امیر سعدالدین
دانشیار، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
[ 1 ] - روند تغییرات شاخص تخریب زمین در حوزه آبخیز شازند، استان مرکزی
امروزه تخریب زمین با توجه به روند روبهرشد جمعیت و تامین نیازهای آن و همچنین توسعه اقتصادی، بهرهبرداری غیرعلمی و غیرمنطقی از منابع اجتنابناپذیر است. از اینرو، پایش و شناسایی عوامل موثر بر تخریب زمین در یک منطقه برای مهار و مدیریت آن ضروری است. حال آنکه این موضوعات کمتر مورد توجه متخصصین و مدیران قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر در حوزه آبخیز شازند با هدف تحلیل روند تخریب زم...
[ 2 ] - Design and Development of Early Warning System for Desertification and Land Degradation
Early warning systems are key components of strategies to reduce risk. This research, by adopting a systematic approach in the management of the risk of desertification and by including previously developed models and systems, offers an integrated efficient structure in terms of early warning for the risk of desertification as a pilot system for semi-arid areas of west Golestan Province in IRAN...
[ 3 ] - Development of a National Mega Research Project on the Integrated Watershed Management for Iran
[ 4 ] - Desertification risk assessment and management program
Risk assessment provides the possibility of planning and management to prevent and reduce the risk of desertification. The present study is aimed to assess the hazard and risk of desertification and to develop management programs in the semi-arid western regions of Golestan Province in Iran. Desertification rate was obtained using the Iranian model of desertification potential assessment. Since...
[ 5 ] - ارزیابی ریسک فرسایش خاک براساس مدل کورین (مطالعۀ موردی: منطقۀ نیمهبیابانی غرب استان گلستان)
Soil erosion is considered as one of the most significant indices of land degradation, which once evaluated, a wide gamut of changes in the environment could be evaluated. The aim of this study was to evaluate the risk of soil erosion by the application of the CORINE model, as a suitable means of soil erosion assessment, in the semi-arid western areas of Golestan province. In this study, soil, ...
[ 6 ] - پایش تغییرات دورهای و مکانی استفاده از سرزمین در حوضۀآبخیز شازند
پژوهش حاضر با هدف پایش تغییرات کاربری اراضی در حوضۀ آبخیز شازند در بازۀ زمانی 1352 تا 1393 در چهار دوره با سیاستهای توسعهای متفاوت، از طریق بررسی تغییرات خالص کاربریها و تبدیل کاربریها به یکدیگر در مدلساز تغییر سرزمین (LCM) و در قالب زیرحوضههای منطقۀ بررسیشده انجام شد. در بازۀ زمانی مطالعهشده مراتع حدود 380 کیلومترمربع کاهش یافته و سطح اراضی کشاورزی دیم و آبی در دورۀ اول و دوم بهترتی...
[ 7 ] - امکان سنجی فنی و اقتصادی جمعآوری آب باران از سطح بام ساختمانها (مطالعه موردی:دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
کمبود آب شیرین در بعضی مناطق بحرانی جدی است. یکی از روشهای کاهش اتکاء به منابع آب معمول، جمعآوری آب باران است. این مقاله به تحقیقی در خصوص روشهای امکانسنجی اجرای سامانه جمعآوری آب باران از بام ساختمانهای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان میپردازد. در آن از تجزیه و تحلیل بیلان آب در پردیسهای دانشگاه، ارزیابی کیفی و میکروبیولوژیکی آب باران در چند نمونه از آب جمعآوری شده از بام...
[ 8 ] - تدوین برنامه مدیریت بیابانزایی منطقه سبزوار
بیابانزایی یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی زمان حال به شمار میرود. هدف از این تحقیق ارائه برنامه مدیریت بیابانزایی بر اساس نقشه ریسک بیابانزایی میباشد. بعد از اینکه نقشه واحدهای کاری (رخساره ژئومورفولوژی) منطقه سبزوار تهیه گردید، در هر یک از آنها ارزشدهی بر اساس مدل MICD صورت گرفت و نقشه خطر بیابانزایی تهیه شد. از ضرب کلاسهای خطر بیابانزایی (H) در کلاسهای عناصر در معرض خطر (E) و کلاس درجه آ...
