حسین اسدی
دانشیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
[ 1 ] - مناسبترین روش میانیابی برای پهنه‌بندی فرسایش‌پذیری بین‌شیاری مدل WEPP و برخی از ویژگیهای خاک با استفاده از زمین‌آمار و اطلاعات سنجش از دور
آگاهی از توزیع و تغییرات مکانی فرسایش‌پذیری و ویژگیهای خاک اهمیت زیادی در طراحی و اجرای راه‌کارهای حفاظت آب، مهار سیل و رواناب و مدیریت فرسایش خاک یا به‌طور کلی مدیریت حوزه‌های آبخیز دارد. انتخاب و استفاده از فن میانیابی مناسب برای تعیین عوامل فرسایش‌پذیری به‌وسیله مدلهای فرسایشی مانند WEPP و ویژگیهای خاک، ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی فرسایش‌پذیری بین‌شیاری خاک و عوامل ...
[ 2 ] - تغییرپذیری درون رگباری ضریب تغییرات حجم رواناب و هدررفت خاک طی تکرارهای شبیه‌سازی باران و فرسایش خاک
بررسی تغییرپذیری درون‌رگباری خصوصیات رواناب و هدررفت خاک بهعنوان دو مقولۀ مهم فرایندهای هیدرولوژیکی، می‌تواند برای تصمیمگیری و فهم بهتر پاسخهای هیدرولوژیکی به متخصصان کمک کند. حال آنکه این مقوله در جهان و بهویژه کشورهای در حال توسعه کمتر مورد توجه بوده است. بنابراین، مطالعۀ حاضر برای ارزیابی اثر شیب‌ها و شدت‌های مختلف بارندگی بر تغییرپذیری درون‌رگباری ضریب تغییرات حجم رواناب و هدررفت خاک در...
[ 3 ] - پیش بینی اثر تغییر اقلیم بر خطر فرسایش خاک در حوزه آبخیز ناورود
سابقه و هدف: تغییر اقلیم می‌تواند با تغییر الگوی بارش فرسایش خاک را به عنوان مهمترین عامل تخریب اراضی جهان، تحت-تاثیر قرار دهد. بنابراین ارزیابی خطر فرسایش خاک و ارزیابی اثر تغییرات اقلیمی بر آن امری ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این تحقیق که در حوزه آبخیز ناورود در استان گیلان انجام شد، بررسی اثر تغییر اقلیم در آینده بر خطر فرسایش و تلفات خاک میباشد. مواد و روش‌ها: در تحقیق حاضر، روند تغییر اق...
[ 4 ] - پهنه‌بندی و ارزیابی خطر تخریب اراضی با استفاده از روش مدالوس در حوضه سیاهپوش استان اردبیل
سابقه و هدف: امروزه تخریب اراضی در نتیجه عوامل مختلفی از قبیل تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری و مدیریت نادرست انسان، به عنوان معضل جدی در بسیاری از مناطق خشک، نیمه خشک و خشکِ نیمه‌مرطوب دنیا مطرح میباشد. این پدیده مدتها است که به عنوان یک مشکل جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. برای ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی و تهیه نقشه مربوط به آن مدلهای مختلفی ارایه شده است. م...
[ 5 ] - کارایی مدل WEPP در برآورد رواناب و هدررفت خاک در مراتع سنگریزه ای حوضه خامسان کردستان
هدف از این تحقیق بررسی کارایی مدل WEPP در برآورد رواناب و رسوب ناشی از رخدادهای طبیعی در سطح کرت در مراتع حوضه خامسان کردستان بود. رواناب و رسوب حاصل از رخدادهای منجر به رواناب در طول سالهای 1389 تا 1392 در 18 کرت با ابعاد 24 متر طول و 8/1 متر عرض اندازهگیری شد (6 دامنه- سه کرت در هر دامنه). همزمان داده‌های ورودی مورد نیاز مدل از جمله ویژگیهای خاک، پوشش گیاهی و پوشش زمین در طول این مدت بررسی...
