مولانا یکی از بزرگترین شاعران عارف ادب فارسی که توانسته است با بیان حقایق عرفانی در قالب حکایات جذاب و دلاویز، مثنوی را در زمره ی یکی از مهمترین متون نظم عرفانی درآورد. در این پژوهش نگارنده کوشیده است که عناصر اربعه را در این اثر بشکوه مورد نقد و بررسی قرار دهد تا روشن شود که مولانا تا چه حد عناصر اربعه را در معانی عرفانی به کار برده و بازتاب نمادین هر یک از عناصر اربعه در مثنوی، تا چه حد برجست...

فرهنگ های دوزبانه از دیرباز مورد توجه اهل لغت و واژه شناسان بوده است، زیرا این گونه فرهنگ ها از یک سو رواج زبان مادر و زبان برگردان را درپی داشته و ازسوی دیگر نیاز مترجمان را برآورده می ساخته است. چه بسا در تألیف فرهنگ های دوزبانه واژه هایی اصیل به کار گرفته شده که امروزه مهجور شده است و با احیای آن ها می توان به تنقیح و تزکیه زبان یاری رسانید. شاید بتوان گفت بیش ترین مزیت تألیف فرهنگ های دوزبا...

جدل در اصطلاح منطق ، یکی از صناعات خمس به شمار می آید که از مقدّمات مسلّم و مشهور تشکیل یافته است و عموماً میان اهل علم ، متکلّمان و فلاسفه و ......در باب موضوعات اعتقادی یا غیر اعتقادی ، انجام می گیرد و غایت آن ، غلبه بر خصم (طرف مقابل) و وادار کردن وی به تسلیم و سکوت است. از نظر اخلاقی ، در هر جدل نشانه هایی از تکبّر ، عجب ، انانیّت و سلطه گری وجود دارد که بسیار مورد انکار عرفا به ویژه مولانا می ب...

این مقاله سعی دارد با تکیه بر روش تحلیل گفتمان فِرکلاف و تأکید او بر تعامل میان پدیده های زبانی، متن ها و بافت های اجتماعی نشان دهد که چگونه ترجمة آثار نمایشی از فرهنگ مبدأ می تواند تحت تأثیر گفتمان های غالب زبان مقصد قرار گرفته و برداشت های متفاوتی را تولید کند. برگردان فارسی نمایش نامه های برتولت برشت به دلیل وجود تلویحات تاریخی متناسب با وضعیت اجتماعی ایران در فاصلة دو دهة پرآشوب پنجاه و شصت ...

چکیده از قرن هجدهم میلادی تاکنون مثنوی شریف مولانا جلال الدین بلخی بارها به زبان­های مختلف اروپایی به­ویژه زبان انگلیسی، ترجمه شده است. روند ترجمۀ مثنوی در کنار سایر سروده­های مولانا در دو دهۀ اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته، چنان­که هم از لحاظ کمیت و کیفیت و هم از جهت طیف وسیع علاقه مندان و شیفتگان مولانا در اقصی نقاط جهان، جایگاهی منحصر به ­فرد یافته است. این ترجمه ها البته در یک سطح نیستند. نخ...

فرهنگ‌های دوزبانه از دیرباز مورد توجه اهل لغت و واژه‌شناسان بوده است، زیرا این‌گونه فرهنگ‌ها از یک‌سو رواج زبان مادر و زبان برگردان را درپی داشته و ازسوی دیگر نیاز مترجمان را برآورده می‌ساخته است. چه‌بسا در تألیف فرهنگ‌های دوزبانه واژه‌هایی اصیل به‌کار گرفته شده که امروزه مهجور شده است و با احیای آن‌ها می‌توان به تنقیح و تزکیة زبان یاری رسانید. شاید بتوان گفت بیش‌ترین مزیت تألیف فرهنگ‌های دوزبا...

حکمت و عرفان در هر کشوری از کشورهای اسلامی، بخشی از شیرازۀ زندگی و فرهنگ و آیین آن جامعه را تشکیل می دهد. قرن هفتم ﻫ.ق (سیزدهم میلادی)، عصر طلایی تصوّف و اوج اندیشه های عرفان اسلامی است، به طوری که عرفای این دوره چون ابن عربی، صدرالدین قونوی، جلال الدین محمد بلخی (مولوی)، نجم کُبری و... تأثیر معنوی به سزایی در سرزمین های اسلامی گذاشته اند. خواجه افضل الدین محمد مرقی کاشانی نیز از عرفا و حکمای نیک...

ظرفیتهای ویژه ای در ادبیات عرفانی فارسی می توان یافت که پاسخگوی دلمشغولیهای انسان سرگشته در دنیای پرشتاب امروز و دوران غلبه فناوریها باشد. از مهمترین جنبه های ادبیات عرفانی فارسی "فرا آگاهی " و اگر به ذهن و زبان مولوی نزدیکتر شویم "خدا آگاهی " است و آن اگاهی ویژه ای است که فقط سالکان حقیقی پس از طی مراحل سلوک در طریق عرفانی و نایل شدن به مقامات ربانی به آن دست می یابند. رسیدن به این خدا اگاهی...

در جهان­بینی مولوی، «انسان» یکی از محوری­ترین مسائل است و باقی آفرینش حول او و هدفش می­چرخد. در کنار آن، در رشته­ی جمادات، «کوه» یکی از برجسته­ترین موجودات عالَم، و در همه­ی اساطیر و ادیان الهی و غیرالهی مکانی مهم و مقدس به شمار می­آید. در آثار مولوی نیز کوه از رمزهای کلان و حاوی تصویرپردازی­های بدیع است. پرسش این پژوهش آن است که در آثار مولوی کوه و انسان چه تقابل­ها، تشابه­ها و اتصال­هایی با یک...

مولوی برخلاف برخی عارفان که از سر بی مهری به عقل می نگرند، در آثار خود به ویژه در مثنوی معنوی با اهتمامی ویژه به عقل نگریسته است. او تمام گونه ها و اطلاقات عقل و زوایای آن را بررسی کرده است. از این رو گاه به نکوهش و گاه به ستایش عقل پرداخته است. وی در مواردی مقام راهبری را به عقل سپرده و بیان می کند که کدام گونه عقل است که آدمی را به مقصد می رساند وکدام گونه آن آدمی را از رسیدن به هدف باز می دا...