حسین حاتمی نژاد

[ 1 ] - تحلیل جایگاه پیرانشهر بر اساس شاخص‌های استراتژی توسعه شهری

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شهر پیرانشهر بر اساس اصول چهارگانه استراتژی توسعه شهری و شاخص‌های آن است تا با دیدی مشارکتی و با مشارکت ساکنان و ذی‌نفعان پیرانشهر به سؤال اصلی پژوهش که "آیا شاخص‌های استراتژی توسعه شهری در پیرانشهر در وضع مطلوبی قرار دارد؟"، پاسخی از دیدِ ساکنان این شهر داده شود. روش پژوهش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده که بد...

[ 2 ] - امکان سنجی اجرای طرح‌های استراتژی توسعه شهری (CDS) در ایران

  چکیده   شهر به عنوان پدیده­ای پیچیده و پویاست که در گذر زمان همواره دچار تحولاتی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی و فرهنگی می­شود. در نتیجه رشد سرسام آور شهرها مدیریت شهری به علّت فقدان منابع و زمان لازم برای پاسخگویی به نیازهای فزاینده شهروندان، دچار معضلی گردیده که رهایی از آن را تنها در چارچوب راه­حل­های نوین می­توان جستجو کرد. در این میان، فرآیند استراتژی توسعه شهری ( CDS ) به عنوان یک...

[ 3 ] - برنامه ‏ریزی راهبردی توسعة گردشگری شهرستان بانه

گردشگری از عوامل مهم‏ عمران نواحی و فعالیتی ارزآور و متعادل‌کننده است که موجب توسعة اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه می‌شود و توسعة آن بر پایة برنامه‏ریزی صحیح گردشگری همواره عامل مؤثری در بهبود کیفیت زندگی مردم بوده است. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی شناسایی پتانسیل‏های طبیعی و انسانی گردشگری شهرستان بانه و اتخاذ استراتژی‏هایی برمبنای این پتانسیل‏ها، جهت توسعة گردشگری این شهرستان است. پژو...

[ 4 ] - تحلیل فضایی فقر شهری در سطح محله‌ها (نمونه‌پژوهی: شهر مشهد)

به‌طور معمول در کشورهای درحال‌توسعه، رشد شهری از ظرفیت دولت‌ها و شهرداری‌ها برای اراﺋﮥ خدمات و زیرساخت‌های مناسب برای جمعیت، بیشتر است. این مقوله باعث تشدید فقر شهری در شهرها و به‌ویژه شهرهای بزرگ این کشورها خواهد شد. در این میان، تعیین پهنه‌های فقر شهری در سطح شهرها و نیز الگوهای توزیع فقر شهری پیش‌‌شرط اراﺋﮥ راه‌حل برای ساماندهی و کاهش فقر شهری است. هدف از این پژوهش نیز بررسی و تحلیل فضایی فق...

[ 5 ] - تحلیل الگوی توسعه‌ی کالبدی-فضایی شهری از منظر توسعه‌ی پایدار (مطالعه‌ی موردی: شهر کاشان)

    One of the critical issues related to sustainable urban twenty-first century urban growth pattern, and today most researchers believe a significant relationship between physical development of the city (urban form) and urban sustainability. So far as the organizing body of the cities under the framework of sustainable development is necessary. The aim of this study is to unde...

[ 6 ] - سنجش رضایتمندی از شاخص های کیفیت زندگی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید مهاجران)

چکیده عمده‏ ترین هدف ایجاد شهرهای جدید ایران، تمرکز‌زدایی از شهرهای بزرگ است که دارای سرریز جمعیتی هستند. به منظور تحقق این هدف ایجاد شهرهای جدید باکیفیت زندگی بالا یکی از ایده‏ های غالب نزد متخصصان شهرسازی و برنامه‏ ریزان شهری است. چرا که شهرهای جدید از امکانات و عوامل رشد مساوی برخوردار نبوده‌اند و همین امر سبب به وجود آمدن تفاوت‌های آشکاری در کیفیت زندگی آن‌ها و مادر شهرها شده است. هد...