[ 9 ] - تحلیل رسوبنمود و حلقههای سنجه رسوب رگبار در حوزه آبخیز گلاز اشنویه، آذربایجان غربی
بررسی تغییرات زمانی رسوبات معلق در قالب رسوبنمودها یک ابزار مهم در تحلیل رفتار رسوبی حوزههای آبخیز و طبعاً موفقیت پروژههای آبخیزداری محسوب میشود. بر همین اساس، این پژوهش با هدف تحلیل رسوبنمود و حلقههای سنجه مشاهداتی در حوزه آبخیز رودخانه گلاز اشنویه در استان آذربایجان غربی با مساحت 103 کیلومترمربع انجام پذیرفت. به این منظور، مقادیر رسوب معلق و دبی جریان 13 رگبار از پاییز 1390 لغایت پاییز 1...
[ 10 ] - مقایسه کارآیی مدل های ایرانی ارزیابی خطر بیابان زایی IMDPA و MICD (مطالعه موردی: منطقه سبزوار)
[ 11 ] - مقایسه مشخصات هندسی جادههای حوزه آبخیز جنگلی چهلچای با استانداردهای هندسی جادههای روستایی به لحاظ میزان تولید رواناب
سابقه و هدف: جادهها بیشترین تغییرات انسانی را در داخل حوزههای آبخیز به وجود میآورند و یکی از عوامل شروع رواناب محسوب میشوند. در مناطق کوهستانی شبکه جاده، با وجود سطح کم نسبت به سطح کل منطقه تاثیر زیادی را بر هیدرولوژی منطقه میگذارد. این مطالعه به منظور مقایسه مشخصات هندسی جادههای حوزه آبخیز چهلچای با استانداردهای جادههای روستایی و محاسبه رواناب ناشی از این جادهها در دو حالت استاندارد...
[ 12 ] - شناسایی و مقایسه ویژگیهای اقتصادی - اجتماعی مؤثر بر اجرای عملیات تراسبندی در چارکهای درآمدی کشاورزان (مطالعه موردی: آبخیز چمانی استان گلستان)
امروزه فرسایش خاک بهعنوان خطری برای رفاه انسان و حیات او به شمار میآید. عدم کنترل فرسایش کنترل خاک، منجر به کاهش تدریجی حاصلخیزی خاک میشود. بنابراین، با اجرای صحیح عملیات حفاظت خاک و تعیین ویژگیهای اقتصادی- اجتماعی کشاورزان، میتوان در راستای افزایش نرخ پذیرش این عملیات و کاهش خسارات فرسایش اقدام نمود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مقایسه شاخصهای مؤثر بر اجرای تراسبندی در گروههای درآمدی کش...
[ 13 ] - شبیهسازی مکانی- زمانی تغییرات گستره جنگل در آبخیز چهلچای استان گلستان با استفاده از مدل تلفیقی سلولهای خودکار و زنجیره مارکف
اهمیت پوشش و کاربری اراضی بهعنوان یک عامل پویا و مؤثر بر شرایط زیستی ایجاب میکند که همواره اطلاعات کمی و کیفی دقیقی از آن تهیه و تغییرات مربوط به آن در بازههای زمانی کوتاهمدت تعیین گردد. مدلسازی تغییرات پوشش اراضی، اطلاعات ارزشمندی را برای ادراک بهتر فرایند تغییر، تعیین عوامل مؤثر و پیشبینی مناطق در معرض تغییر فراهم میآورد. در تحقیق حاضر از مدل تلفیقی CA-Markov برای شبیهسازی تغییرات پوش...
[ 14 ] - شناسایی مناطق خطر با استفاده از رویکرد آمایش سرزمین (مطالعه موردی: آبخیز چهلچای مینودشت- استان گلستان)
سطح زمین در مقیاس آبخیز، موزاییک پیچیدهای از قابلیتها و خطرات محیطی(نقطه تعارض جامعه و طبیعت) به شمار میرود که شدت و ارزش عددی سود و زیان آنها برای مقاصد آمایش سرزمین و توسعه پایدار با مدلهای عینی و ذهنی مختلف قابل ارزیابی است. در شناسایی مناطق خطر، ابتدا به ارزیابی وضعیت فعلی آبخیز مورد مطالعه از لحاظ فیزیکی (فرسایش خاک، کیفیت آب)، اکولوژیکی (نوع و تراکم پوشش گیاهی) و اقتصادی (درآمد) پردا...
[ 15 ] - پیشبینی سلامت حوضه آبخیز بر پایة متغیّرهای کیفیّت آب سطحی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز طالقان)
کیفیّت آب سطحی، یکی از معیارهای مهمّ تعیین سلامت حوضه آبخیز است؛ بهگونهای که تغییرات آن، تعیینکنندة وضعیّت سلامت و در نتیجه، پایداری جوامع محیطی و انسانی است. با توجّه به اینکه در دهة اخیر، بر اثر مصرف بیش از حدّ منابع آب و آلودگی، این متغیّر حیاتی دچار تغییر شده است؛ بنابراین، اطّلاع از وضعیّت آن در سالهای آتی میتواند نقش مهمّی در برنامهریزی محیطی و پایداری جغرافیای انسانی داشته باشد. حوضة آبخیز ...
