فاطمه رحیمی سکاک
پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری حاصل سالها تلاش و تحقیق است و ممکن است گاهی انجامش دشوار به نظر آید. پس از تکمیل پیش نویس، کار شما به پایان نمیرسد. ویرایش بخش قابل توجه و مهمی در پایان نامه شماست، اما ممکن است پس از تکمیل اولیه، ایدهای برای شروع فرآیند ویرایش نداشته باشید.
در این مقاله می خواهیم نحوه ویرایش یک فصل از پایان نامه را بررسی کنیم. اگر آماده هستید تا با نحوه ویرایش پایان نامه دکتری شنا شوید، ادامه مطلب را بخوانید.
قوانین و ضوابط نگارش پایان نامه مورد نظر دانشگاه خود را بررسی کنید.
قبل از شروع به نگارش پایان نامه، سبک ارائه شده توسط دانشگاه خود را به دقت بخوانید.
سبک تز خود را مرور کنید و از دستورالعمل های اصلی استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ عنصر اصلی را که باید در پایان نامه یا رساله خود بگنجانید از دست نداده اید. بعد از اینکه دوباره با قوانین را مرور کردید، مجددا توصیه می شود تا کار خود بخوانید و ببینید آیا چیزی به نظر از قلم افتاده است یا خیر.
پایان نامه خود برای مدتی کنار بگذارید و کمی استراحت کنید.
این جمله ممکن است در ظاهر کمی ضد و نقیض با آنچه انتظار دارید، باشد. اکنون که یک فصل از پایان نامه خود را نوشته اید، چرا باید آن را برای مدتی کنار بگذارید؟ اساسا هدف از این کار، آن است که استراحت کوتاهی به ذهن خود بدهید. البته که نمی خواهیم در مورد یک وقفه 10 دقیقه ای صحبت نمی کنیم، بلکه در صورتی که می توانید یک روز کامل و یا حتی بیشتر را به خود استراحت دهید و پس از آن با ذهنی تازه ویرایش پایان نامه خود را شروع کنید.
در حال نوشتن متن اولیه پایان نامه خود آن را ویرایش نکنید.
ممکن است حین نوشتن چند پاراگراف یا چند صفحه، وسوسه شوید و بخواهید تا ویرایش متن های نوشته شده را همزمان انجام دهید، اما سعی کنید بر این خواسته خود مقاومت کرده و صبر کنید تا پیش نویس یک فصل از کارتان آماده شد. همین نکته ساده کار شما را به مراتب برایتان آسان تر خواهد کرد.
اگر بتوانید تا زمان اتمام پیش نویس خود صبر کنید، می توانید در صورت لزوم پاراگرافی را جابجا کنید، کیفیت هر پاراگراف را با کل فصل یا بخش مقایسه کنید و در کل ایده کامل تر و بهتری نسبت به کل فصل نه فقط به یک بخش کوچک از فصل، به دست آورید.
برای خود یک برنامه تنظیم کنید.
قبل از شروع به ویرایش، برنامه ای را برای خود تنظیم کنید. با و ویرایش یک بخش شروع کنید و آنچه را که میخواهید به طور کامل در آن بخش اعمال کنید. (سعی نکنید به یک باره همه بخش های پایان نامه را ویرایش کنید).
هنگامی که اولین پیش نویس فصل خود را ویرایش می کنید، از خود سوال بپرسید. این که حال چگونه می توانید کیفیت متن خود را بهتر کنید، چه مواردی باید اضافه شود، مواردی که احتمالا باید حذف شوند و یا نیاز به انتقال به بخشی دیگر داشته باشند را مشخص کنید.
لیستی از این قبیل سوالات را برای خود مشخص کنید تا در زمان ویرایش هر فصل ، آن ها را مد نظر داشته باشید. در ادامه برخی از این سوالات آمده است: (البته که ممکن است نوع سوالات با توجه به نظم و قوانینی که برای خود دارید اندکی متفاوت باشند.)
