در برخی روایات، اقامه‌ حد سرچشمه برکاتی برای جامعه به شمار آمده است. روایاتی دیگر هم تعطیل حد را نکوهش کرده است. ظاهر این گونه روایات به نوبه خود وجهی قدسی به حدود بخشیده و سبب شده است تا فقیهان برای حراست از حدود هرگونه انعطاف در آن را روا ندانند. روایات مربوط به تعطیل حد همزمان دستمایه‌ برخی سخت‌گیری‌ها در اجرای کیفرهای حدی هم شده است. این پژوهش، با رویکردی تحلیلی- انتقادی تاکید می‌کند که مفه...

آیه تطهیر در میان مفسرین مذاهب اسلامی از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره مورد بحث و بررسی‌های مختلفی قرار گرفته است. تبیین نوع اراده موجود در این آیه، یکی از مهمترین مسائل تفسیری آن بشمار می‌رود. شیعه معتقد است مراد از اراده در این آیه، اراده تکوینی است و خداوند از ابتدای خلقت با اراده تکوینی خود، طهارت اهل بیت از هر گونه پلیدی و زشتی را اراده کرده است و عصمت و طهارت آنها بدون درنگ حاصل شد...

قرآن کریم دو دیدگاه متفاوت و در عین حال سازگار با هم نسبت به انسان دارد؛ نگاهی آرمان گرایانه در مقام تشریع و تکلیف و در عین حال دیدگاهی واقع گرایانه در مقام امتثال اوامر الهی. در نگاه نخست – که نگاه قرآن به انسان در مقام تشریع است- قرآن کریم معتقد است که تمامی انسان ها این قابلیت و توانایی را دارند که به کمال نهایی خویش دست یابند و این توقع از تمامی انسان ها، توقعی به جاست. اما از منظر دیگر- که...

موضوع این پایان نامه، «بررسی تطبیقی جایگاه و نقش فرشتگان در قرآن و عهدین» است. صفات، نقش و عملکرد، مادّی یا مجرد بودن، جنسیّت، علم، عمل و منزلت آنها در نظام گسترده ی ملکوت و هم چنین، نقش آفرینی آنها در پیام رسانی به انبیاء، تدبیر امور عالم و دیگرکارکردهای آنان از جمله مباحثی است که در این تحقیق به آنها پرداخته شده است. هم-چنین ضمن بررسی اشتراکات و تمایزات ادیان ابراهیمی درباره جایگاه فرشتگان در ن...

چکیده بخش عمده ای از معارف نورانی اسلام، از طریق ادعیه و مناجات های وارده از ائمه طاهرین(ع) به دست ما رسیده است. مناجات المحبین از جمله مناجات های خمس عشره امام سجاد(ع) یکی از آن هاست. از بررسی محتوایی این مناجات و تطبیق آن با آیات قرآن و روایات چنین بر می آید که اساس دین بر محبت الله است و در حقیقت محبت خدا مبدأ و مقصود دین است و خداوند براساس محبت خویش نسبت به بندگان، دین را که نیاز اساسی ان...

اسماء و صفات الهی راه شناخت خدا و توجه به ذات بی مانند او می باشند. قرآن کریم و روایات ژرف ترین معارف را دربارة اسماء و صفات خداوند بزرگ فرا‎روی اندیشمندان و طالبان حق قرار داده اند. یکی از این معارف در جمعی از احادیث آمده است که راویان شیعه و سنی از رسول گرامی اسلام6، دربارة احصای اسماء نقل کرده اند. این نوشتار برای درک عمیق تر معنای احصا، پس از بررسی این احادیث، آرای اندیشمندان مسلمان را در م...

حقیقت علم در حکمت متعالیه صدرایی عین حقیقت وجود، بسیط و دارای سلسله مراتب حقیقی است. اگر چه بر مبنای مشرب عرفا حقیقت علم واحد شخصی است و هر علمی که خارج از آن واحد شخصی فرض شود، حقیقت علم نیست، بلکه ظهور همان حقیقت است. تأثیرپذیری مسئله علم الهی و سلسله مراتب آن از متون دینی در نظام حکمت صدرایی بسیار برجسته و مشهود است و مفاهیمی همچون عنایت، قضا و قدر، که از متون دینی اقتباس شده اند، با مراتب ع...

مسأله ی اجزاء از جمله مسائل علم اصول فقه می باشد که در مبحث الفاظ یا مباحث عقلی بررسی شده و موضوع مسأله، انجام مأموربه و بحث در خصوص اتیان دوباره آن، به جهت بقاء همان امر یا وجود امر دیگر است. بنابراین اگر فعل مکلف در زمان سابق، بدون امر شرعی، یا تخیل و قطع به وجود امر شرعی انجام شود، از محل بحث خارج می باشد، هر چند که در صورت قطع، فعل او حجیت دارد.این مسأله در سه مقام بررسی شده، که در خصوص اتی...

موضوع « بداء » از جمله مباحثی است که در سه علم فلسفه، کلام و اصول فقه کاربرد دارد. در حوزه کلام، به دنبال طرح مباحث مربوط به علم و اراده الهی، این موضوع مطرح می­گردد. بداء از معتقدات امامیه است و سایر فرق به آن تصریح نداشته و گاهی اعلام مخالفت نیز نموده­اند اما ناخواسته به محتوای آن اعتراف داشته­اند. از این رو پیوند بداء با اراده الهی از لحاظ معناشناختی نزد تشیّع، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گر...

چکیده: این پژوهش به بررسی این پرسش می پردازدکه آیا امر به شی ء، مقتضی نهی از ضد آن می باشد یا خیر. اصولیون با استدلال های متفاوت، به این مسأله پاسخ داده اند. ایشان ضمن تقسیم ضدبه دونوع عام وخاص به این نتیجه رسیده اندکه در صورت قول به اقتضا و اینکه نهی در عبادات مقتضی فساد عبادت است، عمل عبادی، محکوم به بطلان است و در غیر این صورت، صحیح است.مصداق موضوع فوق درعرف وافعال مکلفین زمانی که افعال ای...