طبق دیدگاه گروهی از مفسران و قرآنپژوهان آیه اکمال دین (مائده:‌ 3) با قبل و بعدش هماهنگی ساختاری و تلازم معنایی ندارد. این ناسازگاری بیشتر ناشی از نوع نگرش به متن قرآنی است که متن را مطابق قواعد رایج در عرف و رابطه خطی و طولی آیات،یعنی توجه به روابط پسین و پیشینی آیه در سیاق و خطی مشخص در نظر می‌گرفتند؛ ‌اما با تغییر آن نگرش وگذر از نظم خطی آن‌سان که آیه با دیگر آیات همخوان و هم‌معنای خود، شبکه‌...

برخی از مفسران اهل سنت از جمله فخررازی، در برداشت‌های تفسیری خود کوشیده‌اند تا از آیه 54 سوره مائده برای اثبات خلافت خلیفه نخست استفاده نمایند. فخررازی در تفسیر این آیه چنین ادعا می‌کند که آیه شریفه مبارزه‌کنندگان با مرتدان پس ‌از رحلت ‌پیامبراکرم| را ستایش می‌کند و ابوبکر رهبر مبارزان و مصداق روشن ویژگی‌های‌ مطرح شده در آیه شریفه است. بنابراین او محبوب خدا بوده و در نتیجه در ادعای ‌خلافت خود ص...

یکی از مهم ترین و بنیادی ترین آموزه های اسلامی، مساله خاتمیت است، مساله خاتمیت و این که پیامبر اسلام (ص) آخرین پیامبر الهی است از مسائلی است که همه مسلمین از هر گروه و مذهبی به آن معتقدند و نه تنها دانشمندان بلکه فرد فرد توده های مردم مسلمان نیز با آن آشنا هستند و به اصطلاح از «ضروریات اسلام» است که هر کس مختصر معاشرتی با پیروان این مکتب داشته باشد به زودی در می یابد که آنان پیامبر اسلام (ص) را...

تناسب آیات از مباحث مهم وبحث برانگیز در میان مفسّران و دانشمندان علوم قرآنیمی باشد، به همین دلیل در این پایان نامه به روش تحلیلی، توصیفی دیدگاه علامه طباطبایی درباره تناسب آیات باتکیه بر سوره احزاب بررسی می شود تا انسجامو تناسب آیات در یک سیستم وچارچوب منظم مشخص وتناسب در سورهاحزاب بررسی شود.علامه قرآن را مجموعه ای به هم پیوسته و منسجم می داند که تمامی آیه ها و سوره های آن باهم مرتبط ودارای هدف ...

سوره فجر در مکه نازل شده؛ 30 آیه، 139 کلمه و 509 حرف دارد، و همانند بسیاری دیگر از سوره‌هایی که در مکه نازل شده، آیاتش کوتاه، تکان دهنده، پر محتوا و همراه با هشدارهای فراوان است. از این جهت این سوره را "سوره حسین بن علی(ع)" نامیده اند که قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریکی طغیان، مانند طلوع فجر، از نو منشأ حیات و حرکت گردیده است. در این پژوهش معنی فجر و تعبیر آن، فضیلت سوره فجر، معرفی آن به عنوان...

موضوع پژوهش حاضر، بررسی و نقد نظریه وحدت موضوعی قرآن از دید سعید حوی است. وی معتقد است چکیده و عصاره قرآن در سوره بقره آمده است و تمام سوره ها شارح و مفسر سوره بقره هستند. حوی در پی اثبات نظریه وحدت موضوعی قرآن، معتقد به وحدت سوره ها و وحدت آیات است. برای نقد نظریه وی، چهار سوره مائده، مریم، احزاب وحاقه انتخاب شده اند و مورد بررسی قرار گرفته اند. هرچند حوی در بسیاری از موارد همچون دیگر مفسرا...

یکی از رویکردهای های موجود در مطالعات قرآنی و تبیین بلاغت قرآن، مبحث نظم و تناسب می باشد. که یکی از جلوه های اعجاز قرآن کریم نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل است. در این پژوهش عوامل موثر نظم همراه با تناسب درونی بین آیات سوره نمل بررسی و ارتباط ساختار بلاغی با محتوا و اهداف سوره مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تحلیل ساختار روایی، وجوه ...

در اکثر انتهای آیات عبارات به ظاهر مستقلی از لحاظ مفهومی دیده می شود که در نگاه اول تناسب و ارتباطی را با مفاد و محتوای آیه مربوطه نشان نمی دهند و به نظر می رسد هدفی غیر از ارائه محتوای آیه را دنبال می کند. لذا لازم است تا ارتباط یا عدم ارتباط خواتیم هر آیه با همان آیه مورد بررسی قرار گیرد تا چرایی این موضوع کاملا مشخص و محرز گردد. مقصود ما از خواتیم آیات عبارات و جملات مستقلی هستند که در انت...

در تقسیمات قرآنی، «سوره» بیشترین اهمیّت را دارد؛ زیرا خداوند تمام انسان‌ها را برای آوردن یک سوره به مبارزه دعوت کرده، ولی دربارۀ حدّی کمتر از سوره، ادّعای عجز نشده است. تقسیم قرآن به سوره خاستگاه بشری ندارد، بلکه پیامبر (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشتۀ وحی، نزول هر بسمله‌ای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقّی می‌کرد و معاصران نزول، مخصوصاً کاتبان وحی، با این امر آشنا بوده‌اند. این پرسش وجود دارد که س...

سوره نساء مدنی است . این سوره را « سوره النساء الکبری = سوره بزرگ نساء » نامیده اند تا از « سوره النساء الصغری » یعنی سوره « طلاق » ممتا باشد. سوره نساء به بیان احکام زنان و یتیمان و اموال و قوانین ارث و مسائل مربوط به جنگ و قتال می پردازد ، و راجع به اهل کتاب و منافقین و فضیلت هجرت ، و سنگینی جرم تخلف از هجرت گفتگو کرده ، و مردم را به تعاون و همیاری و دوستی و مهر و محبت به یکدیگر فرا می خوان...