با پایان یافتن رقابت ژئوراهبردی واشنگتن و مسکو در بسیاری از مناطق جهان بعد از جنگ سرد، چنین به نظر میرسد که در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز این رقابت ها تازه آغاز شده است. رقابت میان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف کسب برتری های ژئوپلیتیک، توانایی شکل دهی به ساختارهای امنیتی، تسلط بر منابع انرژی و توسعه حوزه نفوذ است. مقاله پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی منافع و الگوهای رفتاری قدرت ها...

امروزه بر اثر تحولاتی که در عرصه های مختلف علوم، تکنولوژی، ارتباطات، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و... شکل گرفته است، دنیا به سوی همکاری و همگرایی بیشتر در حال حرکت است و رواج مفاهیم و اصطلاحاتی نظیر جهانی شدن، فشردگی زمانی و مکانی،گفتگوی تمدن ها، دهکده جهانی و... نشان از این فرایند دارد. براین اساس بدلیل گسترش روز افزون ارتباطات و مبادلات میان ملل و دولت های مختلف و بخصوص افزایش درهم تنیدگی های اقتصاد...

اولویت‌های امنیتی یک کشور تنها متأثر از شرایط داخلی آن نیست، بلکه افزون بر شرایط داخلی، گاه شرایط منطقه‌ای نیز در تعیین این اولویت‌ها عامل تعیین‌کننده‌ای به شمار می‌رود. تأثیر شرایط منطقه‌ای به ویژه زمانی است که کشور مورد مطالعه از یک اقتصاد رو به رشد برخوردار باشد. منطقه آسیای مرکزی پس از کسب استقلال حاصل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چنین تأثیری را بر اولویت‌های امنیتی چین رقم زد. چین در...

وابستگی متقابل امنیتی- اقتصادی، پیوندهای تاریخی، قومی و نژادی، تهدید‌ها و نگرانی‌های مشترک امنیتی میان کشورهای آسیای مرکزی بیانگر وجود شبکه‌ای در هم تنیده از اشکال گسترده‌ای از روابط و پیوندهای امنیتی میان جمهوری‌های منطقه می‌باشد که امکان ترسیم خطوط مرزی جداگانه‌ میان امنیت ملی این کشورها را با سختی مواجه نموده است. این وابستگی‌ها و پیوندهای متعدد بیش از هر چیز دیگر بیانگر ضرورت انکار ناپذ...

افزایش نقش انرژی و اقتصاد در روابط بین الملل ، دولت ها را به یافتن منابع اقتصادی جدید در سایر مناطق جهان واداشته است . در این میان روسیه به عنوان یک ابرقدرت انرژی در جهان سعی دارد تا اقتدار دوران شوروی سابق را باز یابد . توسعه نفوذ در جمهوری های سابق شوروی یکی از ابزارهای عمده روسیه برای پیشبرد این هدف است . وجود منابع عظیم انرژی در آسیای مرکزی سبب شده تا روسیه در این منطقه حضور فعال داشته باشد...

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسی‌زبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای ای...

چکیده در طول سال های اخیر سیاست خارجی ایران با تحولاتی مواجه بوده که از این جمله می­توان به توجه بیشتر به کشورهای حوزه آسیای مرکزی اشاره کرد. در بین این کشورها تاجیکستان به دلیل اشتراکات زبانی، نژادی، دینی، فرهنگی و تاریخی برای ایران حائز اهمیت بیشتری بوده است. احیای پیوندهای دیرینه و تعمیق روابط ایرانیان و مردمان تاجیکستان علاوه بر اینکه در گرو شاخصه های مهمی همچون توسعه همگرائی فرهنگی، اصلا...

  رضا سیمبر1 دانیال رضاپو2   پس از فروپاشی شوروی، آسیای مرکزی عرصه تهدیدها و چالش های امنیتی متعدد بوده است. مناقشه های قومی و سرزمینی، بی ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدیدهای فراملیتی، جرایم سازمان یافته و بالاخره رقابت قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای مهم ترین چالش های امنیتی در آسیای مرکزی بوده است. وجود این چالش ها و مسائل حاد امنیتی، مشکلات امنیتی متعددی برای آسیای مرکزی ب...

چکیده طرح ابتکار کمربند-راه نقطه عطف شکل دهی به نظم اقتصادی جدید و مستقل از آمریکا در منطقه آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق مورد توجه چین و روسیه برای شکل دهی به شراکت راهبردی میان دو کشور با هدف جلوگیری از گسترش نفوذ ایالات متحده آمریکا در این منطقه به شمار می رود . مقاله حاضر با روش کیفی با رویکرد تحلیلی-توصیفی و با روش کتابخانه ای گردآوری داده ها، پس از تبیین ط...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی و قفقاز فصل نوینی در روابط این کشورها با همسایگانش آغاز گردید، و این منطقه به صحنه رقابت کشورهای منطقه ای تبدیل شد. یکی از مهمترین کشورهایی که سیاست های توسعه جویانه ای را در منطقه دنبال می کرد اسرائیل بود. بازتاب نیاز اقتصادی، امنیتی جمهوری های مسلمان اتحاد جماهیر شوروی و حضور فعال اسرائیل در مبانی رفتاری سیاست خارج...