فاطمه رحیمی سکاک
بی شک برای هر دانشجویی در هر مقطعی تحصیلی و در هر دانشگاهی که باشد، حداقل یک بار پیش آمده است که نیاز به ارائه رزومه داشته باشد. یکی از مهمترین این موارد ، زمانی است که از شما خواسته می شود تا رزومه مناسبی برای ورود به دوره دکتری ارائه دهید. رزومه ای که شما در این زمینه نیاز دارید، رزومه ای حرفه ای باید باشد که بتواند تمامی توانایی های شما در انجام امور پژوهشی در مقطع دکترا را نشان دهد.
شاید فکر کنید که روزمه دکتری هم مانند سایر رزومه ها خواهد بود اما بدانید که اطلاعاتی که در روزمه دکتری وجود دارد با رزومه های استاندارد یا رزومه مورد استفاده برای کار ، تا حدودی متفاوت است.
اگر از دید داوران و استاید دانشگاه ها بخواهیم به موضوع پذیرش دکتری نگاه کنیم، در ترم تحصیلی و هر سال، تعداد بی شماری رزومه و درخواست پذیرش برای ادامه تحصیل به این افراد ارسال می شد و هر چه که یک دانشگاه رتبه بالا تری در سطح جهانی داشته باشد، تعداد این درخواست ها نیز بالاتر خواهد بود. پس قطعا رقابت در این میان فشرده تر خواهد شد. اگر خودتان را جای اساتید بگذارید، قطعا از میان این حجم از دانشجوها، آن دسته از دانشجویانی را انتخاب می کنید که رزومه بهتری داشته باشند و مهارت های خود را به خوبی شرح داده باشند. لذا بحث نحوه نگارش رزومه در شانس پذیرش دکتری، امری بسیار حائز اهمیت است. رزومه شما باید خلاصه ای از سوابق تحصیلی تان بوده و به خوبی بتواند اطلاعات جامعی از تمامی موفقیت های تحصیلی شما ارائه دهد.
چه نکاتی برای قالب بندی روزمه دکتری مورد نظر است؟
قالب بندی رزومه برای دکتری کاملاً ساده است ، اما ممکن است میان جزئیات آن در دانشگاه های مختلف تفاوت هایی وجود داشته باشد ، بنابراین بهتر است با توجه به مشخصات خاص رشته خود ، با اعضای دانشکده و در صورت امکان با اساتید خود مشورت کنید. اما به طور کلی به موارد زیر حتما دقت نمایید:
- تعداد صفحات: در حالی که روزمه های آکادمیک معمولاً از روزمه های استاندارد طولانی تر هستند ، اما بهتر است که به دنبال یک روزمه کوتاه ، مرتبط و مختصر باشید. برای رشته های دوره دکتری بهتر است که رزومه ای در حد یک یا دو صفحه A4 داشته باشید که یک روزمه با حجم ایده آل است و به خوبی می تواند مشخصات شما را ارائه دهد، بدون اینکه جزئیات زیادی که از حوصله مخاطب خارج باشد، آورده باشید.
- خوانایی: اطلاعات موجود در روزمه شما باید به صورت منطقی و منسجم ارائه شود. بخش های طولانی را به پاراگرافهای کوچک تقسیم کنید تا خوانایی روزمه تان بیشتر شود.
- فونت نگارش: یک فونت واضح و خوانا را انتخاب کنید و در تمام متن خود از همان یک فونت استفاده کنید. همچنین بهتر است عناوین را بولد و یا با قلم کمی بزرگتر بنویسید.
- مواردی که باید از آنها اجتناب شود: از طراحی های پیچیده ، فونت های فانتزی ، تصاویر یا آرم ها پرهیز کنید چرا که ممکن است حواس خواننده را از محتوای مهم نوشته شده شما پرت کنند.
- توجه داشته باشید که سبک نگارش روزمه، ممکن است از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد ، بنابراین اگر متقاضی یک دانشگاه بین المللی هستید ، کمی وقت بگذارید و در مورد آنچه از شما انتظار می رود تحقیق کنید. در بسیاری از موارد می توانید اطلاعات جامعی را از سایت دانشگاه خود به دست آورید و بدین ترتیب مناسب ترین روزمه را به دانشگاه تان ارائه دهید.
- شاید گفتن این نکته که رعایت صداقت و درستی در تمامی طول رزومه شما، بسیار مهم است، خالی از لطف نباشد. چرا که برخی از داوطلبان با ارائه دادن اطلاعاتی که صحت چندانی ندارند، سعی می کنند تا شانس پذیرش خود را بالا تر ببرند، این در حالی است که مهترین نکته از دید یک استاد یا داور این است که شما در جایگاه یک دانشجو تحصیلات تکمیلی بتوانید صداقت و امانت را در کلام خود داشته باشید. در صورتی که مشخص شود، شما از اطلاعات نادرست در روزمه خود استفاده کرده اید، ممکن است به ضررتان تمام شود.
