علیرضا عینی فر
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، استاد
[ 1 ] - رویکردی کل‌نگر به "نسبت فرهنگ و طبیعت" در "منظر فرهنگی" موردپژوهی بم
رویکرد کل‌نگر به نسبت فرهنگ و طبیعت به شکلگیری مفهوم منظر فرهنگی انجامیده است که در آن فرهنگ و طبیعت به گونه‌ای جدایی ناپذیر در هم تنیده‌اند. با این وجود مرزبندی بین منظرهای طبیعی و فرهنگی که از نگاه جزءنگر ریشه می‌گیرد همچنان وجود دارد. هدف این مقاله بررسی چالش‌های این مرزبندی و تدوین مدلی کل‌نگر برای بازشناخت و دسته‌بندی منظرهای فرهنگی است. پرسش اصلی این است که چه مولفه‌هایی در تبیین نسبت...
[ 2 ] - نگرشی به ارزش های قومی در معماری خانه های قلعه ای پشتون های افغانستان
پَشتونوالی را ایدئولوژی و نظامنامه ی قبیله ای قوم پشتون دانسته اند که تمامی وجوه حیات قومی ایشان را هدایت کرده است. لذا مطالعه مفاهیم و محتوی آن برای شناخت شیوه و محیط زندگی آنها اهمیت می یابد. با وجود این، عواملِ فرهنگ قومی موثر بر محیط انسان ساختِ افغانستان که تکثر فرهنگی مشخصه بارز آن است کمتر مطالعه شده است. لذا سعی شده با تشریح پشتونوالی به تعیین اثر آن بر الگوی معماری خانه ی قلعه ای پشتون ها...
[ 3 ] - تحلیل رابطه بین کیفیت فضای میانی و کیفیت های انسانی- محیطی مورد پژوهی مجتمع های مسکونی شهر شیراز
فضای میانی به‌مثابه اتصال‌دهنده عرصه درون و بیرون در مسکن می‌باشد. تحقیق حاضر درصدد بررسی کیفیت این فضا و چگونگی تأثیر آن بر کیفیت زندگی در مجتمع‌های مسکونی شهر شیراز است. پرسش اساسی پژوهش این است که "کیفیت فضای میانی چه تأثیری بر شکلگیری کیفیت های انسانی- محیطی مجتمع های مسکونی دارد؟" بر همین اساس کیفیت فضای میانی همچون متغیری مستقل بر کیفیت های انسانی- محیطی به عنوان متغیری وابسته تأثیرگذار ...
[ 4 ] - ارتقاء تعامل کودک با مکان در فضای باز مجتمع‌های مسکونی* موردپژوهی سه گونۀ فضای باز مسکونی در شهر تبریز
چکیده با توجه به غلبۀ استفاده از فضاهای باز جمعی، بجای فضاهای باز خصوصی خانههای تک‌خانواری در شهرهای بزرگ ایران، هدف این پژوهش جست‌وجوی چارچوبی منعطف برای تبیین چگونگی تعامل کودک با مکان در محیط‌های مسکونی است. پرسش اساسی این است که برای «ارتقای تعامل کودک با مکان» در فضای باز مجتمع‌های مسکونی، با چه چارچوبی مولفه‌های محیط کالبدی(عینی) و محیط روانشناختی(ذهنی) در تعادل قرار می‌گیرند؟ برای پاسخ...
[ 5 ] - تحلیل رابطۀ "شیوۀ بازنمایی" و "مکان نمایش" در هنرهای جدید*
چکیده هنر که به نوعی عمیق‌ترین تجربیات ادراکی هنرمند را بیان می‌کند، همسو با تغییرات زندگی و دریافت‌های ذهنی انسان، شکل‌های نو و تازه‌ای به خود می‌گیرد. در دهه‌های اخیر از نقاشی‌های انتزاعی و مجسمه‌های مدرن تا انواع هنرهای دیجیتالی، در زمرۀ هنرهای پیشرو بوده‌اند. همراه با این تحولات، مکان نمایش هنرهای جدید نیز نیازمند فضاهایی درخور آثار و معرف ذات پویای آنها شده است. در این مقاله رابطۀ هنرهای ج...
[ 6 ] - مفهوم قلمرو در مجموعههای مسکونی مطالعة مقایسه‌ای دو مجموعۀ مسکونی در سطح و در ارتفاع در تهران
ساماندهی محیط زندگی با تعریف روشن عرصه‌های خصوصی و عمومی و ایجاد سلسله مراتب فضایی میسر میشود و عرصه‌های تعریف‌شدة زندگی نیز، احساس تعلق به محیط را افزایش می‌دهد و به محیط‌های مسکونی هویت می‌بخشد. این مقاله مفهوم قلمرو را به‌منزل? یکی از عوامل تأثیرگذار بر کیفیت ارتباط انسان با محیط مسکونی، موردتوجه قرار داده است. برای این منظور، عوامل موثر بر مفهوم قلمرو در مجموعههای متداول مسکونی گسترده در ...
