اندلس به عنوان غربی ترین منطقه از سرزمین های اسلامی از جایگاه و اهمیت ویژه ای نزد مسلمانان برخوردار بوده و همانند دیگر مناطق مورد توجه گروه ها و فرقه های مختلف از جمله شیعیان قرار داشت، اما به دلیل سلطه امویان بر آنجا و دشمنی آنان با علویان و جریان های منسوب به آنها و نیز گسترش مذهب مالکی، اندیشه های شیعی با سرکوب شدید مواجهه شده و اجازه ظهور و بروز نمی یافتند. در چنین فضایی دانشمندان هم یا به ...

بررسی تطبیقی عهدنامه های تسلیم در اسلام و مسیحیت؛ با تأکید بر مورد اسپانیای اسلامی دکتر عبدالله همتی گلیان تاریخ دریافت: 16/10/88 تاریخ پذیرش: 18/12/88 چکیده با نگاهی به تاریخ اسپانیا در سده های میانه درمی یابیم که در این سرزمین، دوره ای مسلمانان فاتح و حاکم، و مسیحیان محکوم بودند و در زمانی دیگر، با دگرگون شدن اوضاع سیاسی، مسلمانان در موقعیت مغلوب قرار گرفتند و تحت سلطه پیروان...

چکیده: موشّح، نوع خاصی از شعر است که در قرن سوم هجری در اندلس(اسپانیای کنونی) به وجود آمد و در پیدایش اوّلین سراینده، اندلسی بودن و حتی در تعریف آن مباحث فراوانی وجود دارد. بسیاری از محقّقین دربارة علّت پیدایش موشّح، اظهار بی اطلاعی می کنند. با این وجود، امور زیر را در کتاب های قدیم و جدید عامل پیدایش آن دانسته اند؛ آواز اسپانیای قدیم، اشعار ملّی و عامی، اشعار تروبادورها (troubadours)، وجود مسمّط، مخ...

دهقانان (دیهگانان) به عنوان نمایندگان طبقه متوسط در ایران پیش از اسلام ، درتحولات درونی جامعه همواره حضوری فعال داشتند و خصوصا در عصر ساسانی بهعنوان حلقه ارتباطی میان حکومت مرکزی، اشراف آریائی تبار، موبدان زرتشتی و تودهمردم به شمار می رفتند. از آغاز فتوح اسلامی و سپس در طول سده های اول و دومهجری نقش آنهادر تحولات ایران بارزتر گردید، به گونه ای که دهقانان، بخش عمده ایاز تحولات اقتصادی و اجتماعی ...

بعد از فتح مغرب, مسلمانان درپی فتوحات دیگری بودند تا زمینه نشر اسلام را هرچه بیشتر فراهم آورند. آمادگی مسلمانان و بروز شرایط مناسب, زمینه فتح یکی از مناطق وسیع یعنی اندلس را ممکن ساخت و با فتح آن, اسلام تمام این منطقه را فرا گرفت. ابتدا سیاست های مسالمتآمیز حکام و اتحاد مسلمانان توانست مسلمانان را به عزت و افتخار برساند, ولی دیری نپایید که بروز اختلافات قبیلگی و آشوب های سیاسی, سرزمین اندلس را ...

در سطح کشورهای مختلف، در مورد اقوال احوال شخصیه از دو قاعده پیروی می شود؛ بعضی از کشورها احوال شخصیه را تابع قانون دولت متبوع شخص می دانند و برخی دیگراز کشورها احوال شخصیه را تابع قانون اقامتگاه شخص می دانند. کشور ایران به موجب ماده های 6 و 7 قانون مدنی، احوال شخصیه را تابع قانون ملی یا متبوع شخص می داند اما اعمال قانون ملی در ایران با استثنائاتی مواجه است. یکی از این استثنائات احوال شخصیه ایرا...

مضامین اسلامی و شیعی، جایگاه ویژه‌ای در میان شاعران مسلمان دارد. ادیبان اندلس نیز در سایة دولت‌هایی با گرایش شیعی هم‌چون بنی‌حمود و موحدین، به این مذهب گرایش داشته و در شعر خود از مضامین آن بهره گرفته‌اند. ابوالعباس احمدبن‌شکیل، یکی از شاعران اندلس در دورة موحدین بود که اندیشه‌های شیعی در شعر وی، بیش از مضامین دیگر بازتاب داشت. بهره‌گیری از آیات قرآن و اشاره به رویدادهای تاریخ اسلام، از جمله جا...

هجو یکی از گونه‌های پویای ادبی است که در شعر برخی از شاعران عصر اندلس فراوان دیده شده است. پس از ظهور اسلام شعر هجو از حوزۀ فردی و قبیلگی خارج و در عرصۀ دین و سیاست داخل شد.گاه شاعران اندلس در هجویه‌های خود از ابزار طنز برای بیان اغراض و اهداف خود استفاده کرده‌اند و بدین‌وسیله در مقام منتقد اجتماعی و سیاسی در برابر قدرت‌های سیاسی ایستاده‌اند. آنچه در این مقاله مورد پژوهش قرار گرفته، آشکار کردن ...