- با جستجوی ساده "الگو رزومه آکادمیک" در Google یا Yahoo به راحتی می توانید نمونه هایی از رزومه آکادمیک را پیدا کنید. اما هرگز رزومه خود را کپی نکنید چرا که هر گونه کپی برداری به راحتی مشخص می شود و ممکن است یک مورد منفی در پروسه اخذ پذیرش شما در نظر گرفته شود.
- اطمینان حاصل کنید که از واژگان و دستور زبان خوبی در کل رزومه خود استفاده می کنید.
- به یاد داشته باشید که برای هر نکته و ادعایی که که در رزومه خود بیان می کنید ، همیشه باید بتوانید مدرک موثقی ارائه دهید.
- این نکته را در نظر بگیرید که نوشتن یک رزومه خوب و ایده آل ممکن است تا حدودی زمان بر باشد. پس اطمینان حاصل کنید که زمان کافی برای نوشتن ، به آن اختصاص داده اید.
- نکته : به تجربه ثابت شده است که بهتر است دست نویس اولیه رزومه خود را پس از اتمام، برای چند روزی کنار بگذارید. سپس بعد از چند روز آن را مجددا بازخوانی کنید. همچنین وقتی فاینال رزومه خود را نوشتید، آن را به چند نفر از اساتید و یا افرادی که با نحوه نگارش رزومه آکادمیک آشناییت دارند بفرستید تا هر گونه ایرادی در کار شما وجود داشته است، به شما گوشزد کنند.
- هرگونه تغییر لازم را انجام دهید و متن را از نظر وجود اشتباهات املایی و مسائل گرامری یا نگارشی دوباره بررسی کنید.
و اما یک رزومه آکادمیک ایده آل، باید چه بخش هایی داشته باشد ؟
برای سهولت بررسی یک رزومه، توصیه اکید ما به شما آنکه، حتما اطلاعات روزمه خود را دسته بندی کنید و در هر بخش فقط اطلاعات مرتبط با آن را ذکر کنید. اما مهمترین بخش های یک رزومه عبارتند از:
بخش اطلاعات تماس
ایمیل آکادمیک، تلفن همراه یا ثابت و آدرس محل سکونت شما، این موارد همیشه باید در بالای رزومه تان باشند. مطمعن شوید تمامی اطلاعات تماس شما به درستی نوشته شوند.
بخش اطلاعات شخصی تحت عنوان (PERSONAL STATEMENT)
در این بخش شما باید شرح مختصر و مفیدی از مدارک، مهارت ها و تجربیات خود ارائه دهید، به طوری که بتواند یک ذهنیت اولیه از شما به مخاطب یا داور ارائه دهد. هدف از بیان این بخش در رزومه، جلب توجه خواننده و علاقه مند نگه داشتن آنان تا پایان رزومه است. پس بهتر است سعی کنید بیانیه خود را به صورت مثبت و مشتاقانه نگارش کنید. همچنین این بخش می تواند نشان دهنده آن باشد که شما این مهارت را دارید که می توانید نکات مورد نیاز در رابطه با هر موضوعی را به صورت مختصر بیان کنید.
مهم است که به یاد داشته باشید که بیانیه شخصی به معنای "شخصی" بودن است. هیچ کس دیگری نیست که شما و تجربیات تان را به خوبی شما بشناسد ، بنابراین شما بهترین شخص برای نوشتن بیانیه شخصی تان هستید تا بتوانید خود را در بهترین حالت ممکن معرفی کنید. به یاد داشته باشید که این بیانیه شخصی باید بتواند فقط شما را معرفی کند و اگر فکر می کنید بیانیه ای است که در مورد دیگران نیز صدق می کند، پس باید در جزئیات آن بازنگری کنید چرا که احتمالا مواردی که عنوان کرده اید خیلی کلی هستند.
اما این بیانیه شخصی را چگونه بنویسیم؟
بهترین کار این است که در ابتدا برای خودتان یک چک لیست در نظر بگیرید و برای هر سوال از این چک لیست یک پاراگراف که شامل 2 یا 3 جمله باشد، بنویسید.
چه سوال هایی بهتر است در این چک لیست وجود داشته باشد؟ برخی از سوالات پیشنهادی به شرح زیر هستند و شما می توانید از این سوالات ایده بگیرید و بیانیه خوبی در رابطه با خودتان بنویسید.
مشخص کنید که چرا می خواهید تحصیل در دوره دکتری را ادامه دهید؟
دلایل شما برای تحصیل در یک دانشگاه خاص چیست؟ (آیا این دانشگاه امکانات و تجهیزات تحقیقاتی خاصی دارد که مورد توجه شما قرار گرفته است ؟ و یا آن که کادر علمی خاصی در زمینه ای وجود دارد که بخواهید با آنان کار کنید؟)
چرا تحصیل در این رشته و این موضوع مورد توجه شما قرار گرفته است؟ (این سوال بیشتر به معنای نوشتن دلایل علاقه و اشتیاق شما برای ادامه تحصیل در این زمینه است.)
