در این رساله، انجمن دانشکده و جماعت دیوان، به عنوان دو تشکل ادبی، در دوران مشروطه-ی ایران و نهضت مصر، برای مطالعه و پژوهش برگزیده شده و فعالیت های نظری آن ها در جهت شکل دادن به جریان نقد و نظریه ی ادبی در دو حوزه ی ادبیات فارسی و عربی بررسی شده است. هدف اصلی نگارنده، بررسی چگونگی رویکرد و عملکرد دو گروه یاد شده، درجهت دستیابی به تجدد ادبی، آن هم در دورانی که نقطه ی عطف دو ملت محسوب می شود، است....

این مقاله که به مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده است، تاریخچۀ پاس داشت این شاعر بزرگ را در میان قوم تاجیک بررسی می کند. نخستین بار بعد از نگارش کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک تألیف صدرالدین عینی بود که رودکی در جمهوری تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب گردید و در اوایل سال ۱۹۲۶م وزارت معارف جمهوری مختار تاجیکستان در نوروز تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام نمود. انتشار مق...

هنر و ادبیات اسلامی بیانگر نگرش اسلام به هستی و انسان است.این ادبیات سعی دارد مضمون و محتوایی برخاسته از جهان بینی اسلامی را که نگرشی شامل و همه جانبه به انسان و امور جهان دارد،در یک شکل هنری ارائه نماید.پیشگامان و نظریه پردازان ادبیات اسلامی مانند سید قطب،محمد قطب ،عمادالدین خلیل،نجیب الکیلانی و ... این مسأله را در آثار خود مطرح ساخته و توجه به آن را نیازی ضروری دانسته اند. پیشگامان نمایشنامه ...

چکیده: «نشانه¬شناسی» علم پژوهش نظام¬های دلالت معنایی است که زبان یکی از این نظام¬هاست. نشانه رابطه¬ای ذهنی و انتزاعی میان تصور صوتی یعنی «دال» و مفهومِ آن صورت، یعنی «مدلول» است که این رابطه «دلالت» خوانده می¬شود. ما در این پژوهش برآنیم تا بر اساس نظریۀ «نشانه¬شناسی» پس از ذکر کلیات بحث در فصل اول، در فصل های بعدی، سروده¬های «کلمات سبارتاکوس الأخیرة» از أمل دنقل، «مقتطفات من خطاب نوح بعد الطوفا...

ترانه کلامی آهنگین و مخیّل با درون مایه ای عاطفی است که به زبان ساده و عمومی سروده می شود و قابلیت زیادی برای همراهی با موسیقی دارد. ترانه ها جزئی از ادبیات عامه شمرده می شوند و به علّت اینکه ظرفیت زیادی برای طرح مسائل گوناگون دارند، امروزه در نقش یک رسانه ی عمومی ظاهر شده اند و کارکردهای متنوّعی از جمله اطلاع رسانی، آموزش و تبلیغات پیدا کرده اند. به رغم اهمیت ترانه ها در دوره ی معاصر و فراگیر شدن...

فرزانه خجندی از شاعره های هوشمند، فرهیخته و اندیشه ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه های پربار به زندگی می نگرد و از آن الهام می گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی بندد، بلکه شعر اول در او می جوشد و آن گاه قالب یا شکل می گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه هایی از اشعار او بررسی...

از زمان انتشار کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک (۱۹۲۶م) اثر صدرالدین عینی که با نام ابوعبدالله رودکی گشایش یافته بود، این شاعر بزرگ در فضای تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب شد. در اوایل سال ۱۹۲۶م، وزارت معارف جمهوری تاجیکستان در نوروی تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام کرد. این مقاله که به مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده ست، تاریخچۀ پاسداشت این شاعر بزرگ را در میان قوم ت...

 از سال 1872م، محققان شرق‌شناس به تحقیق در زمینة فولکلور تاجیک و فرهنگ مردمی پرداختند. از سال 1872م تا آغاز سال 1920م، تعداد عمومی پژوهش و طبع و نشر فولکلور تاجیک از 77 نگذشته است. درواقع، تحقیق و انتشار ایجادیات شفاهی (نظم و نثر شفاهی) خلق در سال‌های بیست، در زمان شوروی وسعت یافت؛ به‌طوری که در این سال‌ها تعداد تحقیق و چاپ این آثار به شصت اثر رسید و در شهر دوشنبه مراکز تحقیق فولکلور تاجیک ایجا...

این مقاله که به‌مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده است، تاریخچۀ پاس‌داشت این شاعر بزرگ را در میان قوم تاجیک بررسی می‌کند. نخستین بار بعد از نگارش کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک تألیف صدرالدین عینی بود که رودکی در جمهوری تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب گردید و در اوایل سال ۱۹۲۶م وزارت معارف جمهوری مختار تاجیکستان در نوروز تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام نمود. ...

بیش از هزار سال است که سمرقند و بخارا قوة مرکزیت‌بخش مدنیت تاجیکان را تشکیل داده‌اند. در طول قرن‌ها، این دو شهر خصوصاً بخارا، مرکز سیاسی، اقتصادی و مدنی تاجیکان بوده است.  نمایان‌ترین فرزندان خلق، نویسندگان، عالمان، طبیبان، هنرمندان و پیشه‌وران زبردست، از هر گوشه و کنار آسیای میانه و اطراف آن در اینجا تجمع می‌کردند و مدنیت تاجیکان را رونق می‌دادند. این است که زبان ادبی فارسی تاجیکی در قرن‌های نه...