چطور پروپوزال خود را بنویسیم

مقدمه­ پروپوزال تحقیقاتی

پروپوزال تحقیقاتی خلاصه ­ای مختصر و منسجم از تحقیقات پیشنهادی شماست. نوشتن پروپوزال پژوهشی مناسب به شما فرصت می­دهد تا نشان دهید که استعداد تحقیق در سطح تحصیلات تکمیلی را دارید. یک پروپوزال  صحیح مواردی از قبیل اینکه نویسنده در مورد چه چیزی تحقیق می­کند و چرا این موضوع آنقدر مهم است که درباره­اش بررسی صورت می­پذیرد و همچنین چگونگی پیشروی تحقیقات، توصیفاتی را ارائه می­دهد. 

نوشتن پروپوزال تحقیقاتی

برای نوشتن پروپوزال­های تحقیقاتی در بین فیلدهای مختلف فرمت­های متفاوتی وجود دارد، اما بیشتر پروپوزال­ها می­بایست دست ­کم شامل این عناصر باشند:
    • صفحه­ کاور یا جلد
    • مقدمه و معرفی
    • بخشی برای بیان یافته‌ها و تحقیقات انجام شده قبلی در گذشته که برای آماده‌سازی ذهن مخاطب تهیه می­شود
    • طرح و برنامه تحقیق 
    • لیست رفرنس­ها یا مراجع
البته ممکن است تغییراتی در نحوه نام­گذاری یا تقسیم هر کدام از بخش­های نامبرده وجود داشته باشد، اما دقت کنید که اهداف کلی همیشه یکسان هستند. مقاله پیش­ رو، به شما الگویی بیسیک جهت نوشتن پروپوزال پژوهشی ارائه می­دهد و تمام آنچه را که می­بایست در هر بخش بگنجانید، به وضوح توضیح می­دهد.

هدف از نوشتن پروپوزال تحقیقاتی

معمولا دانشگاهیان به منظور تامین بودجه برای پروژه­های خود مجبور به نوشتن پروپوزال پژوهشی هستند. همچنین شما به عنوان یک دانشجو برای تایید تز، پایان­نامه یا دفاعیه خود مجبور به نوشتن یک پروپوزال پژوهشی خواهید بود.
تمام پروپوزال­های تحقیقاتی برای ترغیب کسانی مانند یک سازمان تامین بودجه، یک نهاد آموزشی و یا سرپرستی طراحی شده­اند و به این ترتیب ارزشمندی آن برای همگان مشخص می­شود.

اهداف پروپوزال:

    • می­بایست خواننده را متقاعد کنید که پروژه شما جالب، اصل و به اندازه کافی مهم است.
    • نشان دهید که شما با این زمینه آشنایی لازم را داشته، وضعیت تحقیق در مورد موضوع را درک کرده­اید و ایده­های شما پایه علمی قوی دارند.
    • متدی برای خود ایجاد کنید، در واقع نشان دهید که به دقت در مورد داده­ها، ابزارها و رویه­هایی که برای انجام تحقیقات نیاز دارید، به اندازه کافی فکر کرده­اید.
    • به امکان­سنجی کارتان بپردازید و تایید کنید که این پروژه با وجود محدودیت­های عملی برنامه­، موسسه یا بودجه باز هم امکان­پذیر و ثمربخش است.

حجم  یا تعداد صفحات یک پروپوزال تحقیقاتی 

باید گفت که طول یک پروپوزال پژوهشی به­طور چشمگیری متفاوت است. پروپوزال پایان­نامه کارشناسی یا کارشناسی ارشد می­تواند فقط در حد چند صفحه باشد، در حالیکه اغلب پروپوزال­های دفاعیه دکترا و بودجه تحقیقاتی بسیار طولانی، مفصل و البته دقیق نگارش می­شوند.
بخش ساختار پروپوزال نیز که آن را قبل از شروع تحقیق می­نویسند، معمولا شبیه یک نسخه کوتاه­تری از پایان­نامه­ یا دفاعیه به نظر می­رسد (زیرا از بخش­های نتایج و بحث صرف­نظر می­شود).

