ناهید جعفری دهکردی
کارشناس ارشد هنر اسلامی گرایش نگارگری، دانشگاه شاهد
[ 1 ] - تأثیر فعالیت میسیونرهای مسیحی بر مصورسازی قلمدان های عصر ناصری
یکی از راه‌های نفوذِ فرهنگیِ غرب مبتنی بر دیدگاه مسیحیت از سوی دولت‌های غربی در راستای سیاست‌های مدنظر آنان در دوره قاجار و به‌ویژه عصر ناصری (1313-1264ق/ 1895-1847م) اعزام مبلغین مذهبی (میسیونر) بود. این تعاملات متعاقباً خواسته یا ناخواسته آثاری ملموس بر روی مبانی فکری اقشار گوناگون جامعه و به‌ویژه هنرمندان برجای نهاد. این مقاله بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که می...
[ 2 ] - مضامین به کار رفته در پارچه های زربفت صفوی منقش به اشکال انسانی با تأکید بر عصر شاه عباس صفوی
زربفت به پارچه ای اطلاق می شود که تار و پود آن از طلا یا نقره باشد. بافت این منسوجات از دوره هخامنشی شروع شد و با به تصویر کشاندن نقوش انسانی همراه با تکامل ذهنی و دستگاهی در دوره ساسانی مطرح گردید. باید متذکر شد که این روند البته در دوره های بعد نیز ادامه یافت؛ همچنین قابل تاکید است که بدانیم منسوجات از جمله زربفت، با نقوش متنوع خاصه انسانی در دوره تیموری بسیار مورد توجه واقع گردید و رونق یافت...
[ 3 ] - سلاح‌هایی از نور و فرّ «بررسی موردی ستاره‌های هشت‌ضلعی آئینه‌ای در نگاره‌های شاهنامه صفوی والترز»
حرمت تصویرگری جانداران، موجب اعتلای هندسه اسلامی گردید؛ زمانی که تصویرسازی قرون‌وسطی به باروک منتهی می‌شد، هنر اسلامی به نقش‌ونگارهای آیینه‌کاری‌ها سوق پیدا می‌کرد. امتزاج آیینه‌کاری با نقوش هندسی و مشبک پنجره‌ها، روزن‌ها و درب‌ها باعث نمی‌شد بیننده از ورای آنها به جهان بی‌روح، هندسی نگاه بیندازد، بلکه همان جهانی بود که در نگاه عارفانه شرقی، تجلی حضور مالامال و معطر یزدان بود. نگاه معناشناخت...
[ 4 ] - تبارشناسی بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) در نگاره‌های اسلامی
یکی از اساطیر قدیمی بشری داستان توفان است. این اسطوره از سرآغاز پیدایش خود تاکنون توجه هنرمندان را در فرهنگ‌های مختلف به خود جلب کرده است. در اکثر قریب به اتفاق تصاویر مرتبط با توفان، بانویی در میان سرنشینان کشتی به چشم می‌خورد که شخصیت و حضور او در هاله‌ای از ابهام است. این پرسش که هویت بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) چیست مسئله‌ای است که نگارندگان تلاش دارند با مطالعات اسنادی و تطبیق 29 تصویر از ف...
[ 5 ] - مقایسه تطبیقی متن و نگاره در شاهنامه صفوی W602 والترز(درآوردن رستم، بیژن را از چاه)
«شاهنامه w602 والترز» یکی از نسخ مصور عصر صفوی است که دارای نگاره‌هایی از صحنه‌های بزم و رزم، سرگذشت شاهان و پهلوانان و داستان‌های عاشقانه است. از جمله داستان‌های عاشقانه سرگذشت بیژن و منیژه و گرفتاری بیژن به چاه‌اندرون می‌باشد. ظرافت و زیبایی این نقاشی نگارنده را بر آن داشت که تصویرآفرینی و پیوستگی آن را بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای، با متن «شاهنامه» تحلیل نماید و به این پ...
[ 6 ] - نماد و نمون قدمگاه در تاریخ شرق، با تأکید بر نگاره قدمگاه فالنامه تهماسبی
انسان ها از آغاز تا کنون، به قدمگاه‌های اشخاص برجسته، به دیده احترام می‌نگریسته و آنها را نمادهایی از حضور معنویت، قدرت و تملک می‌شناخته‌اند. نیاز انسان به اسطوره‌سازی و انتساب مکان‌هایی خاص با افراد برجسته، موجب شده است "فرهنگ قدمگاه" در میان بشریت شکل بگیرد؛ به‌طوری‌که نشانه‌های آن از اعصار غارنشینی تا فضا دیده می‌شود. هدف این تحقیق، بررسی نماد قدمگاه در فالنامه تهماسبی و ارتباط آن با نقوش ق...
[ 7 ] - بازخوانی خیام در پرتو اوضاع زمانه خود مطالعه موردی باغشهر جنوب نیشابور (شادیاخ)
باغشهر جنوبی نیشابور (شادیاخ) با جاذبه طبیعی خود در طول تاریخ، حکام زیادی را جلب کرد و بنا بر کشفیات باستان‌شناسی، از تاریخ و پیشینه بسیار قدیمی برخوردار است. پیش از اسلام گویا باغستانی شاه‌نشین بوده‌است. در اوایل دوره اسلامی از سرنوشت آن آگاهی چندانی حاصل نیست اما با برآمدن اولین سلسله‌های ایرانی، باز بدان‌جا توجه شد. طاهریان در آبادانی و مرمت شادیاخ کوشیدند و گران‌مایگی‌اش را بازگرداندند. پس ...
[ 8 ] - موضوع نگاره‌های رضا بدرالسماء
از پگاه تاریخ انسان برای بیان بعد روحانی و شهودی خود دستاویزهای گوناگونی را اختیار می‌کرد که تحت عنوان کلی فرهنگ و در زیر مجموعه‌های هنر و ادب بیان می‌شدند. شعر، آواز، نقاشی و رویاپردازی‌های فولکلوریک و افسانه‌سازی را می‌توان از زمره این صراط‌های منتهی به رب‌النوع هنر دانست. از این‌رو تلاش است با مطالعات کتابخانه‌ای به تحلیل آثار رضا بدرالسماء پرداخته‌شود تا بن‌مایه‌های فکری ایشان را به‌عنوان ن...
[ 9 ] - حافظ در ادبیات غرب؛ مطالعه موردی تأثیر اشعار حافظ بر گوته
زبان‌های انگلیسی، آلمانی، روسی و فرانسوی، مهم‌ترین زبان‌هایی بودند که اشعار حافظ بدان‌ها برگردانده شد. بسیاری از مترجمین، دست به برگردان‌های تحت اللفظی و مستقیم از اصل فارسی غزل‌ها زده و برخی نیز از زبان‌های واسطه استفاده کردند. هرچند به مرور ترجمه‌هایی قابل قبول از غزلیات پدیدار شدند، اما هیچ کدام نتوانستند ظرافت‌های ادبی موجود در آنها را بیان نمایند. در زبان آلمانی، ترجمه هامر...
[ 10 ] - The Role of Safavid Kings in the Development of Silk Fabrics Industry in Iran
The Safavid kings had a fairly influential role in Iran’s cultural, economic and social prosperity after a long era of turmoil and recession. The art of weaving silk fabrics is one of the examples that grew up in light of the attention and support of the Safavid officials. During the Achaemenid era, Iranians were aware of the mystery of silkworm and silk threads that came from China to Iran. Su...
نویسندگان همکار