رضا خیرالدین
دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
[ 1 ] - بررسی پیامدهای اقتصاد غیررسمی و توریسم تجاری بر تحولات کالبدی فضایی شهرستان مرزی بانه؛ رویکرد تحلیل استراتژیک فضایی چند مقیاسی
یکی از مناطق مرزی کشور که اخیراً بنا به وجود اقتصاد غیررسمی مرزی، حوزه جذب توریست تجاری خود را به سرتاسر کشور گسترش داده و دچار تحولات فضایی و کالبدی شدیدی شده است منطقه مرزی بانه در استان کردستان است. جریان گسترده سرمایه مالی در نتیجه دو عامل اقتصاد غیررسمی و توریسم تجاری، سبب بوجود آمدن رونق‌هایی مقطعی در مقیاس‌های کلان و خرد منطقه شده است. گستردگی عواقب فضایی ناشی از این روند در تحولات شهر و ...
[ 2 ] - تبیین گونه ای متفاوت از تولید فضای غیررسمی در شهرستان مرزی بانه؛ انباشت سرمایه و تعمیق فقر
ایجاد فضای باز در مبادلات میانمرزی غیررسمی، گسترش فضای غیررسمی توسط عوامل رسمی، مراجعه توریست خرید و انباشت سرمایه و وجود اقتصاد غیر مولد، منجر به ایجاد جاذبة بالایی برای اسکان در سکونتگاه‌های شهرستان بانه شده است به‌نحوی‌که نظام تولید فضا با شتاب زیادی از نظام برنامهریزی پیشی گرفته است. هدف این پژوهش گونه‌شناسی جدید از نظام تولید فضای غیررسمی و بررسی نقش مدیریت رسمی در تولید فضای غیررسمی د...
[ 3 ] - تحلیل تأثیر ویژگی‌های محیطی گسترش‌های جدید شهری بر رفتار سفرهای با مقصد مشخص و بدون مقصد مشخص (مطالعه موردی: 5 محله در شمال شهر اصفهان)
در دهه‌های اخیر در کشور ما، به دلیل افزایش نرخ شهرنشینی، دائماً به مساحت شهرها افزوده شده است. اگرچه بسیاری از گسترش‌های جدید شهری براساس طرح‌های توسعه شهری شکل گرفته‌اند، اما به نظر می‌رسد در طرحریزی آنها، از کنش و ارتباط ویژگی‌های محیطی و رفتار سفر غفلت شده است. از این‌رو، هدف تحقیق حاضر، تحلیل تأثیر ویژگی‌های درکشده از محیط ساختهشده بر رفتار سفر افراد در گسترش‌های جدید شهر اصفهان میباشد. ...
[ 4 ] - سرزندگی فضاهای پشتیبان در مراکز نوین تجاری
فضاهای پشتیبان در مجتمع‌های تجاری (شهربازی، فودکورت و نظایر آن) ابتدا برای رونق‌بخشی به تجارت در این مراکز ایجاد شده بودند، اما رفته‌رفته تبدیل به مقاصد مستقیم برای فعالیت‌های انسانی شده‌اند. به این معنی که مراجعین بدون آنکه هدف خرید داشته باشند، به منظور گذاران اوقات فراغت، تعاملات اجتماعی و... به مراکز خرید مراجعه می‌کنند و در حقیقت نوعی فضای عمومی نوین در مراکز تجاری شکل میگیرد. به نظر می...
[ 5 ] - تقابل"حق مالکیت خصوصی و حق به شهر" در بستر اقدامات نوسازی شهری (مطالعه موردی: اتوبان امام علی در محلات اتابک و مینایی)
حــق بــه شــهر در مفهــوم واقعــی خــود تناقضــی بــا ســایر حقــوق شــهروندی نــدارد، امــا محدودیت هــا و ضعف هایــی کــه در تعریــف ماهیــت و تبییــن جایــگاه ایــن حــق از یــک ســو، و بر...
