توجه به اسطوره و حماسه‌ به‌ویژه‌ اساطیر و حماسه‌های ملی، یکی از مبانی اصلی در بافت معنایی و زبانی ادبیات فارسی بعد از شاهنامۀ فردوسی است که در هر دوره‌ای همگام با تحولات ادبی و متناسب با شرایط اجتماعی آن برهه ادامه یافته است. با شکل‌گیری انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی، توجه عمیق به ابعاد شعر پایداری افزون گشت. همگام با آن، گرایش به حماسه که مناسب این نوع شعر بود، رشد کرد و شاعران بسیاری با زبا...

نهضت بیداری اسلامی درکشورهای عربی و حمله عراق به ایران، به عنوان رخدادهای بزرگ قرن بیستم، طبع شاعران را تحت الشّعاع قرار داده است؛ آنان همدوش رزمندگان به پاخاستند و در قالب واژگان، مضامینی همچون شهادت و استقامت در راه حق را در برابر مضامینی چون ظلم و استعمار قرار داده و بدین نحو تصاویری را که یا دارای بار عاطفی مثبت است و یا حقیقت و حالتی منفی دارد، خلق کرده اند؛ نگریستن از این زاویه به شعر معاص...

اسطوره‌ها یا همان سلوک و مذاهب منسوخ اقوام و ملّت‌ها ـ که خواب و خیال‌گونه در ذهن و رفتار ناخودآگاه فردی و جمعی حاضرند ـ پیوندهایی عمیق و دیرپا با ادبیات و هنر دارند. در حقیقت، اسطوره ادبیاتی است غیر تاریخی که در انواع ادبی؛ یعنی شفاهی و مکتوب، سرود‌ه‌ها و نوشته‌ها، حماسه‌ها و مانند آن به چشم می‌خورد. ادبیات کودک و نوجوان نیز از شاخ و برگ‌های انبوه و در هم تنیده و در عین حال استواری است که ریشه ...

خورشید، مهر و آفتاب از عناصر پرکاربرد در حوزه ادبیات فارسی به ویژه در شعر عرفانی و در شکل نماد و کاربرد آن در نماد حق و وحدت است. مقاله حاضر علاوه بر پرداختن به جنبه های نمادین خورشید در مثنوی مولانا و دلالت های آن، با بررسی تمام ابیات مثنوی درباره خورشید و آفتاب و نیز منابع مرتبط با اسطوره و کهن الگو، در پی یافتن ریشه ها و پیوندهایی برای این کاربردهای نمادین در اسطوره و اصل و منشأِ توجه به خورش...

شعر با اسطوره گره خورده‌است و شاعران اغلب لحظاتی را در سیر اساطیری به سر می‌‌برند. اسطوره با بیانی نمادین، به شکوفایی شعر و چندلایه شدن اثر کمک می‌‌کند. پیشرفت علوم سبب کم‌رنگ‌‌تر شدن اثر اساطیر در بین مردم شد، اما هرگز نتوانست آن را به‌کلی و به‌خصوص از حیطۀ ادبیات خارج سازد. از همین رو، بر آنیم تا در شعر موسوی گرمارودی، به نمونه‌هایی از اساطیر برای پاسخ به این پرسش دست یابیم که گرمارودی از چه ...

اسطوره، پیوند بسیار نزدیکی با هنر، به‌ویژه شعر، دارد. اسطوره در فرهنگ و تمدن یک ملت ریشه دارد؛ و ادبیات، یکی از عوامل جاودانگی و حیات فرهنگ و تمدن ملّت‌ها است. شاعران، اسطوره‌ها، باورها و رؤیاهای مهم و کهن اقوام خود را می‌پرورانند و درنتیجۀ پیوند با اسطوره‌های دوران کهن تا باورهای زمان خویش، طی یک جریان درونی در ناخودآگاه جمعی، به پویایی و بازآفرینی آنها می‌پردازند. بازتاب اسطوره‌ها در شعر م. س...

حضور اسطوره و شخصیت های اسطوره ای در شعر معاصر عرب و نوع فراخوانی آنها به عنوان یکی از مهم ترین تحولات ساختاری و مضمونی، جایگاه ویژه ای نزد ناقدان و پژوهشگران دارد. فراخوانی اسطوره توسط شاعران معاصر، غالبا جهت تبیین موضوعات و مشکلات سیاسی و اجتماعی انجام می شود و در عین حال جان پناه آنان در مقابل حکومت و زندان و بازداشت است. امل دنقل شاعر بزرگ مصری به عنوان یکی از سرآمدان سنت گرایی، با ایجاد ...

چکیده بعد ازجنگ جهانی دوم ،اوضاع سیاسی واجتماعی جامعه ی ایران و عراق وبه تبع آن اوضاع ادبی دچار تغییر بنیادین شد.آشنایی ادیبان وشاعران با ادبیات جهانی ،افقهای نوینی در برابر آنها گشود و مکاتب ادبی مختلفی متولد شد.یکی از این مکاتب،سمبولیسم اجتماعی است.سیاب ونیما از پیشگامان واقعی این مکتب در شعر عربی و فارسی می باشند وبه پدران شعر نومشهور گشته اند. آن دو باتکیه بر میراث ادبی گذشته و ارزش ها ی ا...

این مقاله میزان تأثیر اسطوره و بن مایه هاى آن را در اشعار سه شاعر معاصر عرب: بدرشاکر سیّاب، أدونیس، و عبدالوهاب بیاتى بررسی مى کند. اطلاق نام شاعران تموزى برآن­ها، به واسطه کثرت استفاده از اساطیر، به ویژه اسطوره ى "تموز" است. این شاعران بر اثر تحولات موجود در جامعه عرب آن روزگار و استعمارگرى دول اروپایى و در نتیجه احساس غربت و پوچى و فرار از واقعیت به دنیاى تازه در دامان میراث کهن پناه مى برند. ...