تبریز در دوره پادشاهی فتحعلی­شاه، ولیعهدنشین و دومین شهر بزرگ کشور بوده و از نقطه نظر سیاسی، یکی از مراکز اصلی تصمیم­گیری‌ها به شمار می­رفته است. همچنین کاخ­ها و بناهای حکومتی مهمی در این دوره ساخته شدند.قصرهای حکومتی با دارا بودن فضاهایی نظیر دیوانخانه، شمس­العماره، جبه­خانه، توپخانه، حرم­خانه و معلم خانه، به عنوان یکی از فضاهای مهم دارالسلطنه تبریز تا اواخر دورۀ قاجار همچنان به حیات خود ادامه...

با فروپاشی سلسلة ساسانیان جامعه ایران در ابعاد مختلف دچار تحول و دگرگونی شد، هویت ایرانی نیز از این تحولات بی بهره نماند. با توجه به تغییر در عناصر هویتی، ایرانیان دچار بحران هویت شده و تلاش برای برون رفت از این بحران را آغاز نمودند. با توجه به اهمیت موضوع هویت و ضرورت پژوهش درمورد آن در این مجال در پی آنیم که «هویت ایرانی» را در دو قرن اول اسلامی مورد بررسی قراردهیم و به اجزا و عناصر هویتی ازب...

چکیده آنچه از احیای بناهای تاریخی معمولاً مورد انتظار است، اعطای عملکرد جدید و انطباق و سازگاری فعالیتهای انسانی با کالبد معماری در قالب یک کاربری تعریف شده است. این تلقی هرگاه با بنایی که مورد تخریب اساسی قرار گرفته و امکان بازسازی آن وجود نداشته یا رجوع به وضعیت قبلی آن موضوعیت پیدا نمی کند، توام شود؛ احیای آن بنا نیز در هالهای از ابهام قرار میگیرد و در بعضی از موارد از احیاء صرف نظر میشود. ...

در این جستار کوتاه، ضمن تفکیک مسأله ی مفهومی علّیّت تاریخی از مسأله ی معرفت شناختی، جایگاه این دو مسأله در فلسفه ی تحلیلیِ تاریخ، مورد بررسی قرار گرفته و در ارتباط با مسأله ی تبیین تاریخی، دیدگاه دو فیلسوف برجسته ی تاریخ که هر دو به نحله ی ایده آلیستی تعلّق دارند، به اختصار آورده شده است. کالینگوود، با تمایز بین سه معنای علّت  در علوم تجربی، زندگی عملی و تاریخ، علّت را در تاریخ، به معنای دلیل می گیرد...

نویسندگان با بهره گیری از روش تحلیلی ـ توصیفی در جهت شناخت روش آموزش انفرادی که یکی از روش های جدید و مطرح در آموزش است به بررسی سوابق تاریخی آن پرداخته و از این طریق چشم انداز روشن تری را برای آینده ترسیم نمایند. نتایج مطالعه نشان می دهد که از دیرباز با توجه به فضای موجود در تعلیم و تربیت ایران آموزش انفرادی جایگاه مهم و تأثیرگذاری در روند تعلیم و تربیت داشته است که با عنایت به این تجارب بهره ...

چکیده باغ صاحب آباد تبریز یکی از مهم ترین ابنیه تاریخی دوره آق قویونلوها (908-780 ه. ق.) است. مجموعه باغ و میدان صاحب آباد در یک دوره مشخص و با طرحی از پیش اندیشیده شده، با توجه به شرایط خاص سیاسی-اجتماعی شکل گرفته است. تطبیق منابع به جای مانده اعم از یادداشت های روزانه جهانگردان و کروکی های ترسیم شده با قدیمی ترین نقشه موجود شهر تبریز (نقشه مطرق چی،944 ه.ق.) و با بررسی نقشه بازسازی شده مجموعه،...

این پژوهش بر این فرض استوار است که مشارکت اجتماعی به‌عنوان یک ارزش فرهنگی باعث شکل‌گیری و احیاء دوباره بافت بازار تاریخی تبریز بعد از زلزله 1194 ه.ق شده است که امروزه به‌عنوان یکی از نمونه‌های موفق مجموعه‌های شهری با حالتی پویا به حیات خویش ادامه می‌دهد. بررسی روند مشارکت مردمی در طی سه قرن اخیر و به‌خصوص پس از زلزله سال 1194 ه.ق از طریق بازخوانی اسناد و متون تاریخی و همچنین بررسی‌های میدانی در...

وجود شهرهای با قدمت زیاد و مشکلات مربوط به شهرسازی بی­برنامه و گسترش بافت­های فرسوده­ی شهری باعث شده است تا خطر زمین­لرزه و تخریب­های ناشی از آن بسیاری از شهرهای کشور ما را نیز تهدید کند. اما آنچه اهمیت این تهدید را در مورد بافت­های تاریخی دو چندان می­کند، از یک­سو ارزش­ این بافت­ها به­عنوان سرمایه­ای ملی و از سویی دیگر مشکلات و نارسایی­هایی است که به دلایل گوناگون در زمینه­های کالبدی، اجتماعی ...

نیشابور، علیرغم دارابودن اهمیت استراتژیک و ژئوپلتیک در دورة ساسانی، کمتر مورد توجه باستان شناسان دوران تاریخی قرار گرفته است. تحلیل نویافته های باستان شناختی از کهندژ شهر ساسانی نیشابور و شناسایی استقرارهای ساسانی در پهنة دشت نیشابور، می تواند تا حدود زیادی بازسازی سازمان اقتصادی-سیاسی جوامع مستقر در این منطقه از ایران را میسر سازد. در این مقاله سعی شده با تحلیل داده های سفالی در قالب مدل های ک...

در نهج‌البلاغه الفاظ و تعبیرهایی به ‌کار رفته است که معانی متأخر کلامی ـ فلسفی دارد و با شرایط تاریخی قرن اول هجری همخوان نیست. برخی مؤلفان این ناهمخوانی را نپذیرفته‌اند و معتقدند که امام علی(ع) واضع این الفاظ و تعبیرها بوده ‌است. گروهی دیگر کوشیده‌اند شواهد تاریخی بر وجود بافت تاریخی مناسب ارائه کنند اما آنچه مطرح می‌شود تنها امکان وجود چنین مباحثی را نشان می‌دهد نه اینکه شاهدی تاریخی در اثبات...