درک و تحلیل علمی فضاهای مکشوفه از کاوشهای باستانشناسی و یا فضاها و بافتهای کهن، که هم اینک حیات در آنها جریان ندارد، نقطه عطف توجه و کانون فعالیت مشترک باستانشناسان، مردم شناسان، معماران و شهرسازان در دهه های اخیر بوده است. به جرات می توان اذعان نمود که علیرغم طرح تئوریهای متعدد وبکارگیری شیوه های علمی مختلف در مطالعه فضاها و بافتهای کهن، هنوز هیچکدام از روشهای علمی آزموده توسط باستانشناسان کشو...

چکیده منطقه مورد بررسی حوضه رودخانه هراز (در محدوده سیاسی شهرستان آمل) با مساحتی بالغ بر 4/3074 کیلومتر مربع دارای کوههای بلند و صعب العبور، جنگلهای فراوان، دشت و دره های متعدد از دیر باز مورد توجه و سکونت جوامع باستانی بوده است. اساس پژوهش حاضر منوط به مطالعه و تحلیل داده های باستانشناسی حاصل از بررسی این حوضه است؛ بر این مبنا، منطقه آمل مورد بررسی میدانی و پیمایشی قرار گرفت و در قالب این ...

وضعیت باستان‌شناختی زاگرس مرکزی از مناطق پراهمیت در پیش‌ازتاریخ ایران و بین‌النهرین نشان از نقش  آن در تاریخ تطور فرهنگی روستانشینی و توسعه شهرها است. پژوهش حاضر حاصل مطالعه الگوی استقراری محوطه­های عصر مفرغ میانی و جدید در دشت میانکوهی کنگاور بر اساس شاخصه‌های انتخاب بوم‌شناختی و همین‌طور فضایی میان فرهنگی (رتبه-اندازه و آنتروپی) است. تمرکز محوطه‌های شاخص مرکزی، در حوزه جنوب شرق این پهندشت و ت...

شهرستان سنقر در شمال شرق استان کرمانشاه و در دامنه های ارتفاعات زاگرس مرکزی قرار گرفته که به تبع آن از منابع آبی سرشار و پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است. وجود رودخانه های دائمی و فصلی، سراب ها و چشمه های جوشان و همچنین دشت های حاصلخیز و به طور کلی شرایط زیست محیطی مناسب باعث شده تا در این منطقه جایگاه مناسبی برای استقرار جوامع انسانی از آغاز تا روزگار حاضر فراهم باشد. یکی از شاخص ترین دوره هایی ...

 در کتاب‌ها و نوشته‌های غربی کشف و ساخت مفرغ و برنج و همچنین، احیای روی خالص به صنعتگران غیر ایرانی نسبت داده شده است. در این مقاله شواهد و مستندات موجود درباره نقش ایرانیان در کشف و توسعه این فلزات و آلیاژها ارائه شده است. طبق این شواهد به احتمال قریب به یقین آلیاژهای مفرغ، برنج و فلز روی برای اولین بار در ایران تولید و مصرف شده‌اند. در ادبیات فارسی از لغت روئین که به کرات در نوشته های ادبی ا...

در هیچ یک از دوره های هنر ایران، فصلی به مانند هنر اقوام قدیم ساکن لرستان باعث شگفتی و حیرت نشده است. این آثار در دوره ای خلق شدند که ایران حین شکل گیری تمدنی عظیم بود و به تدریج روال سیاسی و نظامی این کشور در حال پایه ریزی بود. آثار هنری لرستان نمونه ای از شکوفایی و بلوغ هنری قومی هستند که از میراث چند هزار ساله فلات ایران بهره گرفته تا شگفت انگیزترین و مرمرزترین پدیده های هنر آسیای قدیم را به...

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

علیرغم کثرت فعالیت های باستان شناختی در حوزه شمال غرب ایران، اشیاء مفرغی زیادی وجود دارند که از منظر باستان شناسی کم شناخته و یا ناشناخته باقی مانده اند. از جمله آثار مادی به جای مانده از فرهنگ ها و تمدن های گذشته اشیاء فلزی هستند که طیف وسیعی از آنها را اشیاء مفرغی تشکیل می دهند. هدف اصلی از انجام این پژوهش، معرفی اشیاء مفرغی متعلق به عصر مفرغ و اوایل عصر آهن و طبقه بندی این اشیاء از نظر شکل...