مشمشه بیماری کشندۀ مشترک بین انسان و تک‌‌سمیان، از دیرباز مورد توجه تمدن‌های مختلف بشری، از جمله دامپزشکان دوران اسلامی قرار گرفته و به همین دلیل نام‌های متعددی بر آن اطلاق شده است. از میان این نام‌ها، واژۀ فارسی «خُنام» قابل توجه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مفهوم این واژه فراتر از توصیف بیماری «مشمشه» بوده و در اصل به هر نوع ناسور لنفاوی، صرف‌نظر از نوع چرکی که از آن خارج می‌شود، اطلاق شده است...

شیعه در لغت به معنی پیرو و یاور، و تشیع یعنی ادعای پیروی نمودن است. این کلمه در مفهوم اصطلاحی خود به پیروان و یاوران وطرفداران هر شخصی اطلاق می گردد، اما در کاربرد اختصاصی در تاریخ اسلام، اسم علم به خود گرفته است که به پیروان و معتقدان به امامت حضرت علی بن ابیطالب (ع) و فرزندان معصوم او (ع) اطلاق گردیده است. گرچه بر طرفداران و پشتیبانان آن حضرت در بعد سیاسی و حکومتی در برهه ای از تاریخ اسلام ه...

در خصوص اینکه آیا میتوان در ضمن عقد نکاح شرط کرد زن و شوهر با یکدیگر رابطه جنسینداشته باشند بین دانشمندان فقه و حقوق اختلاف نظر است؛ منشأ این اختلاف از آنجا است که آیابرقراری روابط جنسی مقتضای ذات نکاح است یا خیر؟ اگر برقراری روابط جنسی از مقتضای ذاتعقد نکاح باشد، شرطی که آن را ممنوع کند باطل است؛ اما اگر آن را مقتضای اطلاق عقد بدانیم،چنین شرطی معتبر است. نگارنده در این نوشتار میکوشد با نقد دو ...

برای ورود به هر گونه بحثی در حوزه ادبیّات پایداری، لازم است نخست یکی از تعاریف متعدّد آن را پذیرفت. هر کدام از این تعاریف به گونه­ای بر نقاط سلبی و ایجابی آن تأکید کرده­اند. بررسی سیر تکوینی این تعاریف نشان می­دهد ادبیّات پایداری در آغاز صرفاً به ادبیّات دفاع مقدّس اطلاق می­شده، اما به مرور و با در نظر گرفتن ریشه­ها و زمینه­های پیدایش آن، پهنۀ گسترده­تری یافته است. با تکیه بر تعریف­های متعدّد پیشین و ...

حوزه علمیه به مرکز علوم مذهبی شیعیان اطلاق می­شود که در مطالعات مربوط به تاریخ نهادهای علمی ـ آموزشی شیعیان، پیشینه و چگونگی پیدایی عنوان آن مغفول مانده است. افزون بر این، این مطالعات مراکز علوم دینی پیش از ایجاد این اصطلاح را نیز، تحت عنوان حوزه علمیه معرفی کرده­اند. پژوهش حاضر به تاریخ پیدایی و تحولات معنایی ترکیب حوزه علمیه اختصاص دارد. یافته­های این پژوهش حاکی است، اصطلاح حوزه علمیه از بطن ...

محاربه آن گونه که در شرع آمده، به معنای دست بردن به اسلحه به قصد ترساندن یا تعرّض به مال، جان و ناموس مردم است و نتیجه آن سلب امنیّت عمومی در جامعه و ایجاد خوف است. مجازات محاربه نیز به عنوان یک حدّ شرعی تعیین گردیده است؛ امّا در قوانین کیفری، محاربه بر بخشی از جرایم اطلاق شده است که ظاهراً مصداق محاربه نیستند. از سوی دیگر، آن چه از ظاهر ادلّه استنباط می‌شود این است که افساد فی‌الارضی که موضوع حدّ شرع...

تعزیرات به آن دسته از کیفرها و مجازات های اسلامی اطلاق می شود که تعیین مقدار و کیفیت آن از سوی شارع مقدس به عهده حاکم شرع نهاده شده، تا بر اساس شرایط زمانی و مکانی، و با در نظر گرفتن خصوصیات جسمی و روحی مجرم، او را مجازات نماید. البته درباره مصداق تعزیر، برخی از فقها آن را منحصر در ضرب با تازیانه دانسته اند، و برای این نظر به دلایلی استناد کرده اند که از جمله به انصراف کلمات فقها به سوی ضرب، اط...

اصطلاح جنگ روانی به مجموعه عملیاتی اطلاق میشد که در جنگ های نظامی به کار میرفت,امادر وضعیت جدیدآن ،مقاصد گوناگونی همچون تضعیف روحیه سربازان در جبهه های نبرد،تضعیف و گمراه نمودن مردم کشورهای درگیر جنگ،نیروهای تبلیغاتی برای حفظ برتری در جبهه، گسترش شایعات برای ایجاد ترس و......را در بر میگیرد.

یکی از گونه­های مهم تفسیر قرآن، تفسیر عرفانی است. به این شیوه تفسیری، تفسیر تأویلی، تفسیر صوفیانه، تفسیر اشاری ـ رمزی نیز اطلاق شده است. در میان دانشمندان علوم قرآنی از زرکشی و سیوطی گرفته تا زرقانی، علامه طباطبایی، ذهبی و مرحوم معرفت و برخی نویسندگان دیگر، هر کدام به این عناوین به نحوی اشاره داشته­اند. این پژوهش به جریان­شناسی تفاسیر عرفانی می­پردازد.

یکی از مباحث بنیادی و کاربردی در علم فقه و اصول فقه، اعتبار مثبَتات ادله می باشد. امارات و اصول عملیه همانطور که می توانند دارای آثار شرعی مستقیم باشند، می توانند دارای آثار شرعی غیرمستقیم نیز باشند. اعتبار این لوازم و آثار غیرمستقیم تحت عنوان مثبتات ادله بررسی می شود. برخی از اصولی ها با طرح جعل علمیت برای امارات، مثبتات اماره را معتبر می دانند ولیکن، مثبتات اصول را به علت عدم جعل کاشفیت، فاقد ...