سید حمیدرضا صادقی
استاد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - تحلیل الگوی اتصال ساختاری رسوب در حوزه آبخیز تهم زنجان
برنامه‌های مدیریت جامع حوزههای آبخیز، نیازمند توجه به رسوب و فرایندهای مربوط به آن در قالب مدیریت رسوب هستند. در حالی‌که فرایندهای حاکم بر رفتار تولید رسوب در مقیاس حوزههای آبخیز کمتر مورد توجه بوده است. مدیریت رسوب شامل تمام اقداماتی است که فرسایش، انتقال، بازتوزیع و ترسیب رسوب را در راستای انحراف یا تله‌اندازی رسوب در سامانه‌های آبراهه‌ای تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر همین اساس، اتصال رسوبی به...
[ 2 ] - روند تغییرات شاخص تخریب زمین در حوزه آبخیز شازند، استان مرکزی
امروزه تخریب زمین با توجه به روند رو‌به‌رشد جمعیت و تامین نیاز‌‌های آن و همچنین توسعه اقتصادی، بهره‌‌برداری غیر‌علمی و غیر‌منطقی از منابع اجتناب‌نا‌‌پذیر است. از اینرو، پایش و شناسایی عوامل موثر بر تخریب زمین در یک منطقه برای مهار و مدیریت آن ضروری است. حال آن‌که این موضوعات کمتر مورد توجه متخصصین و مدیران قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر در حوزه آبخیز شازند با هدف تحلیل روند تخریب زم...
[ 3 ] - طراحی، ساخت و ارزیابی یک نمونه‌بردار ساده و دقیق بار بستر رودخانه
اندازه‌گیری رسوبات رودخانه در شرایط مختلف زمانی و هیدرولوژیکی در علوم و مهندسی هیدرولیک، هیدرولوژی و حفاظت آب و خاک مهم است. بار بستر بهدلیل سختی و کارایی کم نمونه‌بردارهای مرسوم به‌ندرت اندازه‌گیری می‌شود. لذا، در پژوهش حاضر سعی شد، نوعی نمونه‌بردار بار بستر بر اساس شرایط حاکم بر فلوم‌های دبی‌سنجی طراحی و ساخته شود. نمونه‌بردار یادشده به‌صورت مکعب مستطیل با جداره‌های با شبکه فلزی و با ابعاد 1...
[ 4 ] - تغییرپذیری غلظت و توزیع اندازه موثر ذرات رسوب در مراحل ابتدایی و تکاملی تولید رواناب از شیب‌ها و شدت‌های مختلف بارندگی
فرسایش آبی خاک دارای فرایندهای مختلف جدایش، ورود به جریان، انتقال و رسوب‌گذاری است. رسوبات خروجی از حوزه آبخیز ترکیبی از ذرات با اندازه‌های مختلف می‌باشد. توزیع اندازه ذرات در حال انتقال عاملی بسیار تاثیرگذار در فرایند انتقال و رسوب‌گذاری می‌باشد. حال آن‌که تغییرپذیری مولفه‌های توزیع اندازه ذرات طی شرایط مختلف جریان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرپذیری ...
[ 5 ] - شبیه‌سازی رسوب‌نمود با استفاده از آب‌نمود
رسوب‌نمود یک ابزار مهم در مدیریت منابع آب و خاک حوزههای آبخیزمحسوب می‌شود، لذا دستیابی به روشهای مناسب برای تهیه رسوب‌نمودها در حوزههای آبخیز مختلف فاقد آمار دقیق رسوب معلق از اهمیت زیادی برخوردار است. حال آن‌که دستیابی به روشهای ساده و مبتنی بر داده‌های زودیافت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی تهیه رسوب‌نمود مصنوعی با استفاده از آب‌نمود در حوزه آبخیز گلا...
[ 6 ] - تعیین سهم منابع تولید رسوب از طریق مقایسه نتایج روشهای تهیه نقشه سیمای فرسایش، انگشت‌نگاری و اندازه‌گیری میدانی
بهدلیل استفاده بیرویه بشر از منابع طبیعی، افزایش بار رسوبی سبب مشکلات درون و برون منطقهای در رابطه با حوزههای آبخیز شده است. برای مبارزه موثر با این پیامدها، اطلاع از ماهیت و اهمیت نسبی و منشأ منابع اصلی رسوب ضروری است. امروزه برای این منظور، روشهای مختلفی برای تعیین منابع تولید رسوب مورد توجه قرار گرفته، لکن ارزیابی دقت و تطابق نسبی آنها با یکدیگر کمتر بررسی شده است. از اینرو، پژوهش ح...
[ 7 ] - تحلیل دقت دانه‌بندی رسوبات بستر با استفاده از پردازش تصاویر حاصل از دوربین‌های با قدرت تفکیک مختلف
آگاهی از دانه‌بندی مواد بستر رودخانه‌ای نقش مهمی در انجام مطالعات مربوط به ساماندهی و تحلیل رفتار رودخانه‌ها ایفا می‌کند. تفکیک‌های سنتی دانه‌بندی رسوبات بستر نیاز به هزینه، زمان و کار میدانی زیادی دارد. لذا استفاده از روشهای جدید از جمله پردازش تصویر در مطالعات دانه‌بندی رسوبات بستر رودخانه امری ضروری است. از سویی، رعایت استانداردها امری لازم در نیل به اهداف متصور و همچنین، در توجیه به‌کارگ...
