علی قاسمی اردهایی
استادیار جمعیت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور
[ 1 ] - علل و تعیین‌کننده‌های جریانهای مهاجرت معکوس در ایران
در سالهای اخیر، نتایج سرشماریها ظهور روند جدید مهاجرت داخلی با عنوان مهاجرت معکوس در ایران را نشان میدهد. جهت شناخت و تحلیل بهتر مهاجران معکوس، 12100 مهاجر معکوس در زمینه تعیین کنندهها و علل مهاجرت با 23700 مهاجر کلان شهری حاصل از نمونه دو درصد سرشماری 1390 مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفتهاند. باتوجه به ویژگیهای طبیعی و زیست-محیطی متفاوت روستاها و نیز وضعیت زیرساختی، اقتصادی، تجاری و سیاسی م...
[ 2 ] - ماندگاری جوانان، کارآفرینی و اشتغال پایدار در مناطق روستایی شهرستان اهر
توسعه پایدار روستایی از محورهای مورد توجه برنامهریزان روستایی است که یکی از ملزومات آن، وجود جوانان در مناطق روستایی است. بر این اساس، هدف اصلی مقاله شناخت عوامل فردی (شغل و مهارتهای شغلی) و زیرساختی (امکانات و زیرساخت‌ها) مؤثر در نگهداشت جوانان در مناطق روستایی است. با استفاده از روش پیمایش از 549 جوان 15 الی 30 ساله ساکن در 27 روستای شهرستان اهر به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای اطلاعا...
[ 3 ] - ماندن یا ترک کردن؛ چالش‌های مهاجرتی جوانان روستایی
یکی از مهمترین مسائلی که روستاهای ایران با آن مواجه هستند، فرایند خروج جمعیت جوان از روستاهاست. بنابراین هدف اصلی این تحقیق این است که جوانان روستایی برای برنامه‌ریزی مهاجرت از مکان یا گرایش به ماندن در محل زندگی خود، چه مواردی را در نظر می‌گیرند. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایش بوده است. جامعه آماری این تحقیق جوانان روستایی 15 تا 30 سال شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجانشرقی ه...
[ 4 ] - عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی مطالعة موردی: شهرستان اهر
ازجمله مسائل مهمی که امروزه روستاها با آن مواجه‌اند، فرایند خروج جمعیت جوان و فعال از روستاهاست که پایداری اجتماعات روستایی را به خطر می‌اندازد. مسئلة اصلی این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی در روستاهاست. در این پژوهش، از روش پیمایش استفاده شده و با نمونهگیری خوشهای چندمرحله‌ای، وضعیت جوانان ساکن در روستاهای شهرستان اهر مطالعه شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که متغیرهای وضعی...
[ 5 ] - جریان ها و تعیین کننده های مهاجرت تبعی از استان آذربایجان شرقی به استان تهران
مهمترین ویژگی جریانهای مهاجرت داخلی ایران، غلبه مهاجرتهای تبعی نسبت به انواع دیگر جریانهای مهاجرت است. مهاجران تبعی باتوجه به ویژگیهایی که دارند، در تغییر ترکیب جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی مناطق مبدأ و مقصد موثر میباشند. با تحلیل ثانویه داده های کل و نمونهای 20% سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385، جریانهای مهاجرت و تبیین کنندههای مهاجرت تبعی غیرسرپرستهای خانوار از استان آذربایجانشرقی به مق...
[ 6 ] - تحولات روند و الگوهای مهاجرت داخلی در استانهای ایران
هدف از مقاله پیش رو، واکاوی تحولات روند و الگوهای مهاجرت داخلی در ایران در سه دهه‌ی اخیر می‌باشد. روش تحقیق مورد استفاده در مقاله، کمّی از نوع توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر تحلیل ثانویه‌‌ی دادههای مهاجرت سرشماری عمومی نفوس و مسکن سالهای 1375، 1385 و 1390 است. نتایج بیانگر تغییر الگوهای جریان مهاجرتهای داخلی به سمت افزایش مهاجرتهای برون استانی است. مهاجرتهای بین‌استانی از 35 درصد در دوره‌ی 75-...
[ 7 ] - ویژگیهای منتخب مهاجران داخلی ایران طی دهه‌ی85- 1375
در این مقاله با بکارگیری دادههای سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، مهاجران در ویژگیهای سن، جنس، بُعد خانوار و وضع فعالیت اقتصادی، با غیر مهاجران مقایسه، و مدت اقامت و علت مهاجرت آنها بررسی شده است. نتایج نشان داد که در ویژگیهای یاد شده تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین مهاجران و غیر مهاجران وجود دارد. باتوجه به تئوری گزینشی بودن مهاجرت و چرخه‌ی زندگی، می‌توان گفت مهاجران افراد خاصی هستند که با توجه به ...
