زن و خویشکاری‌های او، یکی از موضوعات مهم و دقیق مباحث اسطوره‌شناسی و حماسی است، به گونه‌ای که کارل گوستاو یونگ، زن – مادر را یکی از کهن‌الگوهای خود معرّفی کرده است. در اساطیر ایران و جهان، زنان نقش‌‌های مختلف و متعدّدی دارند که بر اساس جوامع و فرهنگ‌های آن‌ها، گاهی این نقش‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. خویشکاری‌های زنان در اساطیر، به شکل خویشکاری‌های الهه‌ها و ایزدبانوان به منصة ظهور در‌می‌آید و در ح...

برای شناخت کیفیّت حالات نفسانی شاعر و فضای ذهن و خیال او، بحث دربارة منشأی پیدایش شعر، نکتة جالب و قابل اهمیّتی است. اعتقاد به این نکته که هر هنری، آبشخور و محلّ تغذیة خاصّ خود را داشته، از اندیشه‌های بنیادین در حوزة مباحث هنری در غرب و شرق بوده است. تحلیل مضامین آفرینش‌های هنری در ساختار فکری شاعران و ارتباط‌دادن آن با دنیای بیرون، درگرو شناخت فضایی است که شاعر در آن فضا تحت تأثیر عوامل مختلف به د...

یکی از کهن‏الگوهای ضمیر ناخودآگاه جمعی که یونگ آن را در روان‏شناسی تحلیلی خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتی که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر می‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانی به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودی خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنمای مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...

طی فصل اول کاوش­های باستانشناختی تپه زرنق آذربایجان شرقی در سال 1391، تعداد زیادی پیکرک گلی در اشکال انسانی و حیوانی مربوط به دوره مفرغ قدیم به دست آمد. در حالی که اکثر پیکرک های به دست آمده از کاوش های باستانشناسی در دنیا پیکرک های مونث الهه های باروری هستند؛ مطلب قابل توجه در اینجا پیکرک های انسانی از نوع مذکر است که مسلما وجود تعداد قابل توجهی از این نوع پیکرک، بیانگر نشانه هایی از ساختار اج...

برای شناخت کیفیّت حالات نفسانی شاعر و فضای ذهن و خیال او، بحث دربارة منشأی پیدایش شعر، نکتة جالب و قابل اهمیّتی است. اعتقاد به این نکته که هر هنری، آبشخور و محلّ تغذیة خاصّ خود را داشته، از اندیشه‌های بنیادین در حوزة مباحث هنری در غرب و شرق بوده است. تحلیل مضامین آفرینش‌های هنری در ساختار فکری شاعران و ارتباط‌دادن آن با دنیای بیرون، درگرو شناخت فضایی است که شاعر در آن فضا تحت تأثیر عوامل مختلف به د...

آیا اعراب با ادبیات نمایشی آشنایی داشته اند؟ این پرسشی است که بر زبان بسیاری از محققان و نقادان ادب عربی جاری است. برخی پژوهشگران و محققان عرب بر این باورند، که ادبیات کهن عربی تهی از آثار نمایشی است، و بهانۀ روی نیاوردن اعراب به این نوع هنر را- در گذشته- پیوند آن با اساطیر می دانند، زیرا که روح حاکم بر این گونه آثار، کشمکش انسان با خدایان گوناگون و متعدد است، و این مطلب از نقطه نظر دین مداران ...

چکیده کمک گرفتن از اساطیر و قصه‌های عامیانه برای حل مشکلات تصحیح متن و رسیدن به صورت صحیح قدیمی‌تر‌ یک واژه یا مصرع و... شیوه‌ای راهگشا در تصحیح متون کلاسیک است. این شیوه خصوصاً در تصحیح ابیات شاهنامه بسیار استفاده شده است. یکی از ابیات چالش‌برانگیز شاهنامه که در نسخه‌های خطی و چاپ‌های مختلف به صورت‌های گوناگون ضبط شده بیتی است که تهمینه در داستان رستم و سهراب، هنگام معرفی خود به رستم می‌آورد: ی...

چکیدهروایت‌های اساطیر ملل مختلف به دلیل بنیادهای کهن‌الگویی و ریشه در ضمیر ناخودآگاه انسان‌ها، داستان‌هایی بدون ارتباط با یکدیگر نیستند بلکه ارتباطی تنگاتنگ میان این اساطیر وجود دارد. اقوام گوناگون بر اثر زمان، مکان و جغرافیای خاص دریافت‌هایی متفاوت از یک واقعیت اسطوره‌ای دارند که این امر می‌تواند با نظریه بینامتنیت همخوانی داشته‌باشد. با بهره‌گیری از نظریه بینامتنیت می‌توان به دریافتی عمیق‌ از...

یکى از کهن‏الگوهاى ضمیر ناخودآگاه جمعى که یونگ آن را در روان‏شناسى تحلیلى خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتى که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر مى‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانى به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودى خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنماى مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...