[ 7 ] - بررسی میزان رضایت‌مندی شهروندان از سازمان زیباسازی و عوامل مؤثر بر آن برای بهبود منظر شهری. مطالعه موردی: منطقه 6 کلان شهر تهران

رضایت‌مندی شهروندان از عملکرد و خدمات شهرداری‌ها، عامل اصلی بهبود مستمر در فرایند کارهایی است که برای افزایش کارایی و بهبود کیفیت مدیریت جامع و خدمات شهری صورت می‌گیـرد و توسعه‌ی پایدار و همه‌جانبه‌ی شهر زمانی عملی خواهد بود که شهروندان از عملکرد شهرداری و سازمان‌های آن رضایت داشته باشند. زیباسازی شهری همواره از دو بعد کارکردی و بصری مطالعـه می‌شود که بعد کارکردی با جسم انسان و بعد بصری با روح ...

[ 8 ] - تحلیل و اولویت‌ بندی فضای سبز شهری با بهره گیری از تکنیک های TOPSIS و GIS (مطالعه موردی : شهر دهگلان)

امروزه یکی مشکل اساسی شهرها کمبود فضای سبز شهری است. فضای سبز شهری از جمله کاربری­هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و یکی از معیارهای سنجش و تعیین شهرهای پایدار، برخورداری از حداقل سرانه فضای سبز است. شهر دهگلان از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نیست، به طوری که سرانه آن 57/2 مترمربع برای هر نفر است. در این شهر برخی از محلات هیچ گونه فضای سبزی ندارن...

[ 9 ] - سنجش پارامترهای فیزیکی موثر در بافت های فرسوده (نمونه موردی : شهر طرقبه)

برنامه‌ریزی بافت فرسوده شهرها به مفهوم تجدید حیات یا بازسازی هسته مرکزی شهر است، که اغلب دارای بافتی متراکم، خیابان‌ها و کوچه‌های پر پیچ و خم و باریک هستند. بافت های تاریخی و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته­ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهد، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ و بهسازی کالبدی و توانمند سازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر...

[ 10 ] - تبیین مفهوم و ویژگی‌های شهر هوشمند

طرح مسئله : شهرها به‌طور ذاتی با چالش‌های پیچیده و گسترده‌ای (و مرتبط به هم) مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. به عبارت دیگر تجمع انبوه عظیمی از ساکنان منجر به آشفتگی و بی‌نظمی شده و شرایطی را به وجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده، بل...

[ 11 ] - راهبردهای ساماندهی بافت فرسودة محله قیطریه با استفاده از روش QSPM

اولویت‌بندی استراتژی‌های مؤثر به لحاظ میزان اثر‌بخشی مفروض در زمان، تحلیل موقعیت و انتخاب استراتژی بهینه، مسیر روشن‌تر و ساده‌تری را برای اجرای پیشنهادات و انجام اقدامات مؤثر فراهم می‌سازد. از این رو در تحقیق حاضر برای ساماندهی بافت فرسوده قیطریه از ماتریس برنامه‌ریزی راهبردهای کمی استفاده شد. بافت فرسوده قیطریه در شمال تهران واقع شده، اما به لحاظ برخی شاخص‌های اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی دارای ...

[ 12 ] - تحلیلی بر توزیع خدمات فرهنگی در شهرستان‌های استان قزوین

     توسعه متعادل و هماهنگ مناطق یک پیش‌نیاز بسیار مهم برای حصول پایداری و پیشرفت یکپارچه کشور به شمار می‌رود. در حقیقت توزیع مناسب و بهینه امکانات در میان مناطق، یکی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از نابرابری‌ها و شکاف توسعه و توزیع فضایی مناسب جمعیت در پهنه سرزمین است. بخش فرهنگ یکی از ارکان اصلی توسعه محسوب می‌شود که می‌تواند با تأمین نیازهای مادی و معنوی انسان‌ها سبب ارتقای کیفیت زندگی شود. هدف ...

