در این رساله «تأویل» از دیدگاه دو فیلسوف بزرگوار ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو فیلسوف به این مسئله رویکرد جدیدی داشته که مطابق با دیدگاههای قرآنی و عرفانی و فلسفی آنهاست. تفسیر و تأویل متون در اندیشه ملاصدرا کاملاً متأثر از وجود شناسی و انسان شناسی اوست. وی راه رسیدن به تأویل متون را توجه به حقیقت وجود آدمی می داند. به گونه ای که انکشاف هر یک از مراتب و عوالم هستی و...

طنز، یکی از گونه های پویای هنری است که کاربرد آن، در اصلاح نابسامانی های جامعه های بشری، قابل توجه است.از آنجا که فلسفه نزول کلام و وحی، هدایت و اصلاح است، قرآن، این هنر بی رقیب ربانی که هنر فصاحت و بلاغت کلام از ینبوع زلالش آب می خورد، گاهی از این شیوه مؤثر برای انذار بهره گرفته است تا شاید آنان که زبان جد، بیدارشان نمی کند، بیان طنز، هشیارشان کند.در این مقاله، در پی آن بوده ایم که ضمن بیان تع...

در میان فلاسفۀ مسلمان سهروردی نخستین فیلسوف مسلمان است که با تسلط بی­نظیر به آیات نورانی قرآن بسیاری از مباحث حِکمی و فلسفی را با استناد به آیات قرآنی طرح نموده است و همچنین، به تأویل آیات بر اساس مبانی حکِمی و فلسفی می­پردازد. نظریۀ تأویل سهروردی مبتنی بر نظریۀ شهود و جایگاه حکیم متأله در معرفت­شناسی و عالم مثال در جهان‌شناسی اشراقی است و زبان رمز حاکی از آن هست. هدف این پژوهش ارائۀ تأویلات اشرا...

شناخت شیوه ی مفسران در پرده برداری از مراد خدای- تعالی- و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه، روش «تفسیرالتفاسیر» ابوبکر محمد بن عتیق سورآبادی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. و نگارنده با فراهم آوردن پایان نامه ای با عنوان «روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر» کوشیده است تا روش وی در تفسیر قرآن را بشناسد و بشناساند...

شریعت و حقوق قرآنی در کنار اعتقادات و اخلاق، در مجموعه نظام معارف قرآنی دارای اهمیت فراوان است و بطور مستقیم با اعمال همه متدینان در ارتباط است و توجیه و یا تأویل ناصحیح این بخش می‌‌تواند به تخریب احکام اسلامی منجر گردد و خسارات فراوانی در دینداری و سبک زندگی اسلامی مؤمنان وارد نماید؛ اما در دو مبحث، وضعیت شریعت قرآنی در میان برخی از صوفیه متزلزل شده است؛ یکی در بحث مربوط به رابطه شریعت، طریقت ...

چکیده تشنگان دریای فن و ادب را سزاوار است که در پی یافتن و شناخت آثار فنی و بلاغی نامداران این عرصه و تأسی از شاهکارهای خیالی از مطلوب خویش کام برگیرند، در این مجال چه منبعی برجسته تر و والاتر از کتاب آسمانی قرآن را می توان یافت نمود. این منبع عظیم نمونه ی ارزشمندی از بیان داستان اقوام متعدد و پیامبرانشان در این عرصه می باشد. شناخت و تحلیل زیبایی های صور خیال در داستان های قرآنی مبیّن ابتکار آف...

بسیاری از مضامین قرآنی که به شعر فارسی راه یافته است، تنها در بردارنده ترجمان الفاظ و ظواهر قرآنی نیست بلکه شاعران عارف معمولاً دریافت تفسیری و گاه تأویلی مفسران را نیز به جامه شعر درآورده‌اند. خطاب الهی «فاخلع نعلیک» به حضرت موسی(ع) در سوره طه، از تعابیری است که توجّه بسیاری از شاعران اهل طریقت را به خود جلب کرده است. آنان نیز همچون مفسران عارف، برداشت‌هایی کاملاً عرفانی از این آیه داشته و با تع...

از جمله پژوهش های قرآنی مطمح نظر مفسران و دانشوران علوم قرآنی، تبیین موضوع «محکم و متشابه» در قرآن است؛ که هفتمین آیه از سوره آل عمران بدان اشاره دارد. از آنجا که شناخت موضوع محکم و متشابه در پرتو دیدگاه ها و برداشت هایی است که توسط قرآن پژوهان از این آیه ارائه گردیده، این پژوهش با ارزیابی دیدگاه های قرآن پژوهان معاصر، نگرش ایشان در حوزه هایی مانند چگونگی آیات متشابه، تعریف و چیستی تأویل، و کیف...

<کنایه> به عنوان یکی از فنون علم بلاغت، از جمله شیوه های ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیرصریح مقصود است. از مهم ترین پایه های اساسی این فن، رابطه ی غیرقابل انکار میان لفظ و معنا است که خود، این امکان را فراهم می آورد تا نویسنده یا گوینده، کلام را به گونه ای بیان کند که در پاره ای موارد، درک صحیح مقصود برای خواننده یا شنونده به آسانی میسّر نباشد و یا حتّی برداشت متفاوتی از آن سخن داشته باشد. با ت...

نویسنده در این تحقیق که به زبان اردوست، در پنج فصل به صورت اجمال، به تجزیه و تحلیل مهم ترین مسایل مربوط به علوم قرآنی و نیز طرح و مصادیق برخی از علوم قرآنی مطرح شده در تفسیر و علوم قرآنی شیعه امامیه، پرداخته است. در فصل اول، به بحث درباره نسخ و احکام ناسخ و منسوخ و نیز به شرایط ناسخ و منسوخ و مصادیقی از آن اختصاص دارد. نویسنده در فصل دوم، ابتدا به بحث در مورد محکم و متشابه پرداخته و سپس احکام م...