صفحه عنوان

مانند همه پایان­نامه­ها یا دفاعیه­ها، پروپوزال پژوهشی نیز معمولا یک صفحه عنوان دارد که شامل موارد زیر است:
    • عنوان پیشنهادی پروژه 
    • نام شما
    • نام ناظر یا سوپروایزر 
    • موسسه و دپارتمان مربوطه
لازم به ذکر است که شما می­بایست برای بررسی نیازهای خود بخصوص قالب­بندی، با دپارتمان یا نهاد مالی خود در تماس باشید.
چکیده و فهرست مطالب
اگر پروپوزال تحقیقاتی شما بسیار طولانی است، احتمال دارد که مجبور باشید خلاصه­ و فهرستی از مطالب گنجانده شده را برای کمک بیشتر به خواننده تدارک ببینید.

مقدمه

بخش ابتدایی پروپوزال، زمینه اولیه پروژه شما را به دست خواننده می­دهد، بنابراین اطمینان حاصل کنید که توانسته­اید در آن بخش بطور مختصر آنچه قرار است انجام شود به همراه دلایل آن به درستی شرح داده شده باشید. این قسمت می­بایست شامل موارد زیر باشد:
    • موضوع را معرفی نماید
    • زمینه و بکگراندی ارائه دهد
    • بیان مسئله و سوالات تحقیقاتی را طرح نماید
برای این منظور برخی از سوالات مهم و رایج جهت روشن شدن بخش مقدمه پروپوزال پژوهشی در اینجا گردآوری شده است که عبارتند از:
    • علاقه­مندان به این موضوع چه کسانی هستند؟ به عنوان مثال دانشمندان، پزشکان، سیاست­گذاران، قشر خاصی از جامعه؟
    • مسئله مورد نظر در حال حاضر به چه میزان شناخته شده است؟
    • کدام قسمت از دانش فعلی مربوط به آن دچار نقصان است؟
    • تحقیقات شما قرار است به چه بینش و دید جدیدی نایل شود؟
    • چرا تحقیقات شما ارزش انجام شدن را دارد؟
البته باز هم اگر پروپوزال تحقیقاتی شما طولانی­تر از حالت معمول است، می­توانید بخش­های جداگانه­ای را همراه با اطلاعات دقیق­تر در مورد زمینه و بکگراند موضوع، بیان و طرح مسئله مربوطه، اهداف و همچنین اهمیت تحقیقات در نظر بگیرید.

مرور مطالعات قبلی

این امر که شما نشان دهید با مهمترین تحقیقات در مورد موضوع خود آشنایی دارید، بسیار مهم است. این چنین بررسی قوی و کاملی خواننده را متقاعد می­کند که پروژه شما اساس و بنیادی در دانش یا نظریه­های موجود دارد. علاوه بر آن نشان می­دهد که پروپوزال تحقیقاتی شما ابدا قرار نیست آنچه را که دیگران قبلا انجام داده­اند یا بیان داشته­اند خیلی ساده دوباره تکرار نماید.
در حقیقت در این بخش، هدف این است که شما دقیقا بتوانید نشان دهید که پروژه شما به بحث­های موجود در این زمینه کمک می­کند یا خیر. در این بخش می­توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:
    • به مقایسه کردن بپردازید. بدانید که تئوری­ها، متدها، بحث­ها و مجادلات اصلی کدامند؟
    • در این راه انتقاد­پذیر باشید. بیابید که نقاط قوت و ضعف رویکردهای مختلف چیست؟
    • نشان دهید که تحقیقات شما چگونه با تمام موارد تناسب لازم را دارد. به عبارتی چگونه کار دیگران را ادامه می­دهید؟ چگونه متد آنها را به چالش کشیده یا حتی آنها را تلفیق می­نمایید؟

