انحاء نسبت­های مفهومی، ثبوتی، اثباتی، انگیزشی و ... میان دین و اخلاق، در طول تاریخ و دست­کم از زمان افلاطون به ­این سو، مورد اقبال متفکّران بوده ­است؛ چه ­این­که هر دو متکفّل صلاح و فلاح انسان این­جهانی بوده و بسته به میزان استغنا یا حاجت­مندی به دیگری، نظم و نسق متفاوتی پی می­افکنند. مطابق یکی از این تقریرات و با اتکا به دلایلی چون حاکمیت مطلق الهی، خالقیّت خداوند، قیام عرض به عرض و اتصاف افعال ب...

رازداری یکی از ارکان اجتناب ناپذیر تاریخچه ی روابط پزشک و بیمار است. درک نادرست از این اصل نه تنها می تواند به قداست حرفه ی پزشکی آسیب بزند، بلکه بر کیفیت رابطه ی درمانی و در سطحی وسیع تر، بر سلامت عموم جامعه نیز تأثیر گذار باشد. زیر بنای این تأثیر گذاری نیز آسیبی است که به حس اطمینان و اعتماد بیماران وارد می شود. مکاتب فلسفی غرب اساساً موافق مطلوبیت اصل رازداری هستند. چنان که آموزه های اسلام نی...

این مقاله در پی آن است که با نقد و بررسی قرآنی و روایی، از بین رویکردهای مختلف اشتمال قرآن بر تمام نیازهای بشر را برگزیند. بی‌شک کافی بودن مستدلات این بخش، آراء دیگر را خدشه‌دار می‌سازد. نگارنده در این باره، آیات مربوطه را بررسی و با توجه به اِشکال ادبی و تحلیلی دو واژه «تبیان» و «کل»، در مهم‌ترین آیه مورد استناد مطلق‌گرایان، استدلال به این آیه را برای اثبات جامعیت بالجمله مورد تردید جدی قرار دا...

مقاله حاضر به بررسی این مسأله می پردازد که آیا مفهوم جوهر، جنس و مقوم انواع جوهری است یا آنکه مفهومی انتزاعی و غیر ماهوی است؟ غالب حکیمان مسلمان از جنسیت جوهر دفاع کرده اند و تعداد اندکی که فخر رازی در صدر آنهاست قائلند که جوهر جنس و مقوم انواع جوهری نیست. ملاصدرا مدافع جنس بودن جوهر است و ادله منکرین را به نحو گسترده مورد نقد قرار داده است. در این نوشته نخست اهم ادلة منکرین جنسیت جوهر را گزارش...

یکی از تعارض های اساسی در کلام (الهیات) و فلسفۀ دین، تعارض علم پیشین خداوند و اختیار بشر است. بدیهی است که درک صحیح از موضوع زمان و نسبت آن با خداوند، برای حل این تعارض بسیار تعیین کننده است. بر این مبنا، سه راه حل برای این تعارض ارائه شده است که می توان از آنها به «نظریۀ تعین ناپذیری آینده»، «نظریۀ شناخت ناپذیری اعمال اختیاری آینده» و «نظریۀ لازمانی علم خداوند» تعبیر کرد. در این نوشتار، ابتدا ...

حکم تعدد زوجات از احکام قطعی و اجماعی میان همه فرقه ها و گروه های اسلامی است. در قرآن این حکم در آیه سوم سوره نساء بیان شده است. با این حال، این آیه به دلیل ساختار و هم چنین مقید شدن حکم در آن به دو شرط، ابهاماتی دارد که مفسران فریقین نظرات گوناگونی در حل آن ها ارائه داده اند. از جمله این ابهامات، ارتباط فقره اول این آیه، که در قالب شرط بیان شده، با فقره دوم و جزاء است. در این نوشتار، پس از تبی...

از سویی حکما، قاعده «الواحد» (از یکی جز یکی صادر نگردد) را بدیهی می دانند و از سوی دیگر معتقداند خداوند یکتا، قادر مطلق است. لازمه قدرت مطلق خداوند، صدور کثیر از خدای یکتاست، آیا این، با قاعده الواحد متعارض است؟ چگونه می توان همزمان، قاعده الواحد و قدرت مطلق خداوند را پذیرفت؟ در این مسئله می گوییم: در پذیرش این قاعده، وفاق حکیمان، عارفان و متکلمان ادعا شده است که اساسی نداشته، پشتوانه قاعده...

در یک رآکتور صفر قدرت و به طور کلی در مجموعه­های بحرانی برای انجام آزمایش­ها، لازم است مقدار شار مطلق نوترون برای درجه­بندی توان رآکتور مشخص باشد. اندازه­گیری هم­فرودی زمانی دو تابش β و γ ناشی از فعال­سازی ورق طلا به­عنوان یک روش استاندارد برای اندازه­گیری شار مطلق نوترون شناخته شده است. شار مطلق نوترون از فعالیت مطلق ورق طلا محاسبه می­شود. پرتوهای بتا و گامای حاصل از نمونه­ی طلای فعال شده در ی...

تغییر جنسیت یکی از موضوعات مهمی است که در علم پزشکی و حقوق اهمیت خاصی دارد. اگر چه در گذشته این مباحث کم و بیش وجود داشته است، اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، ابعاد جدیدتری فرا روی ما گشوده شده است. سؤالی که از لحاظ حقوقی مطرح می­شود، این است که آیا تغییر جنسیت جایز است. در این خصوص سه نظریه وجود دارد: 1ـ تغییر جنسیت مطلقاً جایز نیست. 2ـ تغییر جنسیت مطلقاً جایز است. 3ـ تغییر جنسیت به صو...

زمانی که در مدل رگرسیون خطی نقاط پرت و دورافتاده وجود داشته باشد، یا مشاهدات از توزیع غیر نرمال تبعیت کنند؛ شیوه حداقل مربعات، دیگر شیوه خوبی برای برآورد پارامترها نیست؛ زیرا این برآوردگر نسبت به مشاهدات غیرمعمول بسیار حساس است. بنابراین شیوه رگرسیون استوار با تعداد زیادی برآوردگر پیشنهاد شده است. یکی از قدیمی ترین پیشنهادات، شیوه حداقل قدرمطلق انحرافات (lad (بوده است، که ضرایب رگرسیونی در آن ...