چه تجربه علمی و عملی را پیش تر کسب کرده اید ( بهتر است مواردی را ذکر کنید که بتواند نشانگر علاقه شما به موضوع انتخابی تان نیز باشد) ؟
بخش تحصیلات و مدارک تحصیلی
از آن جایی که شما برای اخذ پذیرش در دوره دکتری، به رزومه آکادمیک نیاز دارید، لذا این بخش باید عمده رزومه شما را تشکیل دهد. به ترتیب از آخرین مدرک تحصیلی تان شروع کنید و سعی کنید اطلاعات دقیقی از تحصیل در دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد خود ارائه دهید. در مورد هر مقطع تحصیلی شما باید اطلاعاتی همچون،
نام مقطع تحصیلی
نام رشته و گرایش تحصیلی
نام دانشگاه محل تحصیل
شهر و کشور محل تحصیل
سال و ماه ورود به هر دوره
سال و ماه پایان هر دوره
نمره معدل هر دوره تحصیلی
عنوان پایان نامه و نام استاد راهنما (در صورت امکان)، را ارائه دهید.
به عنوان مثال:
مقطع کارشناسی ارشد - رشته مهندسی محیط زیست (تمایز) -دانشگاه شهید بهشتی- ایران- تهران- مهر 96 شروع دوره- مهر 98 پایان دوره- معدل 19- عنوان پایان نامه : "چگونه تئوری آینه، عادت های اساسی روزانه نوجوانان ایالات متحده را بررسی می کند؟ "- استاد راهنما دکتر حقی.
بخش مهارت و توانایی ها
در این قسمت حتما هر مهارت مرتبطی را که تسلط دارید، ذکر کنید. در مورد هر مهارت چه تخصصی و چه فنی بهتر است،
نام موسسه
تاریخ شروع و پایان هر مهارت
و خلاصه ای از آنچه فراگرفته اید، را به صورت تیتر وار ذکر کنید.
مهارت هایی که معمولا در این بخش مورد نیاز هستند، شامل مهارت های IT ، مهارت های روش تحقیق، مهارت های شخصی همچون توانایی کار تیمی به عنوان بخشی از یک گروه ؛ توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران می باشند.
در یک کلام شما باید بتوانید بر نقاط قوت خود تأکید کنید و نشان دهید که شما کاندیدای بهتری نسبت به دیگران برای تحصیل در دوره دکتری هستید.
سوابق پژوهشی و مقالات
هر گونه فعالیت پژوهشی خود را در هر سال و مکانی که انجام داده اید، ذکر کنید. عنوان مقالات و نوع همکاری های تان را هم به صورت تیتر وار مشخص کنید.
سوابق اجرایی و شغلی
هر مسئولیت مهم شغلی و یا پژوهشی که متناسب با رشته تحصیلی خود انجام داده اید را نیز مطرح کنید. که می تواند شامل کار تمام وقت ، کار نیمه وقت و یا مسئولیت های داوطلبانه باشد. به یاد داشته باشید که تمامی این موارد با رشته تحصیلی شما باید مرتبط باشند.
در مورد برنامه های شغلی خود نیز بهتر است ایده ای به استاد بدهید. اگرچه ممکن است ایده مشخصی در مورد اینکه پس از اتمام دوره دکتری می خواهید در چه مسیری شغلی گام بردارید، نداشته باشید ، اما خوب است که حداقل ایده هایی داشته باشید که بتوانید برای برنامه های آینده خود بیان کنید. به عنوان مثال ، اگر فکر می کنید می خواهید در دانشگاه به کار پژوهش یا تدریس مشغول شوید و یا تمایل به اشتغال در صنعت دارید، بهتر است خلاصه ای از آن را ذکر کنید. چرا که داشتن ایده در مورد آینده تان ، می تواند نشان دهد که به ادامه تحصیل در دوره دکتری تعهد بیشتری دارید و نشان می دهد که احتمالاً نتایج خوبی نیز در این زمینه خواهید گرفت.
حضور در کنفرانس ها و سمینارها
اگر تا کنون به عنوان سخنران در کنفرانس ها و یا سمینارهای سالانه شرکت کرده اید، بهتر است با ذکر عنوان ، شهر یا کشوری که در آن کنفرانس برگزار شده بود، در این بخش آورده شود.
جوایز و افتخارات کسب شده
هر گونه جایزه یا مدرک افتخاری مرتبطی در زمینه تحصیل خود دارید، با ذکر سال ، در این بخش اشاره کنید.
علایق / سرگرمی ها
سرگرمی ها و علایق مرتبط با رشته تحصیلی تان نیز بهتر است ذکر گردد.