شما احتمالا در زمان نگارش بخش های مقدمه، بررسی مطالعات پیشین، یافته ها و یا بخش بحث و نتیجه گیری، اهدافی را برای خود مد نظر داشته بوده باشید. این اهداف لازم است از ابتدای هر فصل و در طول هر فصل همواره مشخص باشند. از خود بپرسید:
- هدف از این فصل چیست؟
- آیا در ابتدا هدف این متن را به وضوح بیان کرده ام؟
- آیا این فصل و مطالب موجود در آن به طور منطقی از فصل قبل پیروی می کند؟
- آیا در این فصل پاراگرافی وجود دارد که متناسب نباشد؟
- آیا من از تحقیقات موجود برای توجیه روند کار خود استفاده کرده ام و یا توضیح داده ام که این پژوهش، اولین تحقیق در مورد این موضوع است؟
- آیا این فصل به خوبی سازمان یافته و به آسانی قابل فهم است؟
- آیا من به درستی از عناوین اصلی و فرعی برای اتصال مناسب میان بخش ها، استفاده کرده ام؟
- آیا من نتیجه گیری کامل و درستی ازاین فصل کار خود دارم که فقط خلاصه ای از فصل نباشد و بتواند ایده ای از محتوای فصل بعدی را نیز به خواننده ارائه دهد؟
- آیا نظم مورد نظر از بخشی به بخش دیگر و فصل به فصل دیگر وجود دارد؟
- آیا من خودم را به عنوان مرجع دانشگاهی در این زمینه به درستی معرفی کرده ام؟
- آیا می توانم این فصل را دقیق تر بنویسم؟
در نظر داشته باشید که این سوالات را برای هر بخش از پایان نامه خود اعمال کنید.
نحوه ویرایش کار خود را تعیین کنید
همواره به یاد داشته باشید که شما یک شبه پایان نامه یا رساله خود را ننوشتید پس همینطور نیز ویرایش آن کاری نیست که در یک مرحله انجام شود.
برخی افراد ترجیح می دهند ویرایش را بر روی نسخه الکترونیکی انجام دهند و از صفحه کامپیوتر مطالب را ویرایش کنند، در حالی که عده ای دیگر نسخه ای از آن چاپ می کنند تا به صورت فیزیکی بتواندد ویرایش کنند. هر کدام که برای شما مناسب تر است انتخاب کنید. با ایجاد علامت روی کاغذ یا صفحه ، می توانید به یاد داشته باشید که تا کدام بخش ویرایش را انجام داده اید.
به هر حال شما باید برای متن خود یک فهرست ایجاد کنید ، بنابراین از این کار استفاده کنید و پایان نامه خود را در زمان تعیین شده ویرایش کنید. با صفحه اول شروع کنید و 10 صفحه اول یا هر قسمت کوچکی که برایتان مقدور است را ویرایش کنید.
بدانید که چه مواردی را باید در زمان ویرایش در نظر داشته باشید.
هنگام تصحیح پایان نامه یا رساله خود، از قبل می دانید که خطاهایی مانند غلط املایی ، اشتباه دستوری و علائم نگارشی را اصلاح کنید. با این حال، ضروری است که ساختار سازمانی پایان نامه خود را نیز بررسی کنید.
به هر پاراگراف با دقت توجه کنید تا متوجه شوید که آیا همه جزئیات نوشته شده ضروری است یا خیر. زمانی که مورد را یافتید که ضروری نبود، آن را حذف کنید.
هر پاراگراف باید به پاراگراف بعدی ارتباط داشته باشد و هر پاراگراف قبل از انتقال به پاراگراف بعدی، جمله و نتیجه بندی خاص خود را نیاز دارد. بررسی کنید که آیا هر پاراگراف در محدوده کلی پایان نامه یا رساله شما جای می گیرد؟ آیا از هر یک از جزئیاتی که می نویسید پشتیبانی می کند؟ امر ویرایش به شما این اجازه را می دهد تا تمرکز خود را برای رهایی از اطلاعات اضافی صرف کنید.
تا زمانی که به انتهای تصحیح پایان نامه خود می رسید، هر پاراگراف باید در کار شما جا بیفتد. فراموش نکنید که برای کمک به تجزیه و تحلیل متن خود حتما از هر ابزاری که در اختیار دارید استفاده کنید.
به هیچ عنوان در حین ویرایش، تصحیح نکنید.
تمرکز اصلی در مرحله ویرایش بر روی موارد بزرگ است ، نه ویرایش های خطی و موارد جزئی، مطمئناً ، می توانید اشتباهات تایپی را برطرف کنید ، اما در مورد جزئیات کوچک زیاد نگران نباشید. بعداً تصحیح کامل انجام می شود.
حتی ممکن است پس از اتمام و ویرایش پیش نویس ، از یک ویراستار حرفه ای بخواهید تا ویرایش نهایی مورد نظر را برای شما انجام دهد. در غیر این صورت، ویرایش نهایی زمانی انجام می شود که نوشتار کلی به اتمام رسیده باشد.
ویرایش را در همان مرحله انجام دهید
فرایند ویرایش منطقی این است که هر بار در هر فصل تمرکز کنید و بعد از اتمام هر فصل ، توصیه میشود همان فصل را ویرایش کنید (البته بعد از اینکه ذهنتان کمی استراحت کرده است).