[ 6 ] - حقوق همسایگی در بستر محدودیت های ژئومورفولوژی سکونتگاه های روستایی: مورد پژوهی؛ روستای اورامان تخت از تعارضات قانونی تا توافقات عرفی
معماری و شهرسازی سنتی ایرانی-اسلامی بهعنوان رویکردی بهجا مانده از عصر شهرسازی سنتی، ارائهدهنده الگوهایی خاص در نظام برنامهریزی و مدیریت شهرهای تاریخی ایران بوده است. این الگوها امروزه در بستر شهرها و روستاهایی با بافت سنتی مشاهده می‌شود که همواره مطابق با شرایط اقلیمی، محیطی، کالبدی و اجتماعی بافت سکونتی است. حقوق همسایگی بهعنوان یکی از حقوق پایهای در نظام شهرسازی ایرانی-اسلامی، در بستر ...
[ 7 ] - تجاری شدن جداره‌های شهری و تاثیر آن بر کیفیت فضایی محلات مسکونی . نمونۀ موردی: کوی نصر تهران
آمایش‌و‌ساماندهی‌یکپارچۀ کاربری و فعالیت زمین، یکی از حساس‌ترین اقدامات در روند توسعۀ شهرها است که بر مرز میان توسعۀ مورد نیاز شهر و کیفیت زندگی جوامع محلی گام برمی‌دارد. موفقیت در تعادل بخشی میان این دو حیطه، نیازمند نگاهی یکپارچه به پیامدها و تعارضات احتمالی به لحاظ رفاه اجتماعی، حفاظت زیست محیطی و کارایی اقتصادی است. یکی از زمینه‌های تشدید این تعارضات، تمایل همیشگی فعالیت‌های تجاری- اداری ...
[ 8 ] - توسعۀ چارچوب انگاشتی از فضاهای انحصاری در نواحی ساحلی پیراشهری: کرانۀ جنوبی دریای کاسپین از شهرستان ساری تا محمود‌آباد
فشار نیروهای متنوع برای مکان‌گزینی و پیچیدگی فضای متأثر از منافع متضاد و متعارض، رویکردهای نوین مدیریت عمومی فضای ساحلی را با همکاری بخش خصوصی پشتیبانی می‌کند. این مسئله آغازی بود برای اختصاصی‌شدن فضاهای ساحلی. بازبینی نظریه‌ها و تجارب دیگر اجتماعات نشان از وجود چارچوبی از گفتمان‌های اصلی در ظهور فضاهای انحصاری ساحلی دارد که شامل سه گفتمان امنیت، مصرف و فرهنگ است. هدف از نوشتار حاضر، کشف گونه‌ش...
[ 9 ] - توفیق و ناکامی در ساماندهی مناطق کلان‌شهری؛ مقایسه تطبیقی محور شرق کلانشهر تهران با محور شرق کلانشهر پاریس
محور شرق کلانشهر تهران از دیرباز به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب، نقش مؤثری در رشد و گسترش فضایی سکونتگاه‌های روستایی و شهری منطقه خود ایفا کرده است. به طوری که این توان و پتانسیل سبب شده در دوره‌های مختلف این محور بدون رعایت اصول و ضوابط برنامهریزی به توسعه و گسترش سکونتگاه‌های روستایی و شهری بپردازند. اما این‌گونه بی‌برنامگی‌ها، توسعه‌های پراکنده و بی‌قواره، شرایط نامساعد و نابسامانی را از ...
[ 10 ] - توسعه هدفمند ایستگاه‌های مترو؛ از قطب‌بندی فضایی تا یکپارچگی شهری در تهران نمونه‌های مورد مطالعه : ایستگاه مترو دکتر شریعتی و ایستگاه مترو میدان شهدا
صولاً بین دسترسی به امکانات حمل و نقل و توسعة نواحی شهری ارتباط متقابل و تنگاتنگی وجود دارد. دسترسی مناسب‌تر، گزینه‌های بیشتر جابه‌جایی و کاهش هزینه‌های حمل و نقل از جمله عوامل مؤثر در جذابیت و توسعة مناطق است. در نتیجه، ایجاد دسترسی به حمل و نقل عمومی می‌تواند به عنوان یکی از فرصت‌های مناسب جهت توسعه و پویایی مناطق شهری و افزایش کیفیت نواحی شهری به شمار آید. این مسئله در شهر تهران از حیث وجود ...
