در دوره ی بازگشتِ ادبی ؛ گروهی از شاعران ، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود روی گردان شدندو به منظوراحیای زبان وشعرپارسی که به زعم آنان و بسیاری ازسخنوران به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار خویش را به سبک قدما و به ویژه شاعران شاخص سبک خراسانی وعراقی سرودند .در این جرگه، آذربیگدلی که ازشاعران برجسته ی این دوره ی ادبی است در سرودن غزلیّات خویش از شیوه ی شاعران سبک عراقی و به طور اخصّ ازش...

تاریخ دانش بلاغت فارسی به چهار دوره بومی سازی، شرح و تقلید، هندی گرایی و بلاغت مدرسی تقسیم می شود. کتاب هایی که در دوره معاصر در زمینه بلاغت تألیف شد مربوط به دوره بلاغت مدرسی است که هدف از تألیف آنها تعلیم این علم به دانشجویان مکاتب و مدارس بود و اغلب جزوه های درسی بود که تبدیل به کتاب شد و تقریباً پایه تمامی آنها بلاغت عربی است. با شروع آموزش و پرورش نوین در ایران و تألیف کتاب های جدید، برای د...

آغازبندی آثار ادبی در نثر و نظم از آغاز ادب فارسی دری معمول گردید. در آثار برجسته نثر فارسی اصطلاح (دیباچه‌نگاری) و در آثار برجسته منظوم اصطلاح (آغازبندی) مترادف یکدیگرند با این تفاوت که در منظومه‌ها زمینه‌ گسترده‌تری برای آغازبندی وجود دارد و چنین است در خاتمه‌نگاری و خاتمه‌سرایی. هنر آغازبندی و خاتمه‌سرایی را می‌توان در ردیف فنون ادبی و بدیعی به شمار آورد. این آرایه بر ادب و بلاغت گفتار بزر...

فنون بلاغی با توجه به زیبایی و ایجازی که در آثار ادبی به وجود می آورند، همواره مورد توجه بوده اند و می توانند ارزش اثر ادبی را فزونی بخشند. از این رو آموزش آسان این علوم بیشترین تاثیر را در غنای آثار ادبی نسلهای بعد دارد. چرا که هر قدر این مطالب ساده تر آموزش داده شود بهتر در ذهن خوانندگان جای می گیرد و در آثار خود به نحو احسن می توانند از آنها بهره ببرند. آرایه تلمیح و اقتباس از نمونه این اصطل...

اسلوب حکیم یکی از عناصر زیباشناختی در متون است که گوینده بنابر اقتضاهای بافتی وموقعیتی، روش خردمندانه و حکیمانه‌ای برای بیان غرض خود در پیش می‌گیرد. این عنصر اگرچه گاه در بدیع و گاه در استفهام مطرح می‌شود اما به دید غالب در علم معانی و موارد خروج کلام از اقتضای ظاهر است که به کارگیری آن بر بلاغت کلام می‌افزاید و بلیغ بودن قائل آن را ثابت می‌کند. به کارگیری این شیوه‌ی هنری در زبان قرآن که متصف ب...

نویسندگان و شاعران بزرگ برای زیبا و جذّاب کردن سخن خود از آرایه های مختلف ادبی استفاده می کنند. تلمیح یکی از مهمترین صناعات ادبی است که در زیبایی و عمق بخشیدن به کلام، نقش بارزی دارد و از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است. در شعر معاصر هم اغلب شاعران بدان توجّه داشته اند. از آنجایی که شناخت اشارات و تلمیحات یک اثر می تواند در درک مفاهیم و زیبایی های آن موثّر باشد، در این تحقیق سعی شده است تا کاربرد...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی تفاوتهای زیبایی شناسانه طنز و حکایات مشترک در آثار عبیدزاکانی(رساله دلگشا) و لطائف الطوائف فخرالدین علی صفی و همچنین اوضاع اجتماعی - ادبی و سیاسی ایران در قرون هفتم، هشتم، نهم و دهم می پردازد. در این پژوهش، ازمجموع 644 حکایت لطائف الطوائف، تعداد 287حکایت بررسی شده است. کنایه، سجع، جناس، تشبیه و استعاره ازنظر بسامد بیشترین آرایه ها را به خود اختصاص داده اند. مراعات ...

مانی از پدر و مادری ایرانی در بابل، که از استان های حکومت اشکانی بود، زاده شد. به گواهی تاریخ، ایرانیان مردمانی بلیغ بوده اند و بین النهرین محل تلاقی عقاید، افکار، و اساطیر گوناگون محسوب می شد. تبار ایرانی و پرورش در بابل زمینه های رشد و تعالی اندیشه و هنر را در مانی مهیا ساخت. بی شک جنبه ای از بلاغت ایرانیِ پیش از اسلام در اشعار او تجلی یافته بود که نمونه های بازمانده به زبان فارسی میانه و پارت...

نهج البلاغه برگرفته از انوار سخنان گهربار امیرمومنان علی(ع)، بزرگمرد تاریخ بشریت است. این کتاب علاوه بر اشتمال بر والاترین معارف الهی، از نظر فصاحت و بلاغت نیز سرآمد متون دینی، پس از قرآن و بیانات پیامبر اکرم(ص) است. از این میان، نامه های امام علی(ع) نیز از حیث انواع فنون ادبی، دارای اهمیت فراوان است. در این پایان نامه به بدیع و فنون و آرایه های بدیعی اعم از سجع و جناس و تضمین و موازنه و ارسال ...