ساسان فاطمی
استادیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشگاه تهران، استان تهران
[ 1 ] - به سوی نظریه ای تازه دربارة موسیقی مردم پسند
چکیده بسیاری از قوم موسیقی شناسان معتقدند که طبق هبندی موسیق یها به «کلاس کی » و «مرد مپسند » در برخی از کشورهای خاورمیانه امکان پذیر نیست و این دو نوع موسیقی، برخلاف آنچه که در غرب مشاهده می شود، در این کشورها مرزهای مشخصی با کیدیگر ندارند، به طوری که بسیار اتفاق می افتد که موسیقی دانِ حوزه ای که ممکن است کلاس کی شناخته شود در حوزة موسیقی مردم پسند نیز فعالیت میکند و محبوبیت عمومی دارد. ه...
[ 2 ] - فرم ترکیبیِ نوبت در موسیقی مردمی فرهنگ های ایرانی
مبحث فرم در موسیقی را می توان هم از نظر خُرد ساختاری و هم از نظر کلان ساختاری بررسی کرد. از نظر کلا نساختاری، در فرهنگ های موسیقاییِ مختلف، فرم های معینی وجود دارد که از پیوستن چند قطعة مشخص تشکیل م یشوند. این فرم های ترکیبی در ادبیات قوم موسیق یشناسی معمولاً «سوئیت » یا «سیکل » نامیده می شوند، اما در مورد موسیقی ایرانی و به تأسی از رسالات قدیمیِ این نوع موسیقی، می توان آن را نوبت نامید. فرم نو...
[ 3 ] - از جشنِ عروسی تا مدرسۀ موسیقی: نظام استاد شاگردی و تغییرات در روش‌های انتقال سنّت در هنر شعری‌ـ موسیقاییِ عاشیقی
امروزه عاشیق‌ها به‌عنوان نوازنده، خواننده، شاعر و، برخی اوقات، راویِ داستان‌های عاشقانه و حماسی در عروسی‌های سنّتیِ ترک‌زبانانِ ایران نقش‌های مهمی برعهده دارند. این کُنشگرانِ آیینی نیازمندِ فراگیریِ مهارت‌هایی برای اجرایِ شعر، موسیقی، داستان‌ها و همچنین مدیریتِ مراسم و مخاطبانِ خود هستند. ما در این مقاله نحوۀ انتقال سنّت در هنر عاشیقی را مطالعه خواهیم کرد. روش تحقیق کیفی است: یعنی داده‌ها در طول کارمیدانی ...
[ 4 ] - غزلخوانی و جایگاه آن در فرهنگ موسیقاییِ ایران
غزلخوانی، که در محافل رسمی بیشتر با نام «کوچهباغی» یا با نامِ خودساختة «بیات تهران» شناخته شده است، نوعی آواز با وزن آزاد بر روی اشعار شعرای فرهنگ شفاهی، و گاه شعرای کلاسیک است که بهویژه در تهران و شهر ری خوانده میشود. جایگاه این آواز در فرهنگ موسیقایی رسمی به‌طور وسیعی متأثر از جایگاه اجراکنندگان آن در جامعه است که غالباً به قشری که به‌نام‌های مختلف، مثل داش، داش‌مشدی، گردن‌کلفت، جاهل و غیره...
[ 5 ] - مطالعۀ سیر تحولِ نقش و مفهومِ باغشی در فرهنگ موسیقایی ترکمن‌های ترکمن‌صحرا
در این مقاله سعی شده تحولات روی‌داده در نقش و مفهومِ باغشی در میان ترکمن‌ها با تحلیل و مقایسۀ تداعی معانی و مفاهیم مختلف واژۀ باغشی در وضعیت گذشته و بررسی فرضیه‌های مطرح‌شده در مورد پیشینۀ باغشی و در وضعیت کنونی بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از پژوهش میدانی مورد مطالعه قرار گیرد. در گذشته «باغشی» به گستره‌ای از مفاهیمِ «موسیقی‌دان، درمانگر، روایتگر، روحانی و عالم» که در میان اقوام تُرکِ آسیای میانه ...
[ 6 ] - تحول سنت باغشی‌گری در ترکمن‌صحرا: موردی خاص از تغییرات موسیقایی
مطالعه و تحلیلِ موسیقی باغشی‌های ترکمن‌صحرا و رابطهی آن‌ها با این موسیقی در تقابل وضعیت گذشته و حال، علاوه بر آن‌که آشکارکننده‌ی تغییرات در این سنت موسیقایی است، صورتی خاص از تغییرات موسیقایی را بر ما عیان میکند. همچون دیگر جمهوری‌های آسیای مرکزی، سنت باغشی‌گری در ترکمنستان تحت‌فشار سیاست‌های توسعه‌ی فرهنگی که توسط مراجع فراموسیقایی اعمال‌شده‌اند، تغییراتی اساسی کرده است. آنچه در وضعیت کنونی ...
نویسندگان همکار