[ 16 ] - ارزیابی کیفی و کمی سفرههای آب زیرزمینی با بهکارگیری روش WQI و آزمون من-کندال (مطالعۀ موردی: دشت سرخون-استان هرمزگان)
نبود دسترسی پایدار به منابع آبی، منازعات اجتماعی و اختلالات اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. این موضوع در حال حاضر یکی از مسائل جدی حوضۀ آبخیز سرخون در استان هرمزگان است. از جمله اقداماتی که برای حل این مسئله میتواند مفید واقع شود، بررسی روند تغییر در خصوصیات کمی و کیفی منابع آبی این حوضه است. به این منظور، از دادههای بارندگی و دادههای مربوط به کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی استفاده شده است. بر...
[ 17 ] - مقایسهی دو روش تعیین مناطق مستعد خطر زمینلغزش در آبخیز زیارت استان گلستان
زمینلغزش از حوادث غیرمترقبهای است که در مناطق مختلف کشور خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورده است. حوزههای شمالی کشور از جمله مناطق مستعد وقوع زمینلغزش است و دخالتهای انسانی نیز موجب تشدید این خطر و خسارتهای آن شده است. در این پژوهش تعیین مناطق مستعد زمینلغزش با مدل دومتغیرهی وزنی AHP و مدل غیروزنی LRNF در آبخیز زیارت گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. با بازدیدهای میدانی و اطلاعات محلی، ن...
[ 18 ] - پهنه بندی خطر و خسارت زمین لغزش
تحقیق پیشرو بر تهیهی نقشهی پهنهبندی خطر و خسارت زمینلغزش در حوضهی آبخیز بحرانی زیارت گرگان متمرکز شده است. نقشهی شدت خسارت زمینلغزش از معادلهی وارنس (معادلهی عمومی ریسک) و از ترکیب سه نقشهی خطر، عناصر در معرض خطر و درجهی آسیبپذیری تهیه میشود. برای پهنهبندی خطر زمینلغزش از دو روش آماری چند متغیره (رگرسیون لجستیک) و مدل LNRF استفاده شده است. پس از اعمال نرخ به طبقات پارامترها، نق...
[ 19 ] - ارزیابی کیفیت آبهای زیرزمینی با تاکید بر پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آبها در حوضه رودخانه حبلهرود
کیفیت آبهای زیرزمینی به ویژه خورندگی و رسوبگذاری از دیدگاه اقتصادی و بهداشتی از اهمیت زیادی برخوردار است. این تحقیق با هدف بررسی پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب های زیرزمینی در حوضه رودخانه حبلهرود با توجه به افزایش جمعیت و نیاز آبی بیشتر و در نتیجه اهمیت فزاینده آب های زیرزمینی انجام شده است. در این تحقیق از شاخص های خورندگی و رسوب گذاری لانژلیه، رایزنر، پوکوریوس و تخریبی و همچنین نرم ا...
[ 20 ] - مدیریت بهره برداری از مخزن با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره در سد مخزنی بوستان- استان گلستان
کمبود منابع آب و نیز تغییرات کمی و کیفی آنها، تجدید نظر در خصوص ارائه برنامه ها و تصمیمگیریهای مربوط به تخصیص این منابع را ضروری نموده است. در این پژوهش نتایج مختلف تخصیصهای متفاوت منابع آب سد بوستان استان گلستان با ارائه و تدوین گزینه ها و سناریوهای مختلف مدیریتی مورد بررسی قرار گرفته است. کنترل و تنظیم سطح آب در مخزن سد بطوریکه بتوان آب کافی برای تامین نیاز آبی خصوصا در ماههای کم آب ر...
[ 21 ] - طبقهبندی و تعیین تغییرات رژیم جریان آب رودخانهای با استفاده از شاخصهای هیدرولوژیکی IHA مطالعۀ موردی: (رودخانۀ خرمارود - استان گلستان)
در تحقیق حاضر با استفاده از شاخصهای تغییرات هیدرولوژیکی IHA، تغییرات رژیم هیدرولوژیکی در دو دورۀ آماری «رژیم جریان طبیعی» و «رژیم جریان تغییریافته» در ایستگاه هیدرومتری نوده خاندوزه واقع در خروجی حوضۀ آبخیز تیلآباد (استان گلستان) بررسی شد. براساس روش IHA، در مجموع 67 پارامتر آماری توسط نرمافزار IHA7 محاسبه شد؛ این پارامترها به دو گروه شاخصهای تغییرات هیدرولوژیکی IHA در محدودۀ هدف RVA و مؤلف...
