مجید سرسنگی
استادیار دانشگاه تهران
[ 1 ] - نگاهی گذرا به «تئاتر خیابانی» در ایران و جهان
بسیاری از نمایشگران و حتی محققین داخلی هنوز در تعریف تئاتر خیابانی، از مفهوم نمایشی که در خیابان یا سایر فضاهای بیرونی اتفاق می‌افتد، استفاده می‌کنند؛ تعریفی که بر اساس مفاهیم معاصر از تئاتر خیابانی- چه در حوزه شکل و چه در قلمرو محتوا- کاملاً نادرست است. در مقاله حاضر کوشیده شده تعریفی علمی، صحیح و جامع از تئاتر خیابانی ارائه شود. تعریفی که از یک سو نگاه به سابقه تاریخی این گونه نمایشی دارد، ...
[ 2 ] - سهراب شهید ثالث و ناسینما در ایران؛ مطالعه موردی : فیلم‌هایِ "یک اتفاقِ ساده" و "طبیعتِ بی جان"
بیان مسئله: سهراب شهید ثالث، از جمله مهمترین کارگردانهایِ سینمای ایران در دوران پیش از انقلاب اسلامی است که توانست با آثار سینمائی خود از جمله فیلم‌های (یک اتفاق ساده) و (طبیعت بی جان)، جریان جدیدی را در سینمای ایران پایه گذاری کند. مؤلفه های سینمای شهید ثالث برگرفته از سینمای نامتعارفی است که می توان آن را نزدیک به تعبیر (ناسینما) از ژان فرانسوا لیوتار – فیلسوف معاصر فرانسوی- دانست....
[ 3 ] - مقایسه تطبیقی ویژگی‌ها و زمینه‌های پیدایش حماسه و رمان از منظر لوکاچ
لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...
[ 4 ] - مقایسه تطبیقی ویژگی‌ها و زمینه‌های پیدایش حماسه و رمان از منظر لوکاچ
لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...
[ 5 ] - سینمایِ پیشرو ایران قبل از انقلاب اسلامی: فرخ غفاری، ابراهیم گلستان و فریدون رهنما
سینمای بدنه یا جریان اصلی ایران در دهه‌های30 تا 50 خورشیدی، کاملاً تحت‌تأثیر فرهنگ و هنر وارداتی غرب و شرق قرار گرفته بود. نفوذ و استقبال عوام از فیلم‌های درجه دو و سه هندی و آمریکایی، باعث شد تا مقولۀ روایت و زیبایی‌شناسی بصریِ تولیدات گیشه‌ای سینمای ایران، به سمت سرگرمی صرف حرکت کند و فاقد عناصری از تاریخ، تمدن و فرهنگ ایرانی شود. در این میان کارگردانانی همچون «فرخ غفاری»، «ابراهیم گلستان» و «ف...
[ 6 ] - نقد روش شناختی کتاب نمایش در دوره صفوی
کتاب نمایش در دوره ی صفوی نوشته ی یعقوب آژند، اثری است که با شیوه ای تاریخ نگارانه به ذکر اجراهای نمایشی رایج در دوره ی صفویه و ریشه ها و پیشینه ی این شیوه های اجرایی میپردازد و لذا ازنظر تاریخی از اهمیت مطالعاتی ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله ابتدا با قیاس مختصری از این اثر با برخی آثار دیگر چاپ شده در زمینه ی تاریخ نمایش درایران، جایگاه آن را در بین این آثار تبیین و وجوه ممتاز آن را مشخص ...
[ 7 ] - سازوکار مواجهه با دیگری در نمایشنامه «آی بی‌کلاه، آی باکلاه» با رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی
این پژوهش که با روش تحلیلیِ نشانه‌شناسی فرهنگی به انجام رسیده، یک نمایشنامة نوشته شده در فضای ادبیات نمایشی مدرن ایرانی و ساختار تئاتری آن را در سپهر نشانه‌ای قرن 14 هجری شمسی، به‌عنوان یک پدیدة بینافرهنگی با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی، مورد بررسی قرارداده‌است. با درنظرگرفتن حضور فرهنگ اروپا/آمریکا مرکز به‌عنوان دیگری فرهنگی در قرن مذکور، شیوه‌های مواجهة با این دیگری مورد تحلیل قرار گرفته است...
[ 8 ] - The Study of Stage Description (Didascalia) in Tennessee Williams’ One Act Plays
Stage Description or, as Michael Issacharoff says, Didascalia, is a unique characteristic of Drama which has been part of plays from the beginning of the tradition of playwriting in mankind’s history. Didascalia in modern plays has found a complex function, helping playwrites as a technical tool as well as creating a richer vision of the characters, transfer plot in a betterr way, showing the c...
نویسندگان همکار