برای اثبات وجود خداوند، براهین مختلفی ارائه شده است. یکی از مشهورترین این براهین، برهان وجوب و امکان است که نخستین‌بار توسط ابن‌سینا تقریر شده است. بعد از او، متفکران اسلامی و غربی تقریرهای متفاوتی از این برهان به‌دست داده‌اند. در جهان اسلام، بعضی متفکران، از جمله غزالی، ابن‌رشد و ملاصدرا و در جهان غرب، کسانی مثل سوی هیوم و راسل از این برهان انتقاد کرده‌اند. ملاصدرا به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، ...

در سده سوم هجری نظام کلام اسلامی شکل منسجم­تری به خود گرفت و به ویژه متکلمان معتزلی در این زمینه کوشش­های زیادی به عمل آوردند. یکی از ویژگی­های بارز سده سوم این است که مسلمانان با پیروان سایر ادیان گفت‌وگو و مناظره می­کردند. بررسی آثار بجا مانده از این دوره به خوبی نشان می­دهد که متکلمان مسلمان، ادیان دیگر را بیشتر در چهارچوب عقل و عقلانیت درک می­کردند. ابوعیسی وراق که به احتمال خیلی زیاد متکلم...

برهان آنسلم یکی از بحث‌انگیزترین براهین وجودی و خاستگاه سایر براهین وجودی است. از نظر گراهام اُپی، این برهان، می‌تواند در گروه براهین وجهی، ماینونگی و یا مفهومی قرار گیرد. وی معتقد است که یکی از منابع تفکر آنسلم، در ارائه برهان وجودی، برهان وجودی وجهی ابن‌سینا است. در این پژوهش برآنیم تا به این پرسش-هاپاسخ دهیم: آیا می‌توان برهان صدیقین سینوی را گونه‌ای برهان وجودی دانست؟ و آیا برهان آنسلم، یک ا...

مخازن تحت فشار محفظه هایی هستند که برای حفظ و نگهداری سیالات در فشاری متفاوت با فشار اتمسفر طراحی می شوند. به سبب حساسیت کاری بالا، برای طراحی ، تولید و نصب این وسایل استانداردهایی تهیه شده است. محتاطانه بودن این استانداردها طراحان را به سوی بهینه سازی مخازن سوق داده است. هدف از بهینه سازی دست یابی به ابعاد و نسبت هایی بهینه است که در عین ایمن بودن، به کاهش مقدار مواد اولیه و وزن مخزن بیانجامد.

نوشتار حاضر شرحی مختصر بر محاورة زیبای افلاطون با عنوان فایدون است. مقدمة مقالهنشان می دهد که به اعتقاد افلاطون مرگ اندیشی از دغدغه های اصلی فیلسوف است و افلاطون با تصویر سقراط به عنوان فیلسوفی که در دم مرگ شاداب تر و شادمان تر از همیشه است، علت این شادابی و شادمانی را اعتقاد به حیات پس از مرگ می داند. حیاتی که برای نیکان به مراتب خوشایند تر از حیات دنیوی است. و بدین سان مسأله این است که آیا فی...

چکیده آیا می توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی دانند، تلقی طرف داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و شرایط جدیدی را برای برهان پیش نهاد می کنند. اینان بر این باورند که...

اصالت وجود به همراه وحدت وجود، اساس حکمت متعالیه ی صدرالمتألهین است و دو معنی دارد که در معنای نخست، تنها وجود است که عالمِ واقع را تشکیل می دهد و ماهیت جز به نحو مجازی، تحققی در خارج ندارد. این معنا با وحدت شخصیه ی وجود، سازگار است. در معنای دوم، تنها وجود است که تحقق بالذات دارد، اما ماهیت هم به تبع وجود، در خارج تحقق دارد. این معنا با وحدت تشکیکی وجود، مطابقت دارد. اگرچه صدرا معنای نخست را، ...

این تحقیق بررسی تطبیقی را پرتوی در فهم اندیشه های دو دانشمند مؤثر در تاریخ علم کلام و علم تفسیر اخذ می کند. زمخشری در الکشاف و فخر رازی در التفسیر الکبیر، به رغم وابستگی به دو نظام فکری مختلف، معرفت خدا را استدلالی دانسته و علاوه بر آن دلایلی «قرآن بنیان» در اثبات وجود باری ارائه داده اند. هر دو مفسر برهانهای فطرت، حدوث در اجسام و حدوث در صفات را به کار بسته اند، ولی رازی علاوه بر اینها از براه...

در تاریخ فلسفه، برهان صدیقین به عنوان راهی که در آن خدا با خدا شناخته می­شود و عالم و صفات آن در راهیابی به معرفت الهی واسطه قرار نمی­گیرد، موقعیت ممتازی در میان براهین اثبات وجود خدا دارد. ریشة این برهان را باید درآیات قرانی و  تعالیم امامان شیعه جست. در این برهان تلاش می­شود تا از طریق تأمل در نفس وجود و بررسی احکام ضروری آن، وجود واجب اثبات و در پرتو آن، وجود سایر موجودات تبیین شود. ابن­سینا...

یکی از معروف ترین براهین اثبات وجود خدا در سده های اخیر، استدلال اخلاقی امانوئل کانت است. کانت برای محافظت از اطلاق حکم عقل عملی، که همانا دستیابی توأمان شادکامی و فضیلت است، خدایی را فرض می کند که با پیوند دادن دو قلمرو متفاوت اخلاق و طبیعت، این خیر کامل را محقق کرده است. اما منتقدان این استدلال معتقدند که کانت تنها برای معنادار کردن تجربۀ اخلاقی انسان، چنین چیزی را عملاً فرض کرده است و این ادع...