گرشاسپ بزرگ­ترین پهلوان اسطوره­ای ایران است و رستم نیز جهان­پهلوان شاهنامه است. یکی از شگفت­ترین و رازآمیزترین دشمنان گرشاسپ، دیوی است گَنْدَرْوَ نام که پهلوان پس از رنج بسیار، او را در کنار دریای فراخ­کرت از پای درمی­آورد. اکوان ­دیو نیز از رازآمیزترین دشمنان رستم است که تهمتن با کوشش بسیار، سرانجام او را در نزدیکی دریایی از پای می­افکند. در این جستار، با روش توصیفی­تحلیلی، دو داستان «نبرد رستم با ...

در این پژوهش هدف آن است که تاثیر تراژدی یونانی در به وجود آمدن سه داستان رستم و اسفندیار، رستم و شغاد و پادشاهی بهمن بازنمایانده شود. اشتباه است اگر گفته شود این داستانها صورت ایرانی تراژدی یونانی است . چرا که میان فرهنگ ایران و یونان تفاوتهای بسیاری وجود دارد . از سوی دیگر شرایط زمانی به وجود آمدن این دو گروه داستانها با هم فرق می کند. و مهمترین نکته این که امروزه دیگر، پژوهشگران و متخصصان ترا...

در این مقاله داستان رستم و اسفندیار که از داستان های محوری شاهنامه است، بر اساس نظریه کلود برمون بررسی می شود. این دیدگاه با توجه به اینکه شکست و عدم توفیق قهرمان را نیز در نظر می گیرد، با داستان مورد بحث مطابقت بیشتری دارد. این داستان بر اساس نظر برمون سه کارکرد امکان یا استعداد، فرایند و پیامد را در خود دارد و همچنین در آن، سه توالی زنجیره ای، انضمامی و پیوندی را می توان بررسی و تحلیل کرد. اس...

یکی از مهم‌­ترین مسائل در حوزۀ نگارگری ایرانی چگونگیِ انتخاب متن برای تصویرگری است. عموماً تصوّر بر این است که نقاشان اختیار زیادی در انتخاب متن نداشته‌­اند، اما نوشتارِ پیش‌رو نشان می‌دهد که این کار تابع منطقِ خاصی بوده که با جهان­‌بینیِ نقاش یا گروهِ نقاشان، ‌به نوعی، ارتباط داشته است. تحلیلِ تطبیقیِ حاضر، با بهره گیری از رویکرد جامعه‌­شناسیِ ساختارگرا، مشخصاً چند اثر مهم در سبک نقاشیِ کمال­‌الدین ...

هدف اصلی این پژوهش، بررسی مفهوم و جایگاه «فضا» در نقاشی ایرانی دوره تیموری1 و تفسیر قواعد و ضوابط حاکم بر آن‌ها در آثار استاد کمال‌الدین بهزاد است. در این پژوهش، ساختار بصری سه اثر از معروف‌ترین نگارگری‌های ایرانی دوره تیموری بررسی و تحلیل شده است که فضای معماری را تصویر کرده‌اند. با توجه به اینکه مکتب هرات2 نقطه اوج نقاشی ایران محسوب می‌شود و در این مکتب به فضا‌های معماری و شهری بسیار توجه شده...

غیاث‌الدین بن همام‌الدین معروف به «خواندمیر»، مورّخ، منشی، شاعر، و نویسندۀ عصر تیموری، نوۀ دختری «میرخواند»، مؤلف کتاب روضة‌الصفا، است. نامة نامی ترسّل منشیانه‌ای است زیبا و خواندنی با نثری آمیخته به نظم، شامل دیباچه، نُه فصل، و هر فصل شامل چندین بخش که در نسخ موجود با نام سطر و لفظ تقسیم گردید. خواندمیر این نامه‌‌ها را در چهل‌ و ‌شش یا چهل ‌و هفت ‌سالگی، یعنی 925 یا 927 قمری، زمانی که مقیم هرات ب...

نقد روان کاوی، از نقدهای مهمی است که در بررسی متون ادبی از آن بهره گرفته می­شود. در این مقاله براساس این نقد، به تحلیل شخصیت سهراب، رستم و کاووس در داستان «رستم و سهراب» پرداخته شده است. ابتدا شخصیت سهراب بر اساس تیپ شخصیتی «پرشور»،  واکاوی و ارایه شد. باتوجه به ویژگی­های مشترک بین سهراب و این تیپ شخصیتی، از جمله: قدرت­طلبی، شجاعت، اهمیت دادن به اهداف خود، روابط عاشقانه، لذت بردن از درگیر شدن د...