حظی السیف والقلم بنصیب وافر فی الأدبین العربی والفارسی، شعراً ونثراً ، حیث یصلح الموضوع لدراسات مفصله متعمقه. واهتمام فریق من الشعراء بالسیف وأثره فی الحروب والفتوح والمعارک جعلهم یولونه تقدیراً خاصاً ویشیدون به ، ویفضلونه علی القلم من حیث التأثیر والأهمیه ولکن فریقاً آخر من الشعراء لم یرض ذلک ، فقام یدافع عن القلم ویفضله علی السیف فانتقل هذا الأمر إلی النثر الذی کان له أثره فی ذلک ، وصنّف الأدباء من...

بررسی تطبیقی خرد در «شاهنامه» و «الأدب‌الصغیر ‌و الأدب‌الکبیر» حسین تک‌تبار فیروزجائی* علی شمس‌اللهی چکیده حکیمان ایران باستان به اندرزهای اخلاقی و مضامینی چون خوش‌اخلاقی، سیاست، زهد، دوستی و بخصوص خرد و‌خردورزی گرایش شدیدی داشتهاند. این اندرزها و مضامین از راه ترجمۀ متونِ پهلوی به عربی به ادبیات عرب راه‌یافت و استقبال مردمان عرب از فرهنگ ایران زمین را درپی‌داشت که اعتراف محققان و اندیشمندان عر...

سابقه و هدف: سبک‌شناسی، در اصطلاح علمی در حوزه زبان‌شناسی است که موضوع آن بررسی شیوه‌های گوناگون بیانی در متون است. از این دیدگاه شیوه‌ای که از آغاز تا پایان متن یک اثر به شکل قابل‌توجهی تکرار شده باشد، سبک نامیده می‌شود. مقاله حاضر به بررسی سبک‌شناسی کتاب «الجامع فی‌الأدویه المفرده» نوشته ابن بیطار پرداخته است. «ابن بیطار»، از جمله گیاه‌شناسان و داروشناسان اندلسی بوده که با نگارش کتاب خود، تأث...

غافقی (سدۀ 6ق) گیاه شناس اندلسی است و مهم ترین اثر او الجامع فی الأدویة المفردة، یکی از اصلی ترین پایه های دانش گیاه شناسی در اندلس و از منابع مهم برای حفظ و احیای میراث گذشتۀ این دانش است. این کتاب از آثار گیاه شناسی پیش از خود، به ویژه النبات دینوری و قانون ابن سینا، تأثیر بسیاری گرفته است. در این مقاله ابتدا مشهورترین نسخه های این کتاب معرفی شده است، سپس بر اساس نسخۀ کتابخانۀ ملک با بررسی ار...

در این نوشتار به بررسی جایگاه عنصر نور در قرآن، برهان و عرفان پرداخته­ایم. این مقاله مشتمل بر سه بخش تقسیم است. ابتدا نور از دیدگاه قرآن و مفسرین مورد بررسی قرار می­گیرد. در بخش دوم دیدگاه­های فلاسفه در باره­ی نور بیان می­شود و در بخش سوم عنصر نور در آثار عرفای بزرگ بررسی شده است. سرانجام به مقایسه این دیدگاه­ها و وجوه اشتراک و افتراق آنها خواهیم پرداخت.      در نخستین بخش، معانی و کاربردهای نو...

قرآن مجید متنی است با لایه­های شگرف که خوانش و بیان دلالت­های آیاتش از راه ترجمه درنگی بایسته لازم دارد. بدین روی ترجمه­های قرآن با نقد­های بسیاری روبرو شده است. ولی با عنایت به بسامد مجازهای مرسل قرآن و دلالت­های ظریف آ­ن­ها،  ترجمه­های این مجازها بررسی و نقدی مستقل می­طلبد. در این جستار به مثابۀ گامی در نقد ترجمۀ این قبیل تعابیر و متناسب با مجال یک مقاله، از میان ترجمه­های فراوان فارسی، به چ...