[ 6 ] - اثر مقیاس کرت بر رواناب تحت بارندگی طبیعی (مطالعه موردی: سراوان رشت)
یکی از چالش‌هایی که در پیشرفت مطالعات علوم خاک و هیدرولوژی وجود دارد این است که نظریه‌ها برای مقیاس زمانی و مکانی خاصی به‌کار می‌روند. این تحقیق به منظور بررسی اثر اندازه کرت برتولید رواناب و کمی کردن اثرات مقیاس انجام شد. برای این هدف، شش کرت آزمایشی با طول 3 تا 60 متر و عرض 1 تا 6 متر در یک دامنه در منطقه سراوان رشت در استان گیلان احداث شد. میزان رواناب در 14 رخداد طبیعی باران از مهر سال 1394...
[ 7 ] - اثر جهت خاک‌ورزی و موقعیت شیب بر برخی از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک و پایداری خاکدانهها
خاک‌ورزی یکی از عملیات مهم برای تولید محصولات کشاورزی است. زیر کشت بردن و انجام خاک‌ورزی موازی در اراضی شیب‌دار سبب افزایش هدررفت، کاهش پایداری خاکدانهها و کاهش ماده آلی خاک می‌شود. در این پژوهش اثر جهت خاک‌ورزی، جهت و موقعیت شیب بر برخی از ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی خاک و نمایههای پایداری خاکدانه بررسی شد. به این منظور از منطقه‌ای واقع در ایستگاه تحقیقات حفاظت خاک و آب کوهین که تحت خاک‌ورزی ع...
[ 8 ] - توزیع اندازه ذرات پاشمان در طول فلوم آزمایشگاهی تحت تأثیر شیب‌ها و شدت‌های مختلف بارندگی
جدایش و انتقال پاشمانی ذرات خاک به‌وسیله اثر قطرات باران بهعنوان شروع فرآیند فرسایش آبی محسوب می‌شود. در نتیجه پاشمان توزیع اندازه ذرات رسوبی ناشی از آن در مراحل دیگر فرآیند فرسایش بسیار مهم و تاثیرگذار ارزیابی شده است. حال آنکه تغییرپذیری توزیع اندازه ذرات پاشمان در شرایط مختلف کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در تحقیق حاضر به بررسی اثر یک‌جانبه و متقابل شیب و شدت بارندگی در بالادست و پای...
[ 9 ] - تحلیل مقایسه‌ای اثر شدت باران و شیب پلات‌های آزمایشگاهی بر مؤلفه‌های فرسایش ناشی از اثر قطره‌های باران (RIIE)
جدایش پاشمانی و انتقال ذرات خاک به‌وسیلة اثر قطره‌های باران در خاک سطحی شروع روند فرسایش آبی محسوب می‌شود. این در حالی است که به تحلیل فرایندی و اثر عوامل مختلف روی آن کمتر توجه شده است. به‌همین منظور پژوهش حاضر با هدف تحلیل مقایسه‌ای اثر شیب و شدت باران بر مؤلفه‌های فرسایش ناشی از اثر قطره‌های باران (RIIE) در خاک لوم رسی شنی در مقیاس آزمایشگاهی برنامه‌ریزی شد. برای این کار، 81 آزمایش شبیه‌سازی...
[ 10 ] - اثر فرسایش شخم بر میزان جابجایی و توان تولید خاک (مطالعۀ موردی: توتکابن در استان گیلان)
در تحقیق حاضر که در بخشی از اراضی دیم‌کاری در جنوب استان گیلان صورت گرفت، تأثیر فرسایش ناشی از شخم بر جابه‌جایی و توان تولید خاک بررسی شد. به این منظور هجده نقطة نمونهبرداری در موقعیت‌های مختلف زمین بر مبنای همجواری با مرز زمینی ایجادشده در هفت قطعه زمین مجاور هم در نظر گرفته شد. ویژگیهای حاصلخیزی خاک در عمق 0 تا 30 سانتی‌متری، همچنین اجزای عملکرد گندم در هر نقطة نمونهبرداری تعیین شد. آنالیز...
