که پژوهشی جامع الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره توشه ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل برگ های اوراق. بر سمند خیال می نشینیم و بر فراز دره های ماه و سال پرواز می کنیم، تا صخره های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم.

نفوذ و رواج زبان عربی درمیان ایرانیان پس ازاسلام ونبوغ بسیاری ازایرانیان درزبان عربی، ودرفرهنگ اسلامی که به زبان عربی درآمده است، چیزی نیست که از دیده کسی که اندک آشنایی به فرهنگ دوره اسلامی در یکی از دو زبان تازی و فارسی داشته باشد، پوشیده بماند. هرکس که درباره تاریخ ادبیات زبان عرب یا تاریخ فرهنگ ایران پس از اسلام بحث کرده ، به وجهی به این مسئله اشاره کرده است ، اما اهمیت مطلب إقتضا دارد که ب...

اگربه تاریخ زندگی انسانها از آغازتا امروز بنگریم، به نام کسانی برمی‌خوریم که زندگی و زیستنِ آنان متفاوت با دیگران بوده است و گویی برخلاف زندگی مردم عادی زیسته‌اند و علی‌رغم سیر و حرکت آب گام برداشته‌اند. این تفاوت‌ آنان با دیگران باعث شده که آنان رابه درستی نشناسند و هرکس از ظنّ و پندار خود سخنی در باب آنان بگوید، زیرا پیچیدگیشخصیتی این بزرگان، امکان شناخت حقیقی از ایشان را فراهم نمیکند و به همین...

اگربه تاریخ زندگی انسانها از آغازتا امروز بنگریم، به نام کسانی برمی‌خوریم که زندگی و زیستنِ آنان متفاوت با دیگران بوده است و گویی برخلاف زندگی مردم عادی زیسته‌اند و علی‌رغم سیر و حرکت آب گام برداشته‌اند. این تفاوت‌ آنان با دیگران باعث شده که آنان رابه درستی نشناسند و هرکس از ظنّ و پندار خود سخنی در باب آنان بگوید، زیرا پیچیدگیشخصیتی این بزرگان، امکان شناخت حقیقی از ایشان را فراهم نمیکند و به همین...