محمدکاظم حسنوند
دانشیار گروه نقاشی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، شهر تهران، استان تهران.
[ 1 ] - بررسی سیرتحول چهره‌نگاری در نگارگری ایران تا انتهای دورۀ صفوی
نگارگران مسلمان ایرانی متأثر از اندیشۀ اسلامی همواره در پی حقیقت و مسائل ماوراءالطبیعه بوده‌اند. ازاین‌رو، برخلاف نقاشی غرب، نگارگری ایران به‌ندرت در خدمت شمایل‌نگاری قرار گرفته است. بنابراین، چهره‌‌‌ها در نگارگری سنتی ایران در عین منحصر‌به‌فرد بودن، براساس الگو‌‌های مشخصی ترسیم می‌شده‌اند. این روش ترسیم برخی از پژوهشگران را به قضاوت نادرست واداشته و چهره‌‌‌ها را در نظر آنان مبدل به چهره‌‌هایی...
[ 2 ] - بازخوانی نقاشی سقاخانه از منظر هرمنوتیک گادامر
جنبش سقاخانه ازجمله مهم‌ترین جنبش‌های هنری ایران بوده است که هنرمندان آن با رویکردی ملی به‌‌خلق اثر پرداخته‌اند. این تحقیق که باهدف مطالعه نقاشی سقاخانه با بهرهگیری از مفاهیم هرمنوتیک گادامر انجام پذیرفته، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات بهشیوه کتابخانهای، به این پرسش پاسخ‌داده‌است که نحوه خلق آثار هنرمندان این جنبش، تا چه میزان با مفاهیم هرمنوتیک گادامر، مرتبط و قابل‌شرح است. ...
[ 3 ] - بررسی نقشمایه گل لوتوس در هنر مصر، ایران و هند
این مقاله ویژگ یهای نقشمایه گل لوتوس، جنبه تقدس آن در تمد نهای ایران، هند و مصر، سیر تحول لوتوس در سه تمدن نامبرده و اسطور ههای این سه تمدن را بررسی کرده است که نماد نیلوفرین دارند. در هر تمدن، این گل ویژگی خاص اسطور هها و ایزدانی است که ب هگون های در تصویرها ب هصورت لوتوس متجلی شد هاند. لوتوس نمادی از ایزدانی چون اهورامزدا، آناهیتا و مهر در تمدن ایران؛ لاکشمی، ویشنو، برهما و بودا در تمدن ه...
[ 4 ] - بررسی شش دوره نمایشگاه تجلی احساس
نیمی از جمعیت هر جامعه را زنان تشکیل می‌دهند؛ بدین ترتیب در توانمندی و توسعه هر جامعه نقشی تعیین‌کننده دارند. زنان قرن حاضر در تمام زمینه‌های جامعه حضور داشته‌اند؛ به‌گونه‌‌ای که دیگر نمی‌توان رد پای آن‌ها را نادیده گرفت. در این میان، نقش زنان در عرصه‌های هنری نیز روز به روز در حال افزایش است؛ به‌طوری‌که شاهد حضور پررنگ زنان هنرمند در نمایشگاه تجلی احساس طی سالیان متمادی بوده‌‌ایم. با ت...
[ 5 ] - بررسی رسانه های هنری جدید در آثار چهار هنرمند زن بین المللی معاصر
رسانه‌های هنری جدید (ویدیو آرت، چیدمان، عکاسی، هنر مفهومی، هنر دیجیتال، هنر اجرا و ...) در بازگویی دغدغه‌های زنان هنرمند، نقش مؤثری داشته‌اند. هنرمندان زن معاصر با استفاده از امکانات رسانه‌های جدید ضمن نحوه ارائه هنرها فراتر از عرصه موزه‌ها و گالری‌ها با مخاطبین بیش‌تری ارتباط برقرار کرده و در بیان محتوا مؤثرتر عمل کرده‌اند. در این راستا، هنرمندانی از جمله مونا حاتوم[i] که دغدغه ذهنی او برقرار...
[ 6 ] - بازخوانی نگاره های حسین بهزاد با توجه به نظریه هرمونوتیک مدرن گادامر
در دوران معاصر با توجه به شرایط اجتماعی فرهنگی و اندیشه تجددخواهی و بازتاب فرهنگ و هنر غرب، نگارگران ایرانی به ویژه حسین بهزاد، در راستای احیای هویت و فرهنگ ایرانی-اسلامی به نگارگری گذشته رجوع می‌کنند. این تحقیق با هدف مطالعه نگارگری حسین بهزاد در دوران معاصر با بهرهگیری از مفاهیم هرمنوتیک گادامر با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته و گردآوری اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانهای استو ب...
[ 7 ] - واکاوی کارکرد، مفاهیم، ساختار و تزئینات مناره خسروگرد سبزوار قرن 6 هجری
مناره در معماری اسلامی تقریبا عمری به درازای تاریخ اسلام دارد. این عنصر معماری با توجه حاکمان مرکزی و محلی توانسته است به یکی از نمادهای استوار قدرت اسلامی بدل شود که با کارکردهای گوناگون در سرتاسر دنیای اسلام به اشکال مختلف خود را نمایان کند. در دوره ی تاریخی سلجوقی از مناره در اکثر مناطق ایران برای استفاده های همچون میل راهیابی و یادمان پیروزی استفاده میشد. در این دوره مناره ها با تزئینات بسی...
[ 8 ] - قرابت‌های سبک‌شناختی و ساختاریِ پرتره‌های سلطنتی و عامیانه در عصر قاجار
نقاشی قاجار دارای مضامین گوناگون و بدیعی است که بهترین نمود آن در مکتب «پیکرنگاری درباری» جای دارد. این پرتره‌های درباری، در یک تقسیم‌بندی کلی، مشتمل بر سه حالت ایستاده، نشسته و سواره‌اند. در این بین، تکچهره‌های نشسته به‌لحاظ ساختار فیزیکی و طرز ایستایی دارای مشخصاتی هستند که بعدتر در حوزه‌ی شمایل‌نگاری یا پیکرنگاری عامیانه جلوه‌گر می‌شوند. اما بازنمایی این چهره‌نگاره‌های سلطنتی در حیطه‌ی غیرد...
[ 9 ] - Explaining the Safavid hunting ground Corner and Medallion carpet design, (case study: the Poldi Pezzoli Museum hunting ground Carpet).
Hunting and animal’s combat design of animals in the Safavid era has been reflected in various compositions of carpet designs as they are combined with Floral, Medallion, and Corner and Medallion patterns. One of the significant examples of a hunting ground corner and Medallion carpet are the ones held in the Poldi Pezzoli Museum, Milan. In this carpet, hustling hunting scenes have been depicte...
نویسندگان همکار