[ 8 ] - بررسی تطبیقی ویژگی های جمعیتی- اقتصادی مهاجران شهر به روستا با کلان شهری در ایران
طی چندین دهه گذشته، مهاجرت به کلان شهرها ازجمله تهران مهمترین ویژگی جریان مهاجرتی در ایران بوده است. ازجانب دیگر، در دهه اخیر بر درصد مهاجرتهای شهر به روستا بیش از پیش افزوده شده است. جهت تحلیل بهتر وضعیت مهاجران معکوس و کلان شهری، با تحلیل ثانویه دادههای دو درصد سرشماری 1390 مهاجران این دو جریان مهاجرتی در ویژگیهای جمعیتی و اقتصادی مورد مطالعه مقایسهای قرار گرفتهاند. با تأکید بر نظریههای...
[ 9 ] - عوامل اجتماعی موثر بر تمایل به مهاجرت جوانان روستایی با تاکید بر نقش تعلق به مکان
از دغدغههای مهم جوانان روستایی این است که آیا باید در منطقه روستایی خود بمانند و یا جای دیگری را برای زندگی و محل کار خود انتخاب نمایند؟ شرایط و عواملی آنها را ترغیب به رفتن و شرایطی ترغیب به ماندن میکند. بنابراین، سوال اصلی مقاله این است که عوامل اجتماعی موثر بر مهاجرت جوانان روستایی چیست و آیا تعلق به محل زندگی می‌تواند در ماندگاری جوانان روستایی موثر باشد؟ در این تحقیق با استفاده از روش پی...
[ 10 ] - Analysis of Migration Flows to 22 Areas of Tehran
The political situation in Tehran has caused the city to become a commercial, industrial, administrative, educational and military center of Iran for decades. Such a situation has created waves of immigration and displacement of population from all over the country to the city. In order to understand the situation of the immigrant population of Tehran, this paper uses census data from 2006 and ...
[ 11 ] - عوامل اجتماعی مؤثر در تعداد فرزندان زنان متأهل شهرستان اهر
با گسترش فرایندهای مدرنیته بسیاری از جنبههای زندگی ازجمله نگرش خانوادههای ایرانی به فرزندآوری تغییر کرده و کاهش محسوس در میزان باروری، پدیده‌ی شایع درچند دهه‌ی اخیر بوده است. هدف اصلی مقاله شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر در تعداد فرزندان زنان متأهل است. بررسی مسئله و کاربست برنامههای اقتضایی برای جلوگیری از سالخوردگی جمعیت منطقه‌ی شهرستان اهر در سالیان آتی با توجه به پتانسیلهای طبیعی، کشاورزی و...
[ 12 ] - بررسی قصد مهاجرت از روستا و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: روستاهای بخش کلات شهرستان آبدانان، استان ایلام)
بروز حاشیه‌نشینی، الگوی نابرابر کار، شهرگرایی و کاهش تولید روستایی ازجمله پیامدهای مهاجرت از روستا محسوب می‌شود. بررسی میزان قصد مهاجرت و عوامل تأثیرگذار بر آن در بین روستاییان بخش کلات شهرستان آبدانان استان ایلام موضوع این مقاله است. با به‌کارگیری روش تحقیق پیمایش و استفاده از ابزار پرسشنامه، دادههای لازم از 341 فرد 15 الی 45 ساله روستاهای آب انار، هلیوم، لرغه و آبطاف سفلی با نمونهگیری خوشه...
[ 13 ] - پیامدهای تأخیر فرزندآوری در شهر اهواز
وقتی زنان تولد اولین فرزند خود را به تأخیر می‌اندازند و سن فرزندآوری در رتبه‌ی اول بالا رود، به‌خاطر کاهش طول دوره‌ی باروری و خطرات بارداری در سنین بالاتر، میزان باروری کاهش پیدا میکند. مطالعه‌ی حاضر با روش کیفی و با هدف واکاوی پیامدهای تعویق فرزندآوری در بین زنان شهر اهواز انجام شده است. جهت گردآوری دادهها با 30 زن متأهل مصاحبه‌ی عمیق انجام شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که تأخیر در فرزندآور...
نویسندگان همکار