سارا شریعتی
استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - بررسی رابطۀ نوسازی و تغییر نگرش‌ها و رفتارهای دینیِ جوانانِ شهر و روستاهای سنندج
«دینداری» یکی از بنیادی‌ترین عناصر فرهنگی و اجتماعی جامعۀ کردستان، در گذار تاریخی خود با «نوسازی» که فرایندی ناتمام و «بیرونی» است؛ همواره با این پرسش مواجه بوده است که فرایند نوسازی چه تأثیری بر میزان دینداری کنشگران خواهد داشت؟ این پژوهش ارتباط میان نوسازی و تغییر نگرش‌ها و رفتارهای دینی جوانان شهر و روستاهای سنندج را بررسی می‌کند. پژوهش به روش پیمایشی در سطح شهر و شش روستای سنندج انجام شده ا...
[ 2 ] - مکتب قرآن؛ مؤمنانی در نوستالژی «امت»؛ مطالعه موردیِ کردها در ایران
مکتب قرآن، اولین و قدیمیترین جریان اسلام‌گرای اهل تسنن در ایران، در چهار دهه اخیر به‌لحاظ ساختاری و گفتمانی مراحل گوناگونی را گذرانده است. هدف این مقاله بررسی سازوکارهای اجتماعی مؤثر بر گرایش کردها به مکتب قرآن، در مرحله سوم تطور گفتمانی‌ـ‌ساختاری این جریان ــ از میانه دهه 1370 هجری تا کنون ــ با روش گراوندد تئوری است. بنابر مطالعات وکاوش‌ها، از دلایل اصلی گرایش کردها به مکتب قرآن تجربه نوعی ز...
[ 3 ] - سیالیت و مناسک دینی (مطالعة موردی زیارت مزار سهراب سپهری)
مقالة حاضر، شرح یک پژوهش کیفی میدانی است که به بررسی یکی از مهم‌ترین تحولات حوزة مناسک دینی می‌پردازد؛ مقدس‌سازی اشخاص و مکان‌هایی که سنت دینی آنها را به‌عنوان چیز مقدس نشناخته است. مزار سهراب سپهری، یکی از نمونه‌های این «مکان‌های جدید» است که پژوهش حاضر مطالعه‌ای موردی در خصوص مناسک و جهان معنایی زائران این مکان است. زائران جوان مزار سهراب، تلاش می‌کنند تا گونه‌های جدیدی از دینداری را خلق و تج...
[ 4 ] - عمومی کردن هنر یا تشدید رفتارهنری؛ مطالعه ی موردی موزه ی هنرهای معاصر تهران
نوشتار حاضر با هدف بررسی سیاست دموکراتیزاسیون فرهنگ تهیه شده است و در صدد است که مشخص کند آیا عمومی کردن موزه ها به عمومی کردن هنر منجر شده است و یا تنها نتیجه اش تشدید رفتارهای هنری است. با بهره گیری از رویکرد پی یر بوردیو که «عشق هنر» را نتیجه ی بهره مندی از سرمایه ی فرهنگی می داند؛ با استفاده از ابزار پرسشنامه به روش پیمایش و تجزیه و تحلیل کمی اطلاعات، میزان بهره مندی بازدیدکنندگان موزه هنره...
[ 5 ] - تاملی در موانع پنهان آموزش جامعه‌شناسی هنر در ایران با تکیه بر جامعه‌شناسی هنر پی‌یر بوردیو
برای « کسانی که فرهنگ را نه یک میراث و نه ابزاری برای سلطه یا تمایز، بلکه همچون راهی آزادی‌بخش قلمداد می‌کنند». بوردیو در سال‌های اخیر، به تبع اهمیتی که فرهنگ در جوامع پسا-صنعتی جدید یافته است، جامعه‌شناسی هنر نیز از صورت یک گرایش حاشیه‌ای به یکی از گرایشات مهم جامعه شناسی بدل گردیده است. آموزش جامعه شناسی هنر اما با موانع جدی روبروست که از آن جمله می‌توان به بیگانگی دانشجویان با دنیای هنره...
