هر قاعده ای خصوصیات وممیزات ویژه ی خود را دارد که سیاق فاقد آن ویژگیها است، لذا نمی توان آن را یک قاعده نامید؛ ماهیت سیاق و نوع دلالت آن با توجه به آراء ونظرات مفسرین قرآن کریم، زبان‌شناسان ولغویین، علمای علوم بلاغی، ادبا ، فقها واصولیین ، قابل اثبات است. بزرگترین دلیل وشاهد بر اینکه سیاق ماهیتاً دلالت است نه قاعده این است که مفسرینی مانند ابن جریر طبری، علامه طباطبائی و شهید صدر بااینکه به سیاق...

منابع ادبی در زبان فارسی، علاوه بر بازنمود ویژگی‌های زبانی و ادبی، گاه ویژگی‌های آثار معماری دوران اسلامی و علت نامگذاریشان را نیز به خوبی تشریح کرده­اند. به­واسطه‌ی ارتباط شعرا و ادبا با معماران، بسیاری از عناصر و الگوهای معماری یا به­صورت واقعی خود و یا در هیأت استعاره‌ها و تشبیهات ادبی توصیف شده­اند. یکی از این الگوها، «هشت‌بهشت» است که به‌رغم انجام پژوهش‌های بسیار، هنوز پرسش­هایی در علت نام...

شیوه بیان خاقانی در برخی از اشعارش چنان غریب و دشوار است که فهم و درک شعر او را پیچیده و گاه غیر ممکن می‌سازد؛ بنابراین شایسته است که توجه ادبا برای درک معانی اشعار وی بیشتر از بسیاری دیگر از شعرای پهنه ادب فارسی باشد. با اینکه تلاش برای راه یافتن به دنیای خاقانی تقریباً قدمتی برابر با اولین سال‌های انتشار دیوان وی دارد و در عصر جدید با ورود شرق‌شناسان به جرگه پژوهندگان شعر خاقانی، نکات جالب توج...

تغزل در ادبیات معاصر جلوه‌ای دیگر یافته است. زنان از موضوعات زیبایی‌شناختی به موجوداتی فعال بدل شده‌اند و در عرصة ادبیات هم آثار زندگی فعال و خلاقشان همه‌جا مشهود است. در شاخه‌ای از مطالعات ادبی با عنوان «ادبیات‌مقایسه‌ای» به مطالعة مشترکاتی در ادبیات ملل می‌پردازیم که حاصل تأثیر و تأثر ادبا از آثار یکدیگر نیست بلکه حاصل اشتراک در موقعیت و شیوة تفکر است. در این مقاله ده مفهوم مشترک در توصیف زن...

چکیده علوم معانی، بیان، ادب، تفسیر و لغت از جمله علومی است مسلمانان از دیرباز به آنها توجه کرده‌اند و تألیفات و تصنیفات متعددی در این زمینه داشته‌اند. یکی از ادبایی که به علوم اسلامی خدمات شایانی ارزانی داشته ابو عبیده صاحب کتاب مجاز القرآن است. این مقاله در پی آن است که ضمن بیان مختصری از حیات و ادب ابوعبیده و دیدگاه ادبا حول مجاز در قرآن و سبب و انگیزه تألیف مجاز القرا...

چکیده قرآن کریم از زمان نزول تا کنون، تأثیر عظیمی بر ذهن و زبان شاعران و نویسندگان ادب فارسی گذاشته است. ادبا و شعرای زبان فارسی، در بسیاری از مضامین و مفاهیم، از قرآن و معارف قرآنی استشهاد جسته‌اند و با تلمیح، تضمین، اقتباس، حل و درج، سعی کرده‌اند آیات و پاره‌هایی از سوره‌های قرآن را در کلام خود بگنجانند. علاوه بر آن، برخی از سرایندگان به ترجمه و یا تفسیر آیه، سوره و یا پاره‌هایی از قرآن به ...

چکیده علوم معانی، بیان، ادب، تفسیر و لغت از جمله علومی است مسلمانان از دیرباز به آنها توجه کرده‌اند و تألیفات و تصنیفات متعددی در این زمینه داشته‌اند. یکی از ادبایی که به علوم اسلامی خدمات شایانی ارزانی داشته ابو عبیده صاحب کتاب مجاز القرآن است. این مقاله در پی آن است که ضمن بیان مختصری از حیات و ادب ابوعبیده و دیدگاه ادبا حول مجاز در قرآن و سبب و انگیزه تألیف مجاز القرا...

در میان انواع زیبایی‌های سخن که از اندیشه و خیال آدمی نشأت می‌گیرد، «استعاره»، به دلیل اشتمال بر ویژگی‌های مبالغه، ایجاز، اختصار و زیبایی‌آفرینی‌های هنری و ادبی، توانسته است نظر ادبا، شاعران مخاطبان متون ادبی را به خود جلب کند. در عصر حاضر، استعاره از باورهای سنّتی خود که منحصر به «واژه» بود، پا فراتر گذاشته و در نظریّه‌های جدید «زبان-شناسان شناختی» تمامی فرایندهای فکری و تجربی انسان را در بر گرف...

هنر فراخوانی میراث قرآنی در ادبیات عربی از شگردهای جالب ادبی است که در گونه‌های مختلف چون؛ تضمین، اقتباس، و... مورد توجه ادبا و شاعران معاصر عربی قرار گرفته و بازتاب چشمگیری در آثارشان داشته است و استفاده از آن برای آموزش مضامین دینی، تربیتی و شناخت تاریخ به کودک بسیار مهم است. این مقوله در داستان کودک عربی نیز نمود پیدا کرده است. احمد بهجت از نویسندگانی است که به آموزه‌های قرآنی توجه زیادی کرد...