[ 11 ] - برآورد و تحلیل ویژگی های هیدرولیکی خاک از طریق آزمایش نفوذ بیرکن
مطالعة انتقال آب و آلایندهها در محیط غیر اشباع خاک مستلزم تعیین ویژگیهای هیدرولیکی خاک است. در این تحقیق، برآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک از آزمایش نفوذ کم‌هزینة بیرکن در شش نقطة منطقة اسالم گیلان با شش کلاس بافت مختلف بررسی شد. پارامترهای شکل و اندازة منحنیهای مشخصة هیدرولیکی به ترتیب از تحلیل توزیع اندازة ذرات خاک و مدلسازی آزمایش نفوذ با روشهای BEST-slope(B/s)، BEST-intercept (B/i)، خطی...
[ 12 ] - تأثیر نوع خاک و قدرت جریان بر اهمیت نسبی فرایندهای ناشی از روان‌آب در شرایط آزمایشگاهی
درک فرایندهای فرسایش و تهیة مدلهای فرسایش خاک به فهم جداسازی و ته‌نشینی و انتقال ذرات در شیارها نیاز دارد. به‌منظور بررسی اثر نوع خاک و قدرت جریان بر اهمیت نسبی فرایندهای ناشی از روان‌آب و مرز بین فرایندها از نظر کلاس اندازة ذرات انتقالی، اثر 6 قدرت جریان، در شیب 2 درصد، روی 5 نمونه خاک مختلف بررسی شد. نمونه‌ها در بستر فرسایشی با ابعاد 05/0×05/0×5/2 متر ریخته شد و به مدت 40 دقیقه، تحت دبی جریا...
[ 13 ] - کاربرد روش انگشت¬نگاری چندپارامتری به منظور منشایابی رسوبات،مطالعه موردی:غرب استان گیلان
اجرای بهینه استراتژیهای حفاظت خاک و کنترل فرسایش، مستلزم شناسایی مناطق رسوبخیز و مستعد فرسایش است. یکی از روشهای تعیین و اولویتبندی مناطق نیازمند به عملیات حفاظتی، روش انگشتنگاری یا منشایابی چندپارامتری رسوبات است.در پژوهش حاضر، از روش منشایابی چندگانه کمّی به منظور تعیین منابع عمده رسوب در حوضه ناو واقع در غرب استان گیلان، استفاده شد. بر اساساین روش،ترکیب مناسبی از عناصر ژئوشیمیایی، سزیم 1...
[ 14 ] - تجزیه و تحلیل خلأ عملکرد برنج در ارتباط با ویژگیهای خاک در دشت فومنات
سابقه و هدف: به دلیل افزایش جمعیت و تغییر عادات غذایی، نیاز به افزایش تولیدات کشاورزی جهان در جهت تامین میزان تقاضای مصرف وجود دارد. در جهت برطرف کردن مشکلات ذکر شده، یکی از راه ها افزایش سطح زیر کشت است که در آینده روش مطلوبی نمی باشد؛ زیرا این امر مستلزم استفاده از اراضی حاشیه ای با عملکرد و ثبات پایین است. بنابراین، افزایش عملکرد در واحد سطح یک راهکار موثر در این رابطه است که از طریق کاهش خل...
[ 15 ] - حذف نیترات از آب زیرزمینی با استفاده از ستون جاذب حاوی رزین Purolite A-400
طراحی مناسب و موفق یک ستون جاذب، مستلزم پیشبینی تغییرات زمانی غلظت جریان خروجی یا همان منحنی رخنه است که با بهرهگیری از مدلسازی فرایند جذب امکانپذیر است. به این منظور، آزماییشهایی با عبور جریان محلولهای استاندارد با غلظت 75 و 150 میلیگرم در لیتر نیترات و آب آلودهی یکی از چاههای استان گیلان از ستون جاذب حاوی رزین آنیونی Purolite A-400 انجام شد. نمونهبرداری از آب خروجی ستون در زمانها...