[ 7 ] - تحلیل اجتماع پذیری محیط کالبدی متأثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت
این تحقیق بر آن است تا نقش ادراک طبیعت و عناصر طبیعی در محیط انسان ساخت را بر اجتماع پذیری محیط های کالبدی زندگی روزمره و اشتیاق به فعالیت در فضاها مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. در این تحقیق امکان ادراک طبیعت در فضاهای کالبدی به مثابه متغیر مستقلی است که برکیفیت اجتماع پذیری فضاهای کالبدی به عنوان متغیری وابسته مؤثر واقع می شود. به منظور تحلیل، محیط کالبدی به عنوان واحد مطالعه به عنوان مکانی ج...
[ 8 ] - مفاهیم طراحی در زمینه ی بیگانه تحلیل منطقه گرایی در آثار معماران غیر بومی در کشورهای مسلمان حوزه ی خلیج فارس
تحلیل چگونگی مواجهه‌ی معمار با زمینه‌ی فرهنگی بیگانه، بر اساس رویکرد منطقه‌گرایی، اساس مقاله‌ی حاضر است. این رویکرد، از آن جهت مورد توجه قرار دارد که دربرگیرنده‌ی چالش ها و تضادهای مختلفی است که جوهره‌ی تفکرات امروزه‌ی چند جهانی شدن را بنا می نهند. پرسش اصلی آن است که توجه به چه مفاهیمی، می تواند مطلوبیت آثار معماران غیر بومی را در پیشگاه سایر مولدهای طراحی(کارفرما، مخاطب و قانون‌گذار) تضمین ک...
[ 9 ] - تدقیق و تحدید حوزه شمول و نمود نشانه ها در معماری
معماران در طراحی های خود، اهداف متعددی را دنبال م یکنند. یکی از مهم ترین این اهداف، فراتر از پاسخ به عملکردها، تجلی مفاهیم عمیق و تأمل برانگیز در محیط زندگی می باشد. چراکه وجه تمایز انسان از سایر موجودات قوه ناطقه او و نیازهای مربوط به آن است. هدف از انجام این پژوهش تبیین مفهوم نشانه و ارتباط آن با معنا در حوزه معماری و تعیین محدوده شمول و نمود نشان هها در مباحث طراحی معماری است. فرض بر این است...
[ 10 ] - قلمرو در مسکن حاشیه کویری ایران (مطالعه موردی: محدوده قلمروها در مسکن سه دوره شهر عقدا)
مفهوم قلمرو از جمله عوامل تأثیرگذار بر کیفیت ارتباط انسان با محیط است و سازماندهی آن موجب تأمین برخی از نیازهای انسان از قبیل هویت، انگیزش و امنیت میشود. پیشینه نظری موضوع نشان می دهد که دو دسته عوامل مرتبط با کالبد و رفتار کاربر در بستری اجتماعی- فرهنگی برمحدوده قلمروها تأثیر میگذارند. بنابراین با توجه به عوامل تأثیرگذار بر شکلگیری قلمروها، محدوده قلمروهای کالبدی، تحت تأثیر عوامل مرتبط با ...
[ 11 ] - بازشناسی سازمان فضایی مسکن متداول تهران
در دهه های اخیر، در الگوهای ساخت مسکن متداول تهران، تحولات زیادی ایجاد شده است. این تحولات با تغییر خانههای حیاط مرکزی ساخته شده با مصالح بنایی به خانههای حیاطدار ردیفی آغاز و با تبدیل به بناهای آپارتمانی با فضاهای مشاع، ادامه یافت. به طوری که شکلگیری سازمان فضایی مسکن امروز تهران با تفاوت‌های عمده نسبت به الگوهای پیشین، تحت تاثیر ساختار ردیفی و ضوابط بناهای آپارتمانی با ارتفاع کمتر از شش...
[ 12 ] - The Physical Factors Affecting the Social Livability of Gated Communities: A Case study of Gated Communities in Tehran
Despite negative perspectives on their consequences, gated communities continue to spread in cities due to structural reasons such as globalization and economic neo-liberalism. Hence, there is a need to seek for a way of achieving a balance and make these communities livable. Due to agreement with economic market perspectives, livability principles might offer a solution for mediating the socia...
[ 13 ] - Kindergarten Children's Interaction Platform (Case Study on the Integration of children with movement disorders and normal children )
Undoubtedly one of the most important and most influential periods in one’s life is the childhood period. Given that children during this period of their lives are confronted with the essential concepts and some of the distresses and social beliefs that are influential in the development of their habits, characters, and skill sets. As a result, the benefits of appropriate education conforming t...
[ 14 ] - Analyzing the Quality of in-between Spaces of Mosque and City: Comparative study of Entrances in Regional “Traditional and Modern” contemporary Mosque in Tehran
Mosque as a social worship center for continued dynamic life requires strong communication with the context achieved through the physical and natural human connection to the external environment. Appropriate communication between the building and the context of its formation is the most important thing in architecture .The role of between spaces in creating or making connection and detachment i...