[ 11 ] - مدلسازی تغییرات کاربری زمین در کلانشهر تهران با استفاده از مدل MOLAND
در شهرهای امروز، زمین کالایی گران‌بها و کمیاب به شمار می‌آید، به طوریکه هرگونه توسعه بی‌برنامه و یا ایجاد هرگونه تغییر در زمین و کاربری آن، آثار و عواقب قابل‌توجهی بر مردم، وضعیت کسب‌وکار آن منطقه و مهم‌تر از همه، بر ریخت شهر و محیط‌زیست آن می‌گذارد. مدلسازی و پیش‌بینی تغییرات کاربری زمین شهری، در درک و شناخت پویایی‌های شهری مؤثر بوده و می‌تواند به عنوان یک ابزار کارآمد و ضروری برای برنا...
[ 12 ] - بررسی و تحلیل چالش‌های پایداری توسعه فضایی در شهر مرزی بانه
پتانسیل مراودههای اقتصادی در آنسوی مرزهای غربی کشور منجربه رونق اقتصاد میانمرزی در شهرستان بانه شده است. شهر بانه و شبکة منطقهای تحت نفوذ آن در پیوند متقابلی که با یکدیگر برقرار کردهاند در مسیر رشد قرار گرفته‌اند. پویایی و رشد این شبکه، وابسته به عوامل و کنشهای نامعین و ناپایداریست که ممکن است در آینده، رونق کنونی این شبکه را با سکون و رکود مواجه سازد. شواهد موجود، مؤید غفلت مدیران، تصمیم...
[ 13 ] - Agents and contexts in exclusiveness of public shoreline Middle shoreline of Caspian Sea North of Iran
Because of the suitability of coastal lands for different groups of activities such as recreational, residential and commercial functions, there is an increasing demand among different stakeholders to benefit from these natural lands. The conflicts between the users, sometimes, lead to exclusiveness and limitation of public access to the shoreline. This article aims to recognize the main agents...
[ 14 ] - کاوش الگوی مفهومی سنجش انسجام فرم و ساختار کالبدی شهر و تبیین اصول آن
بیان مسئله: انسجام به عنوان کیفیتی ضروری در حیات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها، در دورۀ مدرن کمتر مورد توجه شهرسازان بوده است. تا آنجا که پراکندگی و زوال بافت کالبدی شهرها و به ویژه کلان شهرهای کنونی را می‌توان نتیجه عدم توجه به این کیفیت در برنامهریزی و طراحی شهرهای معاصر دانست. یکی ازدلایل مهم این کم‌توجهی وجود رویکردهای مختلف در مطالعه فرم، ساختار و نبود یک رویکرد یکپارچه و معیارها و ...
[ 15 ] - مدل سلسله مراتبی ارزیابی سازگاری روانی در جهت نیل به آسایش حرارتی و حس مکان در فضاهای شهری
در راستای بسط مفهوم ادراک شهروندان و تفاوت آن با احساس در فضاهای شهری (که در ذیل پژوهشهای روانشناسی محیط قرار میگیرد) در این مطالعه یکی از شاخههای ملموستر از مفهوم آسایش، یعنی آسایش حرارتی، مورد تمرکز قرار گرفته است. این مقاله سعی دارد به مدل تجربی مرتبط با مطالعات سنجش سازگاری روانی حرارتی دست یابد تا در پژوهشهای آتی بتوان آن را در چند نمونه موردی فضای شهری، با رویکرد مشارکتی و کسب نظرات...
[ 16 ] - Developing the Conceptual and Methodological Framework for Discursive-institutional Analysis of Coastal Exclusive Space Production: with Special Reference to Critical Realism Perspective
Because of the limited capacity of coastal lands and conflicting interests among stakeholders for coastal resources, there are intensifying pressures to retain and provide more public access to the coast. Coastal gated communities have been developed increasingly in the middle shoreline of Caspian Sea in North of Iran. They are kind of exclusive space production as they restrict public access t...
[ 17 ] - گونه‌شناسی جدید در تکوین پراکنش‌های فضایی مناطق کلان‌شهری (نمونه مطالعه: رشد متاستاتیک در محور شرق منطقه کلان‌شهری تهران)
این مقاله فاقد چکیده میباشد.
