برجستگی جنبه­های هنری از ویژگی­های بارز تاریخ وصاف و سایر متون مصنوع و فنی است. از میان ظرافت­های هنری، ایهام جایگاهی ویژه در تاریخ وصاف دارد. در این مقاله در روشی توصیفی-تحلیلی، ایهام­های موجود در جلدهای پنج­گانه کتاب بررسی شده تا جایگاه ایهام، زمینه­های ایهام­پردازی و نقش ایهام در گره­گشایی ابهام­های این متن مصنوع روشن شود. پژوهش حاضر نشان می­دهد که بهره­گیری فراوان نویسنده از ایهام­های لغوی ...

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی­های برجسته و شاخصه­های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده­های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر  بیشتر روشن می­گردد. این مقاله با بررسی سبک­شناسانه غزلیات اجتماعی دوره مشروطه بر آن است تـا ویژگی­های برجسته سبک­ساز و پربسامد را در لایه ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعدا...

اثر ادبی (روایت تمثیلی عرفانی) برانگیزنده تجربه ای عمیق و متفاوت است که در نهایت به «خلاقیت هنری» یعنی آفرینش «راوی» و بازآفرینی «روایت گر» اثر ادبی منجر می شود. لذت زیبایی این گونه آثار ناشی از آگاهی و درون یافتی است که مخاطب از بازیابی و دریافت چیزی که به اعلی درجه جز خود او است، حاصل می کند؛ به بیان دیگر در این گونه آثار، روایت نیروی محرکه اندیشه، تخیل، تداعی و برانگیزنده معانی از یاد رفته و...

این جستار به تحلیل دوباره و تکمیلی صناعت «استعارة ایهامی کنایه» و انواع آن در غزل‌های صائب می‌پردازد. صناعات شعری از جمله عواملی هستند که برجستگی آن­ها در شعر هر شاعر، سبک منحصر و مختص به خود او را می‌سازد. یکی از انواع صناعات و شگردهای شعری، صنایع کنایه­محور یا کنایه‌های آمیغی است. این صورت‌های ادبی همان­طور که از نامشان پیداست، صناعاتی آمیغی­اند که در آن­ها کنایه به عنوان محور و مرکز با صناعا...

منظومه خسرو و شیرین یکی از جذاب ترین آثار گستره ادب غنایی است، که به لحاظ توانایی زبانی و ادبی سراینده آن در خلق تصاویر زنده و پویا از شور و کشش عاشقانه و ناز و نیاز عاشق و معشوق، همواره مورد توجه بوده است. افزون بر هنر سرایندگی نظامی در آفرینش این اثر غنایی، آن چه بیش از همه مهم می نماید، برجستگی نقش زن، به عنوان موجودی مستقل و انتخاب گر است، که در آثار مشابه کم تر دیده شده است.در این منظومه، ...

اثر ادبی (روایت تمثیلی عرفانی) برانگیزنده تجربه ای عمیق و متفاوت است که در نهایت به «خلاقیت هنری» یعنی آفرینش «راوی» و بازآفرینی «روایت گر» اثر ادبی منجر می شود. لذت زیبایی این گونه آثار ناشی از آگاهی و درون یافتی است که مخاطب از بازیابی و دریافت چیزی که به اعلی درجه جز خود او است، حاصل می کند؛ به بیان دیگر در این گونه آثار، روایت نیروی محرکه اندیشه، تخیل، تداعی و برانگیزنده معانی از یاد رفته و...

یکی از جریان های شعری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، مربوط به دوران پایان دفاعمقدس است که با فروکش کردن زبانه های آتش جنگ، شعر حال و هوای خاصی ، متفاوت بافضای شعری دوران نبرد و ستیز با دشمن ، می یابد. تداعی خاطرات گذشته و ذکر ارزش هایرا می آفریند « نوستالژی عارفانه » فراموش شده برای روشنگری افکار عموم، شاخه ای جدید ازکه در ادبیات پیشینه ای نداشته است . این رویکرد تازه از نظر تغییر در عناصر برون م...

     هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

       طنز به عنوان یکی از گونه‌های شوخ‌طبعی در بیان احساسات ادبی، ابزاری است که با تکیه بر خلاقیت و با پشتوانه‌ی تفکر و تأمل، واقعیت و حقیقت مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و انسانی را آن‌چنان به تصویر می‌کشد که هیچ ابزار دیگری قادر به انجام آن نیست. شفیعی‌کدکنی از جمله شاعرانی است که شعرش ظرفیت و ظرافت‌های خاصی را در خود گنجانده است و یکی از این نوع سازوکارهای ادبی او در اشعارش، پرداختن به طنز و...

رمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی از گروه های فکری جهان اسلام صوفیه هستند که این نوع بیان و زبان را برای تبیین آموزه های عرفانی خود مورد استفاده قرارمی دهن...