[ 6 ] - تحولات آرای اخوانی‌ها، از حسن‌البنا تا راشدالغنوشی
چکیده هدف از نگارش این مقاله نشان‌دادن این نکته است که بر خلاف آن‌چه معمولاً در ایران اندیشیده می‌شود، تفکر اخوانی یک تفکر یک‌دست و یک‌پارچه نیست و در بین متفکران شاخص اخوانی تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای وجود دارد. در این مقاله ما چهار اندیشمند را از دو نسل متفاوت اخوان برگزیده‌ایم و با بررسی دیدگاه‌های آنها سعی کرده‌ایم نشان دهیم که آن اندیشه‌ای که تفکر اخوانی را به یک کلیت یک‌دست فرو می‌کاهد، ان...
[ 7 ] - نگاهی نظام‌مند به مفهوم سرمایۀ اجتماعی: چیستی، چرایی، چگونگی
مفهوم «سرمایة اجتماعی» جای خود را به‌خوبی در علوم اجتماعی باز کرده و کتب و مقالات متعددی دربارة آن نوشته شده است. همین موضوع سبب شده رویکردها، تعاریف، برداشتها، و کاربردهای متعدد و متنوعی برای آن در ادبیات مربوطه یافت شود. در پژوهش حاضر، به قصد دستیابی به نگرشی کلنگرانه به سرمایة اجتماعی، منابع و مستندات موجود بررسی شد و با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون دادههای گردآوریشده سامان یافت و تصو...
[ 8 ] - ﺑﺎﺯﻧﻤﺎﻳﻰ ﺍﻣﺮ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺩﺭ سینمای ﭘﺮﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﮓ ﻛﺸﻰ ﺗﺎ ﺁﺗﺶ ﺑﺲ
اﻣﺮوزه روایت سینما ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ ترین روایت ها درﺷﻜﻞ دﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﺑﮋکتیو های ﻓﺮدی و ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺎﺳﺖ اﻳﻦ رواﻳﺖ را ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺟﻬﺎت ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﻮرد ﺗﺄﻣﻞ ﻗﺮار داد .اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﭘﻲ ﺗﺄﻣﻞ در سینمای ﻋﺎﻣﻪ اﻳﺮان 90 ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻴﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ دهه از ﺑﺎب ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ اﻣﺮ اﺧﻼﻗﻲ در آن اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ رواﻳﺖ اﺧﻼﻗﻲ ﻣﺮﺟﺢ فیلم های ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دهدﻛﻪ ﻛﺪام رواﻳﺖ ﻳﺎ رواﻳﺖﻫﺎی اﺧﻼﻗﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮔﻴﺸﻪ ﻫﺎی ﺳﻴﻨﻤ...
[ 9 ] - ﺟﻮاﻣﻌﻲ در ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋی اﺟﺘﻤﺎع ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪه معنویتهای ﺟﺪﻳﺪ در اﻳﺮان )از ﺧﻼل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺟﻤﻌﻬﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ـ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ(
ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴﺮ، ﺟﻤﻌﻬﺎ ﻳﺎ ﻛﻼﺳﻬﺎﻳﻲ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان و دﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺷﻴﻮه آﻣﻮزش داده ﻣﻲ«ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻬﺘﺮ زﻳﺴﺘﻦ» ﻫﺎی ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺑﺮای ﺷﻮد .در اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻬﺎ ﻛﻪ اﺳﺎس ﺷﺎن ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ از ﺟﻤﻠﻪ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻋﺮﻓﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، اﻓﺮاد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻌﻨﻮی و روﺣﺎﻧﻲ، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ راﻫﻬﺎی ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ، ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ، ﻛﻤﺎل را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آراﻣﺶ روﺣﻲ درﻳﺎﺑﻨﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗ...
نویسندگان همکار