طرح و متدهای تحقیقات

پس از بخش بررسی سوابق تحقیقات، اکنون ایده خوبی است که اهداف اصلی خود را بیان نمایید و تمرکز را بر روی پروژه خود معطوف کنید. بخش متدولوژی یا روش تحقیق می­بایست رویکرد کلی و همچنین مراحل عملی را که جهت پاسخ به سوالات تحقیقات لازم است توصیف نماید.
متدولوژی در یک پروپوزال تحقیقاتی
در این زمینه به موارد زیر دقت نمایید:
    • نوع تحقیق
آیا تحقیق شما یک تحقیق کیفی است یا کمی؟
آیا در مسیر تحقیقات خود از جمع­آوری داده­های اصلی کمک می­گیرید یا با منابع اولیه و ثانویه کار خواهید نمود؟
مشخص کنید که طرح تحقیقاتی شما توصیفی، همبستگی یا تجربی است؟
    • جمعیت و نمونه
باید مشخص کنید که دقیقا چه چیزی یا چه کسی را مورد مطالعه قرار خواهید داد (به عنوان مثال دانش­آموزان دبیرستانی در نیویورک یا بایگانی روزنامه اسکاتلندی متعلق به سال­های 1976-80)؟
به چه شیوه­ای (به عنوان مثال نمونه­گیری تصادفی و یا مطالعات موردی) افراد یا منابع را انتخاب می­نمایید؟
چه زمان و از کجا داده­ها را جمع­آوری می­کنید؟
    • روش­های پژوهش
برای جمع­آوری و تجزیه و تحلیل داده­ها از چه ابزارها و رویه­هایی (به عنوان مثال نظر­سنجی، مصاحبه، مشاهده و یا آزمایش) استفاده خواهید کرد؟
چرا گزینه­های انتخابی مورد استفاده شما بهترین روش­ها برای پاسخ­دهی به سوالات تحقیق­تان هستند؟
    • عملی بودن
چه مدت زمان برای جمع­آوری دیتاها نیاز دارید؟
چگونه به مشارکت­کنندگان یا منابع موردنظر دسترسی پیدا خواهید کرد؟
آیا موانع احتمالی را پیش­بینی می­کنید؟ اگر اینطور است در صورت مواجه چگونه آنها را برطرف خواهید کرد؟
شما باید اطمینان حاصل کنید که خود را با لیستی از روش­هایی که تهیه کرده­اید بیهوده سرگرم نمی­کنید. یعنی شما می­بایست هدف از اینکه آن متد را انتخاب کرده­­اید، با استدلال بیان نمایید. این موضوع را روشن سازید که چرا مورد انتخابی شما مناسب­ترین، معتبرترین و مطمئن­ترین روش برای پاسخ دادن به سوالات است.

پیامدها و مشارکت

برای به پایان رساندن پروپوزال تحقیقاتی خود با یک محتوای قوی، شما می­توانید پیامدهای بالقوه تحقیق را از نظر تئوری یا عملی بررسی کرده و از نو روی آنچه که می­خواهید به دانش موجود پیرامون موضوع بیفزایید تاکید نمایید. به عنوان مثال، نتایج تحقیقات شما ممکن است پیامدهای زیر را دربر داشته باشد:
    • بهبود فرایندها در یک مکان یا فیلد بخصوص
    • اطلاع­رسانی اهداف سیاسی
    • تقویت یک نظریه یا مدل خاص
    • به چالش کشیدن فرضیات عامیانه یا محبوب و علمی 
    • ایجاد زمینه­ای برای تحقیقات بیشتر در آینده

فهرست رفرنس­ها یا کتاب­شناسی

پروپوزال پژوهشی شما می­بایست شامل استنادهای مناسب برای هر منبعی که استفاده کرده­اید باشد و همیشه باید جزئیات کامل انتشار در لیست مرجع ذکر شده باشد. برای ایجاد سریع و آسان­تر نقل­قول­ها، می­توانید از مولدهای استناد APA رایگان که بعضی از سایت­ها ارائه می­دهند استفاده نمایید.
در برخی موارد ممکن است از شما خواسته شود که کتاب­نامه­ای را نیز در این بخش بگنجانید. این مورد لیستی از تمام منابعی که در نوشتن پروپوزال تحقیقاتی با آنها مشورت کرده­اید، همچنین منابعی که در متن به آنها استناد نکرده­اید و حتی برخی دیگر از منابع که قصد مطالعه آنها را دارید است. در اینجا هدف، نشان دادن طیف کاملی از مواد چاپی است که از پروژه تحقیقاتی شما تمام و کمال پشتیبانی می­کنند.