[ 18 ] - سنجش ارتباط بین سازگاری روانی در جهت نیل به آسایش حرارتی با حس مکان در فضاهای شهری ( نمونه موردی : میدان امام خمینی و امام حسین شهر تهران)
مطالعات انجام‌شده در زمینه آسایش حرارتی در فضاهای عمومی شهری بیشتر به عوامل کالبدی پرداخته‌اند؛ در‌حالیکه سازگاری روانی یکی‌از مهمترین عوامل موثر در ادراک آسایش است. لذا بسط مفهوم ادراک و تفاوت آن با احساس، یکی‌از اهداف کلیدی این پژوهش است. فرضیه پژوهش عبارتست‌از اینکه: «بین سازگاری روانی برای نیل به آسایش حرارتی با سطوح مختلف حس‌مکان در فضاهای شهری ارتباط مستقیمی وجود دارد.» مدل تجربی پژوهش نی...
[ 19 ] - تحلیلی بر طول سفرهای درون شهری با رویکرد جغرافی زمان: تأثیرپذیری از محدودیتهای فردی یا فرصت‌های فضایی
بیان مسئله: طول سفر، به‌منزلۀ یکی از متغیرهای کلیدی رفتار سفر، به‌نوعی بازتاب‌دهندۀ میزان پایداری در حمل و نقل، کیفیت زندگی، قابلیت دسترسی افراد به مقاصد و تعادل فضایی در شهر است. هدف: باوجود مطالعات فراوان درزمینۀ رفتار سفر، تا کنون مطالعات کمتری به بررسی و تحلیل نقش عوامل مختلف در مسافت سفرهای غیرکاری درون شهری اختصاص یافته‌اند. از این رو، هدف اصلی مقالۀ پیش روی بررسی تأثیر عوامل فردی...
[ 20 ] - بازکاوی مؤلفه‌های ناکامی تجربه ایجاد پیاده‌راه 17 شهریور شهر تهران
بیان مسئله: در کشور ایران با الهام از کشورهای پیشرفته و الگوهای دیرینۀ فضاهای پیادۀ شهری ایران، احداث پیاده‌راه‌ها در کلان‌شهرهای کشور در راستای حرکت از خودرومداری به پیاده‌مداری رواج یافته است. پیاده‌راه‌سازی در شهر تهران بعد از چند تجربه نسبتاً موفق نظیر پیاده‌راه ۱۵ خرداد، پیاده‌راه سپه‌سالار، با احداث پیاده‌راه ۱۷ شهریور دنبال شد. ولی متأسفانه پیاده‌راه ۱۷ شهریور، بنابر شواهد موجود همچون یاف...
[ 21 ] - ارزیابی ادراک منظر ثابت رنگی در فضاهای شهری، نمونه موردی: میدان امام حسین (ع) تهران
| رنگ یکی از مهمترین عناصر به‌کاررفته در منظر شهری است که ادراک آن به عوامل متعدد عینی و ذهنی بستگی دارد. برنامهریزی منظر رنگی شهرها بهعنوان شاخه‌‌ای از علم روانشناسی محیط، مانند برنامهریزی پالت رنگی در دکوراسیون داخلی، دارای قواعد مشخصی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اینکه پژوهش حاضر سعی در شناسایی و ارزیابی ادراک رنگی افراد در فضای شهری دارد، از این رو با شناسایی روش...
[ 22 ] - تحلیل کیفیت‌های بنیادی محیطی مؤثر بر هنجارهای ادراکی مکان عمومی
تنوع ویژگی‌های محیطی و فردی زمینه‌های متفاوتی را برای بعد ادراکی مکان فراهم می‌کند. ماهیت چندبعدی کیفیت‌های بنیادی محیطی به‌گونه‌ای است که روابط متقابل میان آنها را در ارتباط با مطلوبیت نمایانگر ادراکی مکان، پیچیده نشان می‌دهد. ویژگی‌های بعد ادراکی مکان بهعنوان برآیند کمیت‌ها و کیفیت‌های گوناگون محیطی تاکنون در مطالعات مختلف به‌صورت یکپارچه و در ارتباط با کیفیت‌های بنیادی دیگر بررسی نشده و رو...
[ 23 ] - Explaining the Factors Affecting the Distribution of Land Use Change Interests Using the Communicative Planning Framework
Urban land use change is one of the key issues in urban planning that has been addressed by researchers in many different aspects, especially from the perspective of space. But the point that has been overlooked in various studies is that the analysis of different aspects of land use change is not limited to classical and spatial factors, and because of the various interest of land use change, ...
نویسندگان همکار