[ 8 ] - ارزیابی آب‌نمود واحد لحظه‌ای کلارک در تخمین سیلاب در حوزه آبخیز کسیلیان
در حوزههای آبخیز بدون آمار، استفاده صحیح از تئوری مربوط به آب‌نمود واحد لحظه‌ای بسیار کارا می‌باشد. لذا،پژوهش حاضر به‌منظور تعیین میزان کارآیی آب‌نمود واحد به‌دست آمده براساس روش کلارک و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی در بازسازی آب‌نمود واحد مشاهدهای ایستگاه ولیک‌بن واقع در خروجی حوزه آبخیز کسیلیان در استان مازندران انجام شد. نتایج ارزیابی مقایسه‌ای آب‌نمود واحد سه‌ساعته متوس...
[ 9 ] - بررسی کارآیی روش زمان-سطح و هیدروگراف واحد لحظه‌ای کلارک در برآورد دبی سیلاب
یکی از اهداف مهم مطالعات هیدرولوژی، پیش‌بینی کمی فرآیند بارش-رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی و در نهایت تعیین میزان دبی خروجی حوزه است. هدف تحقیق حاضر بررسی دقت، صحت و اعتبار روشهای زمان-سطح و هیدروگراف واحد لحظه‌ای کلارک در برآورد هیدروگراف سیلاب از نظر شکل، دبی اوج، زمان تا اوج، زمان پایه و حجم هیدروگراف در هر رگبار با شدت و مدت معین است. برای این منظور ابتدا با استفاده از نرم‌افزار R2V نقش...
[ 10 ] - ارتباط کاربری اراضی با فرسایش خاک در زیرحوضه مندریجان در حوزه آبخیز سد زاینده‌رود
نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی زمین، خاک و کاربری اراضی بوده که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش موثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. در این تحقیق برای بررسی ارتباط کاربری اراضی با فرسایش خاک، حوزه آبخیز مندریجان واقع در سراب حوزه سد زاینده‌رود با مساحت 23000 هکتار انتخاب شد. به‌منظور انجام تحقیق از نقشه‌های کاربری اراضی و سیمای فرسایش خ...
[ 11 ] - تأثیر تغییر کاربری اراضی بر رواناب سالانة حوزة آبخیز گاران در استان کردستان
افزایش جمعیت و نیاز روزافزون غذا در قرن اخیر، کشاورزان کشورهای مختلف جهان را بهسوی استفاده از اراضی نامرغوب و نیز مناطق حاشیهای، چون مراتع و جنگلها سوق داده است. این در حالی است که زمینهای حاشیهای دارای استعداد فرسایشی زیاد و قابلیت تولید کمی هستند. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی طی دوره سال 1995 تا 2002 زیر حوزه گاران در استان کردستان با توجّه به سه نقشة رقومی حاصل از تصاویر ماهوارهای...
[ 12 ] - تحلیل هم‌روندی تغییرات شاخص‌های فرسایندگی فورنیه اصلاح شده و بارش استاندارد شده در استان خراسان شمالی
فرسایندگی باران اولین نکته قابل توجه در مباحث فرسایش خاک است که نقش مهمی در جدا نمودن ذرات خاک از بستر اصلی خود ایفا می‌کند. از اینرو، بررسی روند عامل فرسایندگی باران در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی به‌منظور مدیریت منابع آب و خاک ضروری می‌باشد. حال آن‌که مطالعات مربوط به جنبههای مختلف آن از جمله روند فرسایندگی و در تعامل با روند بارندگی و شاخص بارش استاندارد شده مورد توجه جدی قرار نگرفته است. ب...
[ 13 ] - پهنه‌بندی پویایی سلامت آبخیز شازند بر اساس دبی‌های مشخصه کم‌آبی و پرآبی
تبیین مدل مفهومی جامع و در عین حال قابل فهم برای ارزیابی سلامت آبخیز از اولویت‌های اصلی و ضروری بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های مختلف مدیریتی و سیاست‌گذاری در سطح جهان و از جمله طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزههای آبخیز کشور است. در همین راستا، پژوهش حاضر به‌عنوان پژوهش پیش‌گام در کشور به بومی‌سازی مدل مفهومی پایایی، تاب‌آوری و آسیب‌پذیری (RelResVul) مبتنی بر داده‌ه...
[ 14 ] - تأثیر نوسانات هیدرولوژیکی بر غلظت مواد مغذی آب‌های ورودی به دریاچه زریوار
در این پژوهش، ضمن بررسی تغییرات فصلی دبی و غلظت نیتریت، نیترات، آمونیوم، اورتوفسفات و پتاسیم محلول، تغییرات غلظت این مواد در آب پایه و رواناب ناشی از بارش نیز در آبراهههای فصلی و دائمی ورودی به دریاچه زریوار مطالعه شد. بررسی داده‌ها حکایت از تغییرات زیاد دبی در فصل بهار نسبت به دیگر فصول بهدلیل وقوع بارش‌های مکرر و وقوع بیشینه‌های دبی در این فصل داشت. با وجود تفاوت‌های رفتاری ورودی‌های ...
[ 15 ] - کاربرد مقایسه‌ای روشهای اسکنر نوری، شیارسنج، پارافین در اندازه‌گیری فرسایش شیاری
اندازه‌گیری فرسایش و رسوب معمولا با استفاده از روشهای مختلف برای دستیابی به اطلاعات قابل اعتماد از میزان هدررفت خاک ضروری می‌باشد. در این راستا، به‌کارگیری روشهای نو و دانش روز به سبب تسهیل در اندازه‌گیری‌ها و افزایش دقت مورد نظر از اهمیت زیادی برخوردار است. لکن اطلاعات کافی در زمینه کارایی روشهای نوین در دسترس نیست. لذا، پژوهش حاضر با هدف به‌کارگیری اسکنر نوری به‌عنوان یکی از روشهای نوین ...
نویسندگان همکار