در این پژوهش به اصل و اساس خانواده در روزگاران بسیار کهن، با شواهدی که در خانواده های شاهنامه وجود دارد، پرداخته ایم با توجه به دوره های قوم شناسی و بررسی یافته های باستانی (غار‎نگاره ها، کار های دستی، کشف گورها و غیره) حاکی از وجود دوره های پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی در ایران باستان است. نیاکان ما نیز مانند هم? جوامع بشری از توحّش و بربریّت عبور کرده و به تمدّن رسیده اند. در داستان های شاهنا...

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه ، با اینکه تنها روساختداستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطور ة باروران ة او همچنان در شاهنامه نمایان است .سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جا به جایی و شکست اسطوره، درهیأت یک شاهزاده به حماس ة ملی ر اه یافته است . در این جستار، ضمن بررسی تحلیلی -تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس، این نتیجه به دست آمد که خدایانِ یادشده خ...

هدف مقالة حاضر آن است که نشان دهد « ساختاری تراژیک» در داستان سیاوش قابل ترسیم است. در این داستان، شاهد پرداخت تراژیک شخصیت ها،حوادث وصحنه ها هستیم.گاه حوادث داستان چنان در هم تنیده وگاه رابطة علی ومعلولی میان وقایع به گونه ای می شود که حذف یکی از آن ها لطمه ای بر کل عناصر وعوامل تشکیل دهندة اثر خواهد زد. بنابراین، با بررسی این عوامل، می توان داستان « سیاوش» را مورد بررسی و تحلیل تراژیک  قرار داد.

پژوهش حاضر به بررسی نمایشنام? هیپولیت نوشت? اوریپید و داستان سیاوش از شاهنام? فردوسی در قالب دانش هنر تطبیقی پرداخته و از رویکرد اسطوره‎شناسی تطبیقی دومزیلی و «فرضی? سه‎کنش» او سود می‎جوید تا قدمی در راه کشف شباهت‎های شاهنامه و تراژدی یونانی بردارد. در همین راستا این مقاله به‎دو پرسش پاسخ ‎می‎دهد: 1) آیا تمرکز بر هیپولیت و سیاوش، و عدم استفاده از فدر و سودابه به‎عنوان شخصیت‎های محوری، تصادفی بو...

حماسه ایلیاد یکی از کهن ترین حماسه هایی جهان است؛ اما از دید موضوع و گستردگی داستان می توان آن را در برابر یکی از داستان های شاهنامه قرارداد. در این سنجش، داستان سیاوش از یک سو با داستان نبرد تروآ سنجیده می شود و از سوی دیگر در چهره و موقعیت هلن. سیاوش از دید بسیاری از ویژگی های شخصیتی، روحی و موقعیتی که در شاهنامه دارد به خوبی می تواند با هلن سنجیده شود؛ سیاوش هم زیباترین شاهزاده و هم پهلوانی ...

داستان سیاوش و سودابه، از شاهکارهای فردوسی است که در آن، شاهد رویارویی دو ابرقهرمانیم. تأمّل ژرف در این داستان ما را متقاعد می‌کند که بنیان آن بر تقابل عقل و عشق، عصمت و عصیان و در تحلیل نهایی غریزه و فرهنگ استوار است. براساس آیین زرتشت، خیر و شر، در روزگاران نُه هزار سالة گمیزشن، همواره با هم درگیرند، امّا با لحاظ نگرة مذهب مهر (میتراییسم) آن دو، در عین حال که در نمود با یکدیگر می‌ستیزند، بودی یگ...

داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریف سنتی، حماسه می‌گویند. شعر حماسی از جمله جریان­های عمدة شعر معاصر است که ویژگی­های حماسی آن متناسب با شرایط تاریخی دگرگون شده است. در این پژوهش برای توصیف حماسه، متناسب با نیازهای بیانی تازه، ابتدا به روند تطور تعریف حماسه تا دوره‌ء معاصر اشاره شده و سپس نمودهای حماسی در شعرهای سیاوش کسرایی کاویده می­شود. در ای...

سوگباری‏های دسته جمعی برزیگران در میانرودان و فینیقیه به یاد دوموزی و مرگ او در ذهن مردمان مشرقِ عربی چنان بازتابی داشته که ژرفای آن هنوز هم چنان که بایسته بوده واکاوی نگشته است؛ بررسی این اسطوره- آیین‏ در ادبیات معاصر عربی و به‏ویژه در چکامة «مرحی غیلان» -که سیّاب آن را در سال 1957م به افتخار تولّد تنها پسرش یعنی «غیلان» سروده است- از آن رو ضرورت دارد که از یکسو مرور مصائب ایزد گیاهیِ قربانی در مت...

عنصر «شخصیّت» از عناصر مهمّ داستان پردازی است. این عنصر متناسب با موضوع و مطابق با اصول و تکنیک های داستان پردازی نوین درگسترة داستان های شاهنامه حضور دارد. پردازش هر شخصیّت به گونه- ای مؤثّر، سبب ایجاد ارتباط عمیق تر میان مخاطب و داستان می گردد تا جایی که شخصیّت ها از دنیای اسطوره ای و حماسیِ اغراق آمیز خارج می شوند و با تصویری زنده، ملموس و مطابق با عالم واقع، در برابر مخاطب متصوّر می شوند. از آنجا ...

چکیده هدف این پژوهش نمایاندن چهره ی کیخسرو در دین، اسطوره و حماسه با تکیه بر اوستا، متون پهلوی و شاهنامه و مقایسه ی سیمای «دینی و ملی» این فرمانروای جاودان در این آثار است. با توجه به این که در روایت شاهنامه ، همه با دیدن کیخسرو، سیاوش را فرایاد می آورند؛ بررسی این که آیا کیخسرو صورت رستاخیز و حیات مجدد سیاوش است و می تواند یادآور اسطوره ی خدای شهید شونده و بازگردنده ی آسیای غربی باشد، دیگر مو...