همچنین می توانید هر بار، بر روی یک موضوع ویرایش متمرکز شوید. به عنوان مثال ابتدا می توانید فصل مورد نظر خود را تنها از منظر ساختاری ویرایش کنید و سپس به سراغ مورد بعدی ویرایش بروید. (این روش ممکن است تا حدودی پیچیده تر باشد و شما اغلب در یک جلسه ویرایش بر روی همه موارد تمرکز می کنید ، بنابراین روش های مختلف را امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برای شما بهتر است).
همه بخش های پایان نامه خود را به یکباره ویرایش نکنید.
درست مثل اینکه می گوییم پس از اتمام نگارش یک فصل، آن را برای مدتی کنار بگذارید و در فرصت مناسب دیگری به ویرایش آن بپردازید، توصیه اکید می شود که بین جلسات ویرایش نیز به ذهن خود استراحت دهید. تصور ویرایش تمام فصول و بخش های پایان نامه در یک زمان ، که می تواند چند صد صفحه نیز باشد ، احتمالاً بسیار طاقت فرسا است. کافی است تا کمی فرایند ویرایش را به تعویق بیندازید زیرا که چنین کاری به مراتب از سختی ویرایش می کاهد. سعی کنید پایان نامه خود را به بخشهای کوچک تجزیه کرده و ذره ذره تصحیح کنید. این می تواند به شما در حفظ تمرکز کمک کند. ممکن است به این فکر کنید که روند کار بدین ترتیب چند روز طول خواهد کشید ، اما راهکاری بسیار مناسب برای پیشگیری از ایجاد اشتباه در ویراستاری است. هر از گاهی استراحت کنید. اگر دائماً به پایان نامه مشغول باشید ، تمرکز خود را از دست میدهید ، و مطمئن باشید که در زمان خستگی تصحیح آن دو برابر زمان می برد.
مجددا توصیه می شود تا برای خودتان اهداف تعیین کنید. تصمیم بگیرید که در یک روز چقدر ویرایش کنید و به آن پایبند باشید. این به شما کمک می کند زمان خود را بهتر مدیریت کنید و همچنین هنگام ویرایش مطمئن شوید که ذهن شما به میزان کافی استراحت کرده است. در صورتی که از با ذهن خسته به ویرایش پایان نامه خود بپردازید، این احتمال وجود دارد که برخی موارد را بدون آنکه ویرایش کنید، از قلم بیندازید.
چگونه می توان پایان نامه دکتری را به طور موثر ویرایش کرد
احتمال اینکه در زمان ویرایش فصل های مختلف پایان نامه دکتری خود گیر کنید، بسیار است، مگر اینکه قبلاً یک پایان نامه نوشته باشید. از این نکات استفاده کنید تا روند ویرایش برای شما قابل کنترل تر و کمتر طاقت فرسا باشد. کار زیادی است ، اما روند نوشتن نیز بسیار زیاد است. شما می خواهید پیش نویس نهایی شما به بهترین شکل ممکن باشد.
این چند نکته کوچک را به خاطر داشته باشد:
دوباره سرحال شود. هنگام بررسی متن از نظر دستور زبان ، روان بودن متن ، سبک و ساختار ، حداقل سه بار متن خود را بخوانید.
مکانی ساکت و آرام را برای انجام امر ویرایش پایان نامه تان، برای خود انتخاب کنید. کتابخانه دانشگاه، سالن سخنرانی خالی را در نظر بگیرید.
در حین ویراستاری متن پایان نامه، عجله نکنید. حتما سعی کنید قبل از آنکه مهلت تان برای ارائه پایان نامه به اتمام برسد، مطمئن شوید که وقت کافی را برای ویرایش پایان نامه خود اختصاص داده اید و روزها و هفته های خود را نیز بر این اساس برنامه ریزی کنید. سخت کوشی شما با یک پایان نامه پذیرفته شده و دریافت یک مدرک جدید کاملا نتیجه می دهد!
پیش از شروع روند ویراستاری، باید بدانید که چه مواردی می تواند نقاط ضعف شما باشد. به عنوان مثال ، ممکن است از نظر املایی ، دستور زبان یا علائم نگارشی ضعیف باشید و همچنین باید توجه داشته باشید که هنگام خستگی یا خواب آلودگی کدام قسمت از پایان نامه را نوشتید ، زیرا در این زمان احتمال اشتباه وجود دارد.
نکته بسیار مهمی که همواره باید در نظر داشته باشید، آن است که پایان نامه شما از نظر زبان و لحن نوشتاری از یک سبک مشابه پیروی کند. شما احتمالا در طی چندین ماه پایان نامه خود را نوشته اید، در این صورت ، احتمالاً برخی بی نظمی هایی وجود دارد. مطمئن شوید که نحوه استفاده از منابع و خط و فونت نوشتاری در کل پایان نامه شما یکسان است.