حدیث، به عنوان دومین منبع استنباط احکام اسلام پس از قرآن کریم از زمان رسول خدا(6)مورد توجه مسلمانان بوده است به گونه ای که در زمان حیات پربار آن حضرت همواره عده ای سعی در حفظ این میراث گرانبار داشته اند و این مهم را در دوران های بعد نیز به شیوه های مختلف به سرانجام رساندند. در دوران برخی از حاکمان، به دلایلی نقل و نگارش حدیث رسول خدا (6)را جایز ندانستند و در همان دوران عده ای از صحابه آن حضرت، ...

شناخت صحیح و دقیق آیات و سوره های مکی و مدنی از مهمترین قرینه های لازم  در تفسیر و تبیین وحی آسمانی و الهی قرآن به شمار است. با وجود این ضرورت، مفسران و قرآن پژوهان در موارد متعددی از این توشه و زاد راه محرومند! گواینکه عالمان تیزبین و ژرف اندیش قرآنی از تدارک و تأمین این توشه ضروری دست نَشُسْته، خویش را درگیر امر نموده و در صدد بازیابی هرچه بیشتر و بهترِ آن برآمده و تلاش های قابل ارجی را سامان بخش...

پژوهش حاضر به تحلیل استنادی و هم‏نویسندگی پژوهشگران حوزه ی اسلام و علوم قرآنی در سال‏های 1993-2012 و ترسیم ساختار علمی این حوزه می پردازد.. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است با استفاده از روش های علم سنجی و به کارگیری برخی از قوانین و روش های این قلمرو مانند قاعده های لوتکا و برادفورد و تحلیل استنادی به تحلیل داده های گرفته شده از وبگاه علوم پرداخت. در این بازه زمانی، پژوهشگران این حوزه به تولید 45...

رساله مشهور به تفسیر نعمانی، رساله ای در علوم قرآنی است که در آن افزون بر مباحث قرآن شناختی، برخی موضوعات کلامی بررسی و به نقد برخی از نظریات مورد انتقاد مؤلف پرداخته شده است. به سبب نبود سلسله اسناد در بخش های مختلف این رساله و عدم ارجاع به منابع پیشین، در نگاه نخست چنین به نظر می رسد که این رساله متنی مستقل و بدون ارتباط با منابع دیگر باشد. پرسش مطرح در این باره، این است که آیا این رساله متنی...

ان البحث فی کتابات و طروحات المستشرقین حول الدراسات القرانیه حاجه معرفیه و تاریخیه أملاها التطور العلمی و تنامی المناهج العلمیه , الشیء الذی لم یعد یکفی معه التموضع حول قطبی التاریخیه الرادیکالیه او التنویریه الانحلالیه . ان ما یهمنا فی دراستنا للاستشراق الفرنسی هو ما أنتجه من مناهج علمیه وطروحات ابستمولوجیه متعدده و بالتالی ما طرحه من اشکالات علمیه بعیدا عن تجاذبات الخطاب الأیدیولوجی او العا...

اهمیت جایگاه علم در فرهنگ اسلامی و توسعه و رشد انواع مختلف علوم در این حوزه تمدنی باعث شده است که همواره «طبقه‌بندی علوم» جز لاینفک تفکر مسلمین در عرصه علم و علم‌پژوهی باشد. امروزه طبقه‌بندی علوم از مباحث مطرح در فلسفه علم است که در آن از روش‌ها، موضوعات، غایات و نیز شناخت درباره چیستی، اصول و مبانی علوم بحث می‌شود. لازمه اقبال به این مهم در مباحث معرفت‌شناسی، در وهله اول حاکمیت بنیان‌های فکری ...

جست وجو و طرح آن دسته از مطالب و پرسشهای علوم قرآنی است که پاسخ به آنها قبل از تفسیر الزامی است. نویسنده، نخست به موضوع وحی پرداخته و بحثهایی چون: کیفیت و حقیقت وحی، نوع رابطه پیامبران با وحی، حسی بودن یا تجربی بودن وحی، تحلیل روان شناسانه، جامعه شناسانه، عرفانی، عقلی و حسی وحی، تحلیل وحی از طریق خود وحی، محتوای وحی، تعارض علم و دین، آیا وحی تنها عهده دار ارتباط خلق با خالق است یا نظام های عباد...

عرصه‌های مختلفی برای نظریه‌پردازی علمی قرآن متصور است، مانند 1- خبر دادن از حقایقی علمی که بعداً توسط علم تجربی ثابت شده است، یا تاکنون به اثبات نرسیده و امکان اثبات آن در آینده وجود دارد. 2- توسعه یا تضییق برخی از نظریه‌های علمی. 3- اصلاح و تکمیل دیدگاه‌های علمی. حال پرسش این است که ازچه روش‌ها و شیوه‌هایی برای نظریه‌پردازی قرآن می‌توان استفاده کرد؟ در این راستا چند شیوه برای نظریه‌پردازی‌های ق...

 طرح دیدگاه‌هاى قرآنى و دانشهاى قرآنى اسماعیلیه با استفاده از متون اصلى این فرقه و بررسى آراى ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنى با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهاى قرآنى باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام‌گذارى قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلى، ماهیّت وحى را تبیین مى‌کنند ...