دربارۀ خسرو و شیرین نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای ادب غنایی، مقالات و پژوهش‌های فراوانی انجام شده و هر یک ازاین پژوهش‌ها این اثر ارزشمند را از دیدگاهی مورد بررسی قرار داده است. امّا آنچه که دارای اهمیت بیش‌تری است شروح نوشته شده بر خسرو و شیرین است. دلیل این اهمیت نیز کمکی است که این شروح و تفاسیر در فهم ابیات نظامی و درنتیجه گشوده‌شدن راه برای پژوهش‌های دیگر می‌نمایند. امّا باید گفت علی‌رغم دقّ...

طرزِ خواندنِ ترکیبات و نیز وجوهِ چندگانه‌‌‌‌‌‌‌ی معنایی از عمده دشواری‌های بوستان است. از همین مقوله است بیتِ «زنِ شوخ چون دست در قلیه کرد/ برو گو بنه پنجه بر روی مرد» که مصححان و شارحانِ بوستان بیشتر به ضبطِ مشکوکِ مصراع نخست آن پرداخته‌اند و کوشیده‌اند معنی آن را دریابند، غافل از این که مصراع دوم ابهام بیشتری دارد. در این تحقیق ضمن پیشنهادِ معنی «روبند زنان» بر اساس خوانش این واژه به صورتِ «پُنجه» که در...

این مقاله بر آن است تا با تأمّل در قرائت های رایج از بیت خرد تیره و مرد روشن روان   نباشد همی شادمان یک زمان                   (فردوسی، 1386: 1/4)   دلایل ترجیح قرائتی را بر قرائت های دیگر بتفصیل باز نماید. بدین منظور ابتدا مفهوم تعبیراتی چون کم خرد، بی‌خرد و پرخرد را که بنا به ضرورت در شرح مفهوم «خردِ تیره» بدان‌ها نیازمند است، بازمی‌گوید و سپس به بیان مفهوم «خ...

دربارۀ خسرو و شیرین نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای ادب غنایی، مقالات و پژوهش‌های فراوانی انجام شده و هر یک ازاین پژوهش‌ها این اثر ارزشمند را از دیدگاهی مورد بررسی قرار داده است. امّا آنچه که دارای اهمیت بیش‌تری است شروح نوشته شده بر خسرو و شیرین است. دلیل این اهمیت نیز کمکی است که این شروح و تفاسیر در فهم ابیات نظامی و درنتیجه گشوده‌شدن راه برای پژوهش‌های دیگر می‌نمایند. امّا باید گفت علی‌رغم دقّ...

Amir Khosrow Dehlawi has composed a roughly famous verse which is closely examined in the present study: “Ze daryāye shahādat choon nahange lā bar ārad sar/tayammom farz gardad nooh rā dar rooze toofānash”.In this poem, Amir Khosrow has intended to convey “Lā of Shahādah” which is previously employed by Sanai and other poets in an attempt to create novel senses. Undoubtedly, Amir Khosrow ...

‘Allāmeh Qazvini has chosen this famous verse of Hāfez as mentioned above. In some of manuscripts of Hāfez’s Diwān, instead of Ghamzeh in the first hemistich, Ghamz, N‘areh and Naghmeh- and instead of N‘areh in the second half -Naghmeh- have been used. In the present article, after producing the whole atmosphere of meaning and concept of this Ghazal, through presenting sufficient proofs and usi...

درباره این بیت از دیوان خواجه: «پیر گلرنگ من اندر حق ازرق‌پوشان / رُخصت خُبث نداد ارنه حکایتها بود» از دیرباز تاکنون تفاسیر و معانی متعدد و گوناگونی مطرح گردیده است. در این مقاله، ابتدا دیدگاههای متقدمان را در چهار گروه کلی دسته‌بندی کرده آنها را به-اختصار نقد و بررسی می‌کنیم. سپس، با این فرض که در روش‌شناسی شرح متون آنچه اهمیت دارد، به‌دست‌دادن گونه‌ای «پارادایم» یا انگاره هماهنگ برای فهم متن اس...

در غزلی از دیوان حافظ به مطلعِ دلم جز مهر مهرویان طریقی برنمی‌گیرد   ز هر در می‌دهم پندش ولیکن درنمی‌گیرد   بیتی در همة نسخه‌ها به‌جز نسخة ایاصوفیه به صورت زیر آمده است: من آن آیینه را روزی به‌دست‌آرم سکندروار   اگر می‌گیرد این آتش زمانی ور نمی‌گیرد   اما در نسخة ایاصوفیه، مصراع دوم این بیت به‌شکل زیر آمده است: من آن آی...