شعر جاهلی یکی از نمونه های عالی شعر غنایی در ادب عربی به شمار می آید. این شعر، نه تنها مورد عنایت و توجّه شاعران اموی و عباسی بوده، بلکه زیبایی های محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجّه برخی پارسی سرایان بوده است. این اقتباس از مضمون و محتوای شعر جاهلی، محدود به قرن پنجم و ششم نمی شود، بلکه شاعران قرن های هفتم و هشتم نیز همین روند را پیموده اند. به گونه ای که برخی از این شاعران با تغیی...

کی دو مرپاسان از نوول نویان بزرگ فرانسه در قرن نوزدهم بود. نوول های او، نسبت به سایر نوول نویس ها، از نظر مضمون، روانی و طرز بیان، نوپردازی در نوول نویسی برد و در نتیجه تحول چشمگیری را در انواع ادبی به دنبال داشته است. استقبال خوانندگان، به ویژه در ایران، ترجمه های متعددی را از آثار او موجب شده است و ظاهرأ این ترجمه تحولات جالبی را نیز در ادبیات معاصر ما را به همراه داشته است. این امر و نیز بخ...

یکی از ادیبان و سرایندگان معروف نیمه دوم قرن پنجم هجری که با الهام از شاعران عرب، توانست مضامین بسیاری را اقتباس کرده و آن ها را در لا به لای اشعار و سروده های خود به کار برد، ابوالفرج رونی است. وی از استادان مسلّم شعر فارسی است که در میان معاصران و شاعران بعد از خود به استادی مشهور بود و دیوان وی بسیار مورد علاقه و توجه انوری، شاعر بزرگ قرن ششم بوده است. وی در تکامل شعر فارسی به خصوص در تصویرسا...

این مقاله با بررسی گفتمان، قدرت و زبان در داستان های «الدوز و کلاغ ها» و «الدوز و عروسک سخنگو»ی بهرنگی از دیدگاه تاریخ گرایی نوین ِفوکو، نشان می دهد گفتمان های چندگانه در این آثار متأثر از گفتمان های انقلابی، سیاسی، ادبی و فرهنگی عصر بهرنگی است؛ همچنین تبیین می کند چگونه بهرنگی با قصه های کودکانه، از زبان بی زبان ها، کلاغ ها و عروسک ها رابطة متقابل زبان و قدرت را به تصویر کشیده است. چرا که هرجا ...

با وجود آنکه در سال های اخیر بسیاری از نسخه های خطی به واسطه پژوهشگران تصحیح و چاپ  کرده اند ولیکن کم نیست آثاری که هنوز در گوشه و کنار کتابخانه های مختلف دنیا در زاویه ی گمنامی به سر می برد. یکی ازاین نسخه های نفیس و منحصر به فرد، منظومه ای است در قالب مثنوی در شرح عشق و عاشقی به شیوه ی ده نامه سرایی که یکی از شیوه های معمول ادب فارسی به ویژه در قرن هشتم هجری است. یگانه نسخه ای که از این منظوم...

تحقیق حاضر، براساس پنج کتاب (قابوس نامه، تاریخ بیهقی، سفرنامه ناصرخسرو، سیاست نامه و کیمیای سعادت )است . این آثار، هر یک از جهاتی(سیاسی، حکومتی، اخلاقی، تاریخی، جغرافیایی، ادبی و فرهنگی) اهمیت دارند و مجموعا"، مجموعه فرهنگ ایران را قبل از حمله مغول بیان می کنند. نویسندگان این آثار نیز دارای وجهه و شخصیت برجسته ای - هر یک از جهتی - هستند. نظام الملک ، نماینده طبقه حاکم قرن پنجم، بیهقی، نماینده ط...

عراق دوره¬هایی را پشت سر گذاشت که طی آن همه¬ی ارکان زندگی سیاسی، اجتماعی و علمی تحت سلطه امپراتوری عثمانی تضعیف شد. ادبیات عراق در قرن نوزدهم با معیارهای آشفته زندگی ¬کرد و آثار ادبی با عقب-ماندگی مواجه شد، به طوری که ما اثر آن را در همه¬ی زوایای زندگی می¬بینیم. شاعران نهایت تلاششان را وقف مدح و ستایش حاکمان کردند و با عواطف دروغین شعر سرودند. شاعرانی به مدح رسول بزرگوار (ص) و سوگواری امام حسین...

شعر اجتماعی موضوع جدیدی در ادبیات عربی نیست، و هدف از آن، پرداختن به مشکلات مردم یا گروهی از مردم می باشد که در یک جامعه با یکدیگر زندگی می کنند، و خواستار اصلاح وضع جامعه می باشد. شعر اجتماعی عراق در قرن نوزدهم، و در پی افزایش ظلم و ستم حکومت عثمانی، و با هدف مبارزه در برابر استبداد و به امید بر طرف شدن ریشه ها و عوامل نابسامانی های اجتماعی، شکل گرفت. در این پژوهش سعی شده مضامین شعری مورد توجه...

مسئلة مقاله، جست وجوی اطلاعات تاریخ ادبیاتی در منابع تاریخی است. نویسندگان کتاب های تاریخ ادبیات غالباً تذکره ها را به عنوان منبع اصلی خود قرار می دهند، حال آنکه کتاب های تاریخی، به اعتبار موضوع شان و نیز ارتباط مستقیم نویسندگان شان با نهاد قدرت باید به عنوان یکی از منابع درنظرگرفته شوند. مقاله نشان می دهد که برخی چهره های ادبی که در منابع تذکره ای از قلم افتاده اند، در منابع تاریخی به عنوان شاع...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمة) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...