[ 16 ] - تخمین پایداری خاکدانه در خاک‌های جنگلی استان گیلان بوسیله شبکه عصبی مصنوعی و توابع انتقالی رگرسیونی
استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی و توابع انتقالی رگرسیونی در برآورد ویژگیهای دیریافت خاک از جمله پایداری خاکدانهها، هزینه و زمان لازم برای اندازهگیری مستقیم این ویژگیها را کاهش میدهد. در این پژوهش 100 نمونه خاک از جنگلهای استان گیلان تهیه شد. ماده آلی، جرم ویژه ظاهری، کربنات کلسیم معادل، جرم ویژه حقیقی، تخلخل، مقاومت مکانیکی خاک، رس، شن، سیلت، pH و هدایت الکتریکی به عنوان متغیرهای مستقل و ...
[ 17 ] - تعیین مناسبترین مقیاس مطالعه در برآورد کربن‌آلی و جرم مخصوص‌ظاهری خاک در اراضی شالیزاری
دقت اظهارنظر در مورد خصوصیات خاک در هر منطقه، به مقدار زیادی به تغییرات خاک و چگونگی قرار گرفتن آنها در گستره‌های مکانی در منطقه نمونهبرداری شده بستگی دارد. بنابراین، پردازش و تجزیه و تحلیل این‌گونه داده‌ها می‌بایستی با در نظر گرفتن موقعیت مکانی آنها نسبت به یکدیگر انجام گیرد زیرا قابلیت تغییر خواص خاک برآمده از فرآیندهای متعددی است که هریک در مقیاس فضایی و زمانی متفاوتی عمل می‌نمایند. د...
[ 18 ] - ارتباط بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات با برخی خصوصیات فیزیکی خاک
بعد فرکتالی (Dm) توزیع ذرات خاک (
[ 19 ] - کارآیی فرایند تبادل یونی در حذف نیترات از آب همدماهای تعادلی جذب نیترات توسط رزین Purolite A-400
فرآیند تبادل یونی به علت سهولت اجرا، هزینه کم و کارآیی بالا یکی از مناسبترین روشهای بهبود کیفیت آبهای آلوده به نیترات است. در تحقیق حاضر، همدماهای جذب نیترات با استفاده از رزین آنیونی Purolite A-400در دو pH برابر 5/6 و 5/7 و در دو دمای 20 و 25 درجه سلسیوس، با هشت غلظت اولیهی 5، 20، 40، 60، 80، 100، 150 و 200 میلیگرم در لیتر نیترات بررسی شد. پارامترهای جذبی رزین با بهرهگیری از چهار مدل هم...
[ 20 ] - بررسی تغییرات زمانی آلودگی فسفر در طول رودخانه سیاهرود استان گیلان
سابقه و هدف: فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان و همچنین فسفر یکی از منابع آلودگی آب‌ها است که به دلیل مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی و ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به منابع آب ایجاد می‌شود. فسفر دارای تغییرات زمانی و مکانی بالایی است که ناشی از عواملی مانند شدت بارندگی، کاربری اراضی، شیب منطقه و فرسایش خاک میباشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تغییرات زمانی آلودگی فسفر در طول رودخانه سیاهرو...
[ 21 ] - ارزیابی تغییرپذیری مکانی برخی از خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک در شالیزار های دشت فومنات با استفاده از زمین آمار
این پژوهش به‌منظور ارزیابی تغییرات مکانی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک 45 شالیزار دشت فومنات، در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا شد.پس از تهیه نمونه‌های خاک از مزارع کشاورزان، مختصات جغرافیایی نمونه‌ها ثبت و ویژگی‌هایی از قبیل هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، اسیدیته، رس، سیلت و شن خاک اندازه-گیری شدند. درون‌یابی ویژگیهای خاک با دو روش کریجینگ و وزن‌دهی عکس فاصله (با پا...
