کنایه یکی از عناصر چهارگانه علم بیان است که نقش مهمّی در زیبا آفرینی کلام و تصویرسازی هنری دارد. اوج زیبایی کنایه همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایه‌ها به دلیل استفادۀ بیش از حد در شمار کنایه‌های قاموسی در آمده‌اند و زیبایی و خیال انگیزی چندانی ندارند. در شعر شاملو هم کنایه‌های قاموسی وجود دارد و هم کنایه‌های ابداعی. او گاهی در معنی و مفهوم برخی کنایات قاموسی تصرف کرده و م...

ابوالقاسم شابی یکی از شاعران برجسته معاصر است که از وی به‌عنوان شاعری رومانتیسم یاد شده است و عموم ناقدان بر گرایش وی به مکتب رومانتیسم تأکید کرده‌اند؛ حال آنکه در اشعار وی رّدپایی از مکتب سمبولیسم نیز یافت می‌شود. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که آیا شابی صرفاً شاعری است با گرایش‌های رومانتیسمی یا اینکه می‌توان او را پیرو مکتب سمبولیسم نیز دانست؟ در این پژوهش شعر شابی از منظر رمزگرایی بررسی و به اب...

در نگارش تاریخ علم تا نیمة دوم قرن بیستم رویکردی درون‌گرایانه غلبه داشت. بر اساس این رویکرد وظیفة مورخ این است که تاریخ عقلانی نظریه‌ها را بنویسد و نشان دهد که تاریخ علم، تاریخ انباشت یافته‌ها و ابداعات فردی است. با انتشار آثار کوهن تحولی انقلابی در تاریخ‌نویسی ایجاد شد. او تحت تأثیر مورخینی مانند کوایره و باترفیلد علم را به عنوان نهادی جمعی مورد مطالعه قرار داد و بر ...

بیماری هاری در طول تاریخ ایران‌ حسن تاج بخش1* 1)گروه میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران–ایران. ‌ ‌(‌‌دریافت مقاله:8‌‌‌‌اردیبهشت ماه 1384 ، پذیرش نهایی: 6 ‌آبان ماه 1385) ‌چکیده در مورد هاری و سگ هار، پزشکان بزرگ ایران مطالب زیادی نوشته و کشفیات و ابداعات جالبی داشته‌اند، رازی، خوارزمی، اخوینی بخارائی، ابن سینا، جرجانی و غیره نشانی‌های بیماری را به خوبی شرح داده و د...

ملاصدرا در باب علم، دارای ابتکاراتی است که فلسفة او را از نظام­های فلسفی پیشین، متمایز می‌سازد. وی با رویکردی وجودشناختی به علم، نگاهی متفاوت به مسائل مربوط به آن دارد. ابداعات صدرالمتألهین در این موضوع، زمینه­ا‌ی مناسب برای حل مسائل دشواری که تا پیش از وی، پاسخ کامل و صحیحی برای آن ارائه نشده بود، فراهم کرد. در این نوشتار، تنها برخی از پیامدهای هستی‌شناختی نگاه وجودشناسانة ملاصدرا به علم، مورد...

از دیرباز مسئله کمبود نقدینگی در عرصة تجارت از مشکلات بازرگانان بوده است و همواره از نظر امکانات موجود، تلاش‌هایی در جهت گریز از آن انجام گرفته است. از جمله ابداعات انجام‌گرفته، توثیق اموال موجود در انبار نزد تأمین‌کنندة مالی است. این مقاله با به‌کارگیری روش کتابخانه­ای، تأسیس حقوقی انبار در محل استقرار کالا را به عنوان شیوة تأمین نقدینگی و توضیح ضوابط حاکم بر آن معرفی کرده است، با این امید که ...

ترجمۀ شعر از مسائل جنجالی و مورد اهتمام در حوزه ترجمه است و در این باره نظرات متفاوتی ارائه شده است. برخی آن را محال دانستند و برخی دیگر در این میان، ترجمۀ شعر به شعر در حوزۀ شعر سنتی را تأیید کرده و نمونه­های موفقی ارائه کرده­اند. در ترجمۀ شعر نو (شعر نیمایی) شرایط متفاوت است، زیرا شعر نو به موسقی داخلی اهمیت زیادی می­دهد. موسیقی داخلی بر مبنای شگرد­های زبانی (استعاره­های نو، تکرار، جناس، طباق...

طرح نظریه های گونه گون در تبیین «نظریه عقل» در اندیشه فیلسوف بر جسته ای همچون ابو نصر فارابی، مؤسس فلسفه اسلامی، موجب ابهام، تداخل و تعارض آراء گردیده و ضرورت پژوهشی عمیق توأم با تبیین نظریه صحیح را هویدا می گرداند. بر این پایه، نگارنده این مقاله می کوشد با تشریح ابعاد مختلف نگاه فارابی در مورد عقل و بررسی و تحلیل آن طی سه گفتار، به بررسی معانی مختلف عقل بپردازد و از این رهگذر، رویکرد فلسفی فار...

مسئله عینیت یکی از عمیق ترین مسائلی است که همواره ذهن عموم متفکران را متوجه خود ساخته است. دو فیلسوف برجسته اسلامی و غربی، ملاصدرا و کانت، این مسئله را به نحو عمیق تری موردکنکاش قرار داده اند. این جستار در صدد بیان این موضوع است که مسائل پیرامون معرفت در نظرگاه ملاصدرا تنها بر مبنای اصول هستی شناختی وی (ذو مراتب بودن هستی و به نحو اخص نفس انسان) و ابداعات خاصی که بر محوریت اتحاد عاقل و معقول مب...

به دلیل ضرورت دستیابی به سازمان برتر، در مسیر رسیدن به تنها سازمان مناسب، تغییر و تحول امری اجتناب­ناپذیر است. دنیای پیشرفته کنونی که در کنار هر شناختی با مجموعه­ای از شناخته­ها مواجه است که با پای تدریجی پیشرفت علمی و مواجهه با انبوهی از ناشناخته­های رو به گسترش نمی­توان شاهد تحولات مناسب بود. اکنون به انهدام خلاق، نوآوری و ابداع نیاز است؛ ولی در حوزه­های مختلف علمی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی چگ...