یکى از علومی که در فهم، ترجمه و تفسیر کلام الهى تأثیر مستقیم دارد، «علم قرائات قرآن کریم» است. به همین سبب، این علم از دیرباز، موردتوجه مفسران قرآن بوده و تلاش جمعىِ ایشان بر این بوده که با توجه به قرائت‌های مختلف و تأثیر دادن آن‌ها در فهم قرآن، بتوان بهترین برداشت را مطابق قرائت مقبول عرضه نمود. همین اثرگذارى، در تفسیر نیز خود را می‌نمایاند. پرسشی که این پژوهش درصدد پاسخگویی به آن است آنکه اختل...

این متن در صدد نقد و بررسی و پاسخ به شبهات ظاهرگرایان در فهم و تفسیر قرآن است. فهم و برداشت از قرآن، در طول تاریخ تفسیر، گرفتار دو رویکرد نادرست بوده است؛ تأویل گرایی بی ضابطه و برداشت های باطنی و دیگر جمود و سطحی نگری و ظاهرگرایی که به تعطیل شدن عقل در مقام فهم قرآن و کند شدن حرکت علمی انجامید. نویسنده، نخست به تبیین این رویکرد و ارائه نمونه هایی از آن پرداخته و سپس شبهات کلی ظاهرگرایان در مقا...

علامه سید محمد حسین فضل الله نویسنده تفسیر « من وحی القرآن » در بحث‌های خود حول تفسیر آیات و سور قرآنی، آراء مفسرین دیگر را گاه برای توضیح مطلب و نظریه‌ای و گاهی برای نقد و پاسخ به آنها ذکر نموده است و البته نسبت به تفسیر المیزان توجه خاصی داشته و این تفسیر را از بهترین تفاسیر جدید از جهت غناء، تنوع فکری و تفسیر آیات می‌داند، به همین جهت ملاحظات و مناقشاتی درباره‌ی این تفسیر وزین مطرح می‌نماید....

بررسی تطبیقی مسأله جبر در تفسیر کبیر فخر رازی و تفسیر المیزان علامه طباطبایی جبر و اختیار یکی از قدیمی ترین مباحث کلامی در عالم اسلام است که تفکر و تدبر در آیات قرآنی سبب طرح آن گردید. متکلمان و مفسران اسلامی در تفسیر این گونه آیات به دو دسته جبری و قدری تقسیم شدند. فخررازی که از مهم ترین مفسران و متکلمان اشعری است سعی بسیاری در اثبات نظریه جبر و برهانی نمودن آن می نماید. نظریه او در این زمینه ...

مفسر قرآن کریم باید در علوم قرآنی و علوم ادبی چنان مهارت و دانشی داشته باشد که بتواند به امر مهم تفسیر بپردازد و تفسیر بدون تبحر و مهارت در این علوم ممکن نیست. یکی از مهم‌ترین این علوم، علم نحو است که پایه و اساس بسیاری از علوم دیگر قرآنی و ادبی است. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان که آن را به روش تفسیری قرآن به قرآن انجام داده‌، گاهی به‌اجمال ...

در رابطه با نقش روایات در تفسیر آیات جای هیچ گونه تردیدی نیست. جعل و دستکاری و ضعف در برخی از روایات هم از موضوعات شناخته شده ای است که همه دانشمندان و کارشناسان علوم اسلامی بر آن اذعان دارند. علم الحدیث را بر آن پایه نهادند تا روایات و اخبار را جرح و تعدیل نموده و درست و نادرست را با آن بسنجند. فقه که با عبادات عملی و زندگی دینی مردم سر و کار داشت آن را کاربردی کرد و بخوبی هم پرورید، تا جایی ک...

این رساله به منظور ارائه ملاکها و ضوابطی که بتوان بوسیله آن تفسیر صحیح و مقبول را شناخته ، صحت و بطلان تفاسیر موجود را محک زد و نیز به جهت دست یابی به اصول و روشهایی که مفسر را به فهم هر چه بهتر آیات یاری دهد تنظیم شده است . در بخش اول رساله معانی لغوی و اصطلاحی تفسیر ، اهمیت و ضرورت علم تفسیر ، فرق تفسیر و تأویل و تفسیر به رأی بررسی شده است در بخش دوم علوم مورد نیاز برای تفسیر تبیین گردیده ا...

این پژوهش در موضوع، مبانی هرمنوتیکی نظریه قرائت های مختلف از دین با نگاه انتقادی، با ذکر چکیده در یک مقدمه و چهار فصل و یک نتیجه تدوین و تنظیم شده است؛ پس از بیان مقدمه در فصل اول؛ طرح تحقیق آمده، در آن سوالهای اصلی، فرضیه ها و پیشینه موضوع بیان شده؛ و نیز واژه های کلیدی چون: دین، هرمنوتیک، تعدد قرائت ها، تفسیر، نقد، معرفت شناسی و...توضیح داده شده است. فصل دوم؛ به تبیین و نقد آراء و دیدگاههای ش...

مصحف امام علی(ع) که نسخه دست نوشته آن حضرت از قرآن کریم به املاء پیامبر اکرم(ص) می باشد جزء میراث و منابع گران بهای علوم امامان شیعه است. وجود این مصحف بر طبق روایات هر دو مذهب شیعه و اهل سنت مورد تأیید قرار گرفته و غیرقابل انکار می باشد. دیدگاه مشهور عالمان شیعه این است که محتوای مصحف علی(ع) در ترتیب سوره ها و احتمالاً در تعداد اندکی از آیات و وجود تفسیر و تأویل آن ها با مصحف موجود تفاوت دارد. ...

در این نوشتار ما به دنبال این مدعا هستیم که مبانی کلامی نقش اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن کریم چه می باشد؟ یعنی به چه دلیل تفسیری که اهل بیت (ع)از قرآن کریم ارایه کرده اند، حجت است. به این منظور این نوشتار را در دو بخش ارایه کردیم. در بخش نخست به توضیح و تبیین تفسیر اهل بیت (ع) از قرآن کریم پرداخته ایم. بخش دوم که مهم ترین بخش است، به تبیین مبانی پرداخته است. به نظر ما حجیت تفسیری اهل بیت ...