[ 22 ] - تغییرات رسوبدهی معلق تحت تاثیر چرخه فرسایندگی باران در حوزه آبخیز سرخاب
یکی از مهمترین پیامدهای پدیدهی فرسایش خاک، رسوبدهی است که شناسایی و بررسی نوع و مقدار رسوب تولید شده به دلیل اثرات آن بر محیط زیست، شبکههای آبیاری، سدها و مخازن آب از درجهی اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف تعیین چگونگی تاثیر چرخه فرسایندگی باران بر تغییرات رسوبدهی معلق در حوزه آبخیز سرخاب واقع در استان لرستان انجام شد. ابتدا، شاخص فرسایندگی باران (EI30) 15 روزه و ماهانه، با تحلی...
[ 23 ] - بررسی وضعیت خروجی فسفر از حوضه های مختلف در استان گیلان
فسفر از عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان و از آلاینده‌های مهم با منشاء غیرنقطه‌ای است که از مناطق مسکونی، صنعتی، زمینهای کشاورزی و رواناب‌های شهری سرچشمه می‌گیرد. فسفر در اثر فرسایش و حرکت رواناب از حوضه‌ها خارج شده و وارد منابع آب می‌شود. در این پژوهش، خروج فسفر از حوضه‌های با کاربری متفاوت در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. حوضه‌ها شامل دیوشل، کمسار، جوکلبندان، سراوان و سنگر بودند. نمونهبرداری...
[ 24 ] - معرفی کاربرد رادیونوکلوئید پلوتونیوم در تحقیقات فرسایش خاک
فرسایش خاک تهدیدی جدی برای زندگی بشر میباشد. از اینرو استفاده از روشهای مناسب جهت ارزیابی میزان فرسایش و رسوبگذاری و همین طور اجرای برنامههای حفاظت خاک امری ضروری است. از رادیونوکلوئیدهای ریزشی از قبیل بریلیم-7 (Be7)، سرب-210 (Pb210) و سزیم-137...
[ 25 ] - ارزیابی هم خوانی روش های مختلف تعیین پایداری ساختمان خاک برای برآورد فرسایش پاشمانی
پایداری خاکدانهها یکی از عوامل مهم اثرگذار بر فرسایش خاک است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه روشهای مختلف برآورد پایداری خاکدانهها، شامل اندازهگیری پاشمان، الک تر و مقاومت برشی اندازه‌گیری‌شده با فروسنج مخروطی اُفتان برای برآورد فرسایش پاشمان است. برای این منظور، 28 نمونه خاک با ویژگیهای اولیه متفاوت از نظر بافت، آهک و ماده آلی از خاک‌های سطحی استآن‌های اصفهان و چهارمحال بختیاری جمع...
[ 26 ] - مدلهای تبدیلی رادیونوکلوئیدهای پلوتونیوم برای برآورد میزان جابجایی خاک
تخمینهای کمی و قابل اعتماد از فرآیندهای تخریب خاک برای بهینه کردن و همینطور موثر بودن عملیات مدیریت اراضی و پایداری سامانههای کشاورزی امری ضروری است. در سالهای اخیر ایزوتوپهای پلوتونیوم-240+239 (Pu240+239) به عنوان ردیاب جدید در تحقیقات فرسایش خاک و رسوب پیشنهاد شده است....
[ 27 ] - بررسی آزمایشگاهی آستانه حرکت ذرات و تغییرات زمانی غلظت رسوب در فرسایش ناشی از جریان رواناب
فرسایش خاک تشدیدی بهعنوان مهمترین عامل تخریب منابع خاک و آب محسوب می‌شود. به‌طور معمول، فرآیند فرسایش خاک شامل جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط قطرات بارندگی، جریان کمعمق سطحی و یا برهمکنش این دو عامل است. بر این اساس، آگاهی از آستانه حرکت ذرات رسوب و تغییرات غلظت رسوب نسبت به زمان در فرسایش ناشی از جریان می‌تواند باعث شناخت دقیق فرآیندهای حاکم بر فرسایش خاک و انتقال رسوب و برهمکنش احتمالی آن...
نویسندگان همکار