برنامه تحقیق

در بعضی موارد ممکن است لازم باشد تا شما جدول زمانی دقیق پروژه را ذکر نمایید و توضیح دهید که دقیقا در هر مرحله چه کاری انجام خواهید داد و چه مدت طول خواهد کشید. در این باره باید الزامات برنامه یا نهاد مالی خود را بررسی کرده تا ببینید آیا این مورد واقعا نیاز است یا خیر.
یک برنامه تحقیق نمونه

بودجه

اگر متقاضی بودجه تحقیقاتی هستید، احتمالا مجبورید که بودجه مفصل و با جزئیاتی را در پروپوزال تحقیقاتی خود بیان نمایید که بتواند هزینه هر قسمت از پروژه را به خوبی نشان دهد.
اطمینان حاصل کنید که نهاد تامین مالی با چه نوع هزینه­ای برای پشتیبانی موافقت می­نماید و سپس فقط آیتم­های مربوطه را در بودجه خود بگنجانید. برای هر آیتم، موارد زیر را در نظر بگیرید:
    • هزینه: دقیقا چقدر پول نیاز دارید؟
    • توجیه: چرا این هزینه برای تکمیل تحقیقات ضروری است؟
    • منبع: چگونه مبلغ را محاسبه کردید؟
برای تعیین بودجه خود، به موارد زیر توجه نمایید:
    • هزینه­های سفر: آیا برای جمع­آوری داده­ها لازم است به مکان­های خاصی بروید؟ چگونه به آنجا خواهید رفت، چه مدت زمانی را در آنجا سپری خواهید کرد و در آنجا چه کارهایی انجام می­دهید (به­عنوان مثال مصاحبه، تحقیقات بایگانی)؟
    • مواد: آیا نیاز دارید که به ابزاری خاص یا فناوری بخصوصی دسترسی داشته باشید؟ آیا در آنجا هزینه­های آموزش یا نصب ابزاری را باید بپردازید؟
    • مساعدت: آیا برای این پروژه نیاز به استخدام دستیاری جهت تحقیقات دارید؟ آنها چه وظایفی دارند و چقدر به آنها پرداخت خواهید کرد؟ آیا کارهای دیگری از قبیل رونویسی را به دیگران واگذار می­کنید؟
    • زمان: آیا شما می­بایست برای کارهای روتینی مانند تدریس مرخصی بگیرید؟ برای تامین وقت صرف شده جهت تحقیق چقدر پول نیاز خواهید داشت؟

بازنگری و تصحیح

همانند سایر نوشته­های دانشگاهی لازم است پیش از ارائه، تحقیق خود را دوباره ویرایش، بازنویسی و تصحیح نمایید. اگر به اندازه کافی فرصت دارید، از یک سرپرست یا یک همکار نیز نظر بخواهید.
برای داشتن بیشترین شانس تایید شدن، می­توانید از یک سرویس تصحیح حرفه­ای برای خلاص شدن از شر خطاهای زبانی استفاده کنید، همچنین می­توانید ساختار کلی پروپوزال را بررسی کرده و سبک علمی خود را بهبود ببخشید.
حرف آخر پروپوزال تحقیقاتی
تمام سعی ما در این مقاله این بود تا شما را با نحوه نوشتن پروپوزال­های تحقیقاتی آشنا نماییم. همانطور که دیدید ما درباره عناصری که در تمام فرمت­های پروپوزال­های تحقیقاتی در فیلدهای مختلف مشترک هستند صحبت کردیم. همچنین از اهداف یک پروپوزال پژوهشی و مواردی مانند حجم و چکیده آن سخن به میان آوردیم.
از دیگر عناوین مهمی که به آنها پرداختیم متدولوژی در پروپوزال­های تحقیقاتی، برنامه تحقیق و مرور مطالعات پیشین بود، که امید است آنها را در نوشتن پروپوزال­ تحقیقاتی به کار گیرید.
امید داریم مطلب پیش رو توانسته باشد رضایت شما را جلب کند. اگر تاکنون تجربه­ای در خصوص نوشتن پروپوزال­های تحقیقاتی داشته­اید خوشحال می­شویم با ما در میان بگذارید.

کلمه کلیدی: پروپوزال تحقیقاتی
کلمه کلیدی فرعی: نوشتن پروپوزال تحقیقاتی، پروپوزال پژوهشی