[ 13 ] - بررسی و ارزیابی سایت‌های گردشگری شهری (مطالعه‌ی موردی: شهر ارومیه)

امروزه برای ارزیابی جامع گردشگری شهری، نیاز به شناسایی سایت‌ها و مکان‌های گردشگری شهرها و ارزیابی آن‌ها از منظر معیارهای گردشگری است. شهر ارومیه به­عنوان مرکز استان آذربایجان غربی، با وجود آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی مختلف، از شهرهای گردشگرپذیر و زیبای کشور است و هدف این تحقیق نیز، ارزیابی سایت‌های گردشگری شهر ارومیه با استفاده از معیارهای گردشگری، به منظور پیاده کردن برنامه‌ریزی لازم برای این ...

[ 14 ] - نقش رویدادهای فرهنگی در اقتصاد گردشگری شهری با تأکید بر مدل LQ (مورد مطالعاتی: نمایشگاه بین المللی کتاب تهران)

چکیده گردشگری شهری به­عنوان یکی از عوامل مهم توسعه‌ی اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب می‌شود. نمایشگاه بین­المللی کتاب تهران­ به­عنوان یکی از معتبرترین نمایشگاه‌های فرهنگی در تقویم نمایشگاه‌های جهان ثبت شده است. بر این اساس، هدف این تحقیق شناخت اثرات اقتصادی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است. روش تحقیق این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی می‌‎باشد و داده‌های مورد نیاز آن از طریق پرسش‌نامه و به­ص...

[ 15 ] - تحلیل الگوی گسترش فیزیکی شهر خرم‌آباد با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن و تعیین جهات بهینۀ گسترش آن با استفاده از مدل AHP

یکی از مهم­ترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران امروز، بررسی و تحلیل رشد و توسعة کالبدی-فضایی شهر و شهرنشینی است. در این زمینه، هدف کلی برنامه­ریزی شهری تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم­تر، آسان­تر، مؤثرتر و دلپذیرتر است. به‌این‌ترتیب، تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت­دار برای توسعة­ فضایی بسیار ضروری می­نماید. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل و شاخص­های کمی...

[ 16 ] - تحلیل استقرار فضایی- کالبدی کارکردهای دانش‌بنیان در مقابل کارکردهای سنتی در شهر تهران (تحلیلی بر توزیع هسته‌های شهری تهران)

در پژوهش حاضر، با توجه به فرایند جهانی‌شدن اقتصاد و ضرورت‌های فضایی- کالبدی شهرها در این فرایند، در گام نخست ادبیات موجود در زمینة منطق استقرار فضایی کارکردهای شهری در عصر اقتصاد دانش‌بنیان و ساختارهای شهر چندهسته‌ای بررسی شده است و در گام دوم، با شناختی دربارة ضرورت‌های پیکربندی مجدد کارکردهای شهری به‌عنوان بخشی از افزایش توان در عرصة رقابت جهانی، شاخص‌ها درمورد شهر تهران به‌کار گرفته و بررسی ...

[ 17 ] - ارزیابی و پهنه بندی لرزهای شهر تبریز با استفاده از منطق Fuzzy با تلفیق AHP و TOPSIS در محیط ARCGIS

امروزه با توجه به روند رو به رشد جمعیت و تراکم جمعیتی در مناطق شهری، به‌ویژه در شهرهای پرجمعیت و مستعد از نظر لرزه‌خیزی، لزوم نگرشی همه‌جانبه و فراگیر به حوادث طبیعی و فجایع ناشی از بروز آن‌ها، بیش از پیش جلوه کرده است. تمرکز بیش از اندازة جمعیت در محدوده‌های خاص شهری، نبود برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه و نبود آمادگی لازم برای مقابله با حوادثی نظیر زلزله، تهدیدی بسیار جدی و مهم برای شهروندان و تداو...

[ 18 ] - تحلیل نابرابری اجتماعی در برخورداری از کاربری های خدمات شهری مورد مطالعه: شهر اسفراین

یکی از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه‌های اخیر از هم پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری بوده که زمینه ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. در این پژوهش رابطه بین سطح اقتصادی- اجتماعی شهروندان و میزان برخورداری از کاربری‌های خدمات شهری در شهر اسفراین مورد بررسی قرار گرفته است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه و طرح تفصیلی بدست ...

[ 19 ] - بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخص های سلامت در محلات حاشیه نشین، مورد مطالعاتی؛ محله شادقلی خان قم

امروزه مقوله سلامت­­زیست و زندگی­سالم شهری، با توجه به­رشد روزافزون جمعیت، شهرنشینی، مهاجرت، فقر و حاشیه­نشینی­که به­روند غالب جهان, به­ویژه درکشورهای جهان­ سوم تبدیل شده، از اساسی­ترین مسائل مطرح در مباحث جغرافیای پزشکی، کیفیت ­زندگی و توسعه پایدار می­باشد. ازاین­رو مقاله حاضر با هدف بررسی یکی­­از مهم‌ترین محلات حاشیه­­نشین ­شهر قم (شادقلی­خان)، به شناخت مشکلات موجود ساکنان از بُعد مسائل مرتبط ...

[ 20 ] - برنامه‌ریزی راهبردی توسعه‌ی قابلیت‌های گردشگری در فضاهای شهری مطالعه‌ی موردی: شهر ارومیه

شهر ارومیه به عنوان مرکز استانی که با سه کشور خارجی همسایه بوده و همچنین به دلیل برخورداری از دومین دریاچه آب شور جهان، دارای پتانسیل های طبیعی، تاریخی و قومی- فرهنگی با ارزش فراوانی در زمینه‌ی گردشگری است. در این پژوهش هدف اصلی آن است که با استفاده از رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی، ضمن مطرح نمودن پتانسیل‌های موجود گردشگری شهر ارومیه، به ارائه‌ی راهبردها و تعیین استراتژی‌های در خور و شایسته در جهت...

[ 21 ] - بررسی علل شکل‌گیری اسکان غیررسمی (مطالعه موردی: محله کوی زینبیه شهر پاکدشت)

با وقوع انقلاب صنعتی در اروپا جمعیت جهان بویژه در شهرها رشد فزاینده ای پیدا نمود به گونه ای که در سال 1804میلادی برای اولین بار جمعیت جهان به یک میلیارد نفر رسید. افزایش جمعیت در نواحی شهرنشین در ابتدا در کشورهای اروپایی و توسعه یافته رخ نمایی کرد به گونه ای که در حدود 200 سال یعنی از سال 1750 تا 1950میلادی جمعیت شهرنشین اروپا و همچنین امریکا افزایش پیدا کرد اما این افزایش با سرعت معقولی انجام ...

[ 22 ] - دگردیسی شهرهای جهان اسلام در فرآیند جهانی سازی مطالعه تطبیقی شهرهای ایرانی اسلامی و عربی اسلامی

ساختار و سیمای شهرهای جهان در گذر زمان و در فرآیند جهانی سازی دچار تحولات شگرفی شده اند اما میزان تغییر و تحول در هر شهر به عوامل و مؤلفه های گوناگونی بستگی دارد. در این میان شهرهای ایرانی  اسلامی و عربی  اسلامی طی دهه های اخیر دچار نوعی دگردیسی گردیده اند. امواج مدرنیسم و بازتاب فیزیکی آن در شهرها و سپس جریانات پست مدرنیستی اثرات بسیار مهمی بر ساخت، بافت و فونکسیون این شهرها به جای گذارده است....

[ 23 ] - سنجش آسیب پذیری سازه ای بافت فرسوده شهری در برابر مخاطرات، با رویکرد پدافند غیر عامل (مطالعه ی موردی: بافت فرسوده مرکزی کلان شهر اهواز)

امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت‌های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته‌اند ارتباطی مناسب با محیط خود و خدمات‌دهی به بهره‌برداران برقرار کنند. وجود سطح گسترده بافت فرسوده یکی از مهم‌ترین چالش‌های مدیران شهری، شهرسازان و معماران می‌باشد، زیرا عدم توجه به این بافت‌ها موجب زوال شهر و توسعه ناهمگون آن وایجاد شهرهایی نوپا در حاشیه شهر قدیمی می‌گردد. منطقه یک شهر اهواز به ا...

[ 24 ] - تحلیلی بر پارادوکس «الزامات پدافند غیرعامل» با «اصول توسعه پایدارشهری» در بهسازی بافت های تاریخی شهری مطالعه موردی: بافت تاریخی منطقه 12 شهر تهران

  حفظ و نگهد‌‌اری بافت‌های تاریخی یا بافت‌های د‌‌ارای میراث فرهنگی شهرها، از اهمیت ویژه‌ای برخورد‌‌ار است، چرا که این بافت‌ها علاوه بر ایجاد<s...

[ 25 ] - ساماندهی محلات شهری بر مبنای الزامات پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: محلّات ناحیه ی شش منطقه دو شهر تهران)

شهرها با توجه به اینکه اکثر جمعیت کشور را در خود جای می‌دهند و غالباً مراکز اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مراکز حاکمیتی در کشورها می‌باشند، همواره می‌بایست آمادگی شان در برابر بحران‌ها (پدافند غیرعامل) مد نظر متخصصین مربوطه قرار گیرد. ساماندهی شهر در...

[ 26 ] - آسیب شناسی شهرهای جدید در ایران

سیاست احداث شهرهای جدید در ایران با هدف کاهش فشارهای جمعیتی وارد شده به شهرهای بزرگ در اواخر دهه 1360 مطرح گردید. با شروع احداث شهرهای جدید، برخی مسائل و مشکلات شهرهای جدید آشکار شده و انتقادات و پیشنهادهای اصلاحی بیان گردید که تا امروز همچنان ادامه دارد. در این راستا، پژوهش حاضر، به بررسی دلائل عدم موفقیت شهرهای جدید در ایران می‌پردازد. روش این پژوهش، ...

[ 27 ] - ارزیابی جای پای اکولوژیک حمل و نقل شهرستان لاهیجان

امروزه افزایش جمعیت شهرنشین و درنتیجه آن توسعه مناطق شهری و اتکا به حمل و نقل موجب افزایش مصرف انرژى و ایجاد اثرات مخرب زیست محیطی شده است در نتیجه برای دست یافتن به توسعه پایدار استفاده از ابزارها و روشهای مناسب جهت بررسی و شناخت پیامدهای مخرب ناشی از توسعه شهری ضروری است. یکی از این روشها، ارزیابی جای پای اکولوژیک است که به محاسبه میزان اثرات منفی هر فرد بر محیط زیست می‌پردازد. شهرستان لاهیجا...

[ 28 ] - ارزیابی کیفیت زندگی در محلۀ سیروس تهران

هزارة سوم میلادی هزارة شهرنشینی است. این پدیده علی‌رغم دستاوردهای بزرگ برای بشر، مسائل و مشکلاتی از جمله افت شدید کیفیت زندگی را برای شهروندان به‌دنبال داشته است. کیفیت زندگی مقوله‌ای چندبعدی و پیچیده است و این مفهوم برای افراد و گروه‌های مختلف و متناسب با شرایط زمانی و مکانی، معانی متفاوتی دارد. در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، کیفیت زندگی ساکنان محلة سیروس تهران برمبنای سطح رضایتمندی آن‌ها از 7 ش...

[ 29 ] - ارزیابی تاب آوری اجتماعی و اقتصادی در برابر زلزله (نمونه موردی بجنورد)

مقدمه: مدیریت بلایای طبیعی نیازمند شناخت ماهیت، ارزیابی‌های دقیق، برنامه‌ریزی و سپس ارائه راه‌کار مناسب می‌باشد. امروزه اکثر برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته در زمینه مدیریت زلزله به بازه زمانی حین و بعد از وقوع بحران محدود شده است و کمتر به برنامه‌ریزی‌های پیش از وقوع زلزله توجه می‌شود. از میان برنامه‌های کاهش مخاطرات می‌توان تاب‌آوری را برنامه‌ای دقیق‌تر وموفق‌تر به دلیل توجه آن به ابعاد اجتماعی و ...

[ 30 ] - بررسی تاثیر مولفه های کالبدی بر دلبستگی مکانی در راستای تحقق محله پایدار، مطالعه موردی: شهر اهواز

دلبستگی مکانی یکی از فرآیندهای پیچیده‌ای است که در رابطه انسان و محیط شکل می‌گیرد و به دلیل ارتباط عاطفی برقرارشده، پیامدهای رفتاری مثبتی را نیز رقم‌خواهدزد. اینکه چه عواملی بر تقویت دلبستگیهای مکانی موثرند و پیوندهای ساکنان با مکان را مستحکم می-کنند، دستاورد