[ 22 ] - بهکارگیری روش غربالگری کمّی در مدل ریزمقیاسنمایی آماری (SDSM) برای ایجاد سناریوهای تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: حوضۀ رودخانۀ گرگانرود)
خروجی مدلهای گردش عمومی جوّ به دلیل تفکیک مکانی درشت آنها، در مقیاس منطقهای و محلی کاربرد ندارند و لازم است در سطح کوچکتر ریزمقیاس شوند. در پژوهش حاضر عملکرد مدل SDSM برای ریزمقیاسنمایی متغیرهای بارش، کمترین و بیشترین دما در حوضۀ رودخانۀ گرگانرود بررسی شده و بهمنظور انتخاب متغیرهای پیشبینیکننده، روش غربالگری کمّی بهکار گرفته شد. نتایج نشاندهندۀ کارایی مدل SDSM برای ریزمقیاسنمایی خروجی...
[ 23 ] - پیش بینی اثرات اقدامات اصلاحی بر خصوصیات رواناب سطحی و میزان فرسایش خاک در آبخیز بنکوه حوضه رودخانه حبله رود
چکیده سابقه و هدف: هدر رفت منابع آبوخاک از پیامدهای بهرهبرداری نامتعادل از منابع تولید است. مدیریت بهینه اراضی باعث بهرهبرداری پایدار از منابع آبوخاک و کاهش تخریب این منابع میشود. هدف این تحقیق ارائه گزینههای مدیریتی مبتنی بر پوشش گیاهی و پیشبینی اثرات آنها بر خصوصیات رواناب سطحی و فرسایش خاک در حوزه آبخیز بنکوه (حدود 3300 کیلومترمربع) با استفاده از مدلسازی است. بدین ترتیب برنامهریزان...
[ 24 ] - ارایه سناریوهای مدیریت رواناب سطحی در شهر نیشابور و انتخاب بهترین گزینهها با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره
یکی از مشکلات عمده در جوامع و مراکز صنعتی و شهری، رواناب ناشی از بارندگی در این مناطق و به تبع آن ایجاد آب گرفتگی میباشد. این تحقیق، بهمنظور حل مشکل آب گرفتگی معابر شهری و کمبود منابع آب در شهر نیشابور صورت گرفته است. پس از مشخص شدن اقدامات قابل اجرا و تدوین 32 سناریوی مدیریتی برای این شهر، اثرات حاصل از اجرای سناریوهای تدوین شده با توجه به معیارهای فنی، محیط زیستی، هیدرولوژیکی، اقتصادی و اج...
[ 25 ] - طراحی سامانۀ پشتیبان تصمیم مبتنی بر شبکه، به منظور بهبود کمیت و کیفیت آب در حوضۀ آبخیز بنکوه
هدف از تحقیق حاضر، طراحی و توسعۀ نسخۀ اولیۀ نوعی سامانۀ پشتیبان تصمیم (DSS) مبتنی بر شبکه، برای معرفی بهتر ویژگیهای آبخیز و مشکلات آن در یک قالب سیستمی و معرفی راه حلها و انتخاب بهترین اقدامات مدیریتی بهمنظور بهبود کمیت و کیفیت آب آبخیز بنکوه واقع در حوضۀ رودخانۀ حبلهرود است. در تحقیق حاضر، پس از شناسایی مجموعه اقدامات مدیریتی، آثار احتمالی اجرای آنها با کمک شبیهسازی مدلهای هیدرولوژیکی، ...
[ 26 ] - Comprehensive flood financial losses assessment framework (direct, indirect, tangible and intangible): Flood incident on 17 April 2016, Nodeh Khandooz, the Gorganrood River Basin, Iran
Background and objective: Flood damages and losses include a wide range of environmental, social and economic damages; therefore, all dimensions of flood damages need to be considered in the process of flood risk planning and management. The present research was conducted with the aim of introducing the integrated assessment framework in relation to damages incurred by flood considering four co...
[ 27 ] - مکان یابی مشارکتی راهکارهای پیشنهادشده برای مدیریت کردن آبخیز حبله رود
منابع طبیعی کشور با تهدیدهای جدی تغییر اقلیم، خشکسالیها، آلودگیها (آب، خاک، هوا) و تخریب زمین در نتیجهی مدیریت و بهرهبرداری نامناسب زمین و توسعهی ناپایدار بهویژه در زمینهای شیبدار و مناطق کوهستانی روبهرو است. اوضاع منابع طبیعی آبخیز حبلهرود نیز از تکتک این پدیدهها مستثنی نیست و در هر نقطهیی از آن یک یا چند مورد از این پدیدههای تخریب نمود دارد. بنابراین برای غلبه بر مشکلات آبخیز، ...
[ 28 ] - Soil Erosion Reduction by Implementing a Carbon Sequestration Project in East of Iran
In this research, the impact of a carbon sequestration project, in the Hossein Abad Plain in Southern Khorasan Province of Iran, on the status of water and wind erosion was evaluated. The study area has a harsh climatic condition with low annual precipitation and is prone to well-known 120-day winds in summer. Since 2005, various soil conservation treatments (plantations, over-sowing, plantatio...
[ 29 ] - کاربرد چارچوب سلسلهمراتبی چند مقیاسی برای تفکیک واحدهای مکانی آبخیزها (مطالعه موردی:آبخیز تیل آباد_استان گلستان)
چکیده سابقه و هدف: برای توصیف و ارزیابی تمام پیچیدگیها و همچنین تدوین برنامههای مدیریتی اکوسیستمهای رودخانهای ضرورت دارد تمامی مؤلفهها در مقیاسهای مکانی و زمانی مختلف مورد بررسی قرار گیرند. در این خصوص چارچوب سلسلهمراتبی- چند مقیاسی با رویکرد انعطافپذیر، فرآیند محور و قابل توسعه در طی پروژه " بازسازی رودخانهها برای مدیریت موثر حوضه" ( (REFORM، ارائه شده است که به متخصصان و مدیران...
[ 30 ] - بررسی تغییرات زمانی و مکانی مؤلفههای بیلان آب و هیدروگراف تفکیک شده حوزه آبخیز ارازکوسه از طریق مدلسازی تغذیه آب زیرزمینی با مدل WetSpass
سابقه و هدف: یکی از فاکتورهای مهم و اساسی در توسعه و مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی، تغذیه آب زیرزمینی است. البته با توجه به ارتباط مؤلفههای بیلان آب سایر عوامل هیدرولوژیکی را نیز باید در نظر گرفت. برآورد میزان تغذیه یک فرآیند پیچیده و چالشبرانگیز است. به این دلیل که تغذیه به متغیرهایی محیطی دیگر از قبیل کاربری اراضی، توپوگرافی، خاک، شرایط اقلیمی و دیگر ویژگیهای هیدرولوژیکی وابسته است. در پژو...
[ 31 ] - ارزیابی آسیبپذیری سیستمهای رودخانهای در حوضه رودخانه جراحی
سابقه و هدف: بروز تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر جریانات آب سطحی و منابع آب زیرزمینی به همراه مدیریت نامناسب منابع آبی، موجب شده که آسیبپذیری اجتماعی و محیطزیستی سیستمهای رودخانهای از افزایش یابد. ارزیابی آسیبپذیری حوضههای رودخانهای بهخصوص در کشورهای درحالتوسعه مثل ایران بسیار ضروری است و یکی از اصلیترین اولویتهای بخش منابع آب برای تحقق مدیریت پایدار منابع آب و تدوین سیاستهای سازگار ب...
[ 32 ] - پیشبینی سلامت محیطی با استفاده از برنامهریزی بیان ژن و شبکۀ بیزین در حوزۀ آبخیز طالقان
یکی از معیارهای مهم کیفیت زندگی، سلامت حوزۀ آبخیز است. پژوهشهای صورت گرفته در این زمینه نشان میدهد در ایران مدلی برای بررسی سلامت حوزۀ آبخیز تهیه و تنظیم نشده است. در این پژوهش با استفاده از طول آماری 27 ساله (1369-1395) 5 متغیر محیطی (رسوب، دبی، بارش، دما، تبخیر) در حوزۀ آبخیز طالقان واقع در استان البرز با استفاده از بیان ژن و شبکۀ بیزین برآورد شده است. با استفاده از برنامهریزی بیان ژن و شب...
[ 33 ] - Two-Dimetional Hydraulic Simulation of Floods using the LISFLOOD-FP Raster Model (A Case Study: The Shemshak Watershed, Tehran Province)
LISFLOOD-FP belongs to a new generation of hydrodynamic models of flood simulation, which is implemented by a digital elevation map for the river and the waterways, route information and flow rates The LISFLOOD-FP features are two-dimensional hydraulic models: 1. based on raster 2. large scale 3. ease of formulation and high computational efficiency 4. simplicity of use 5. spatial adjustmen...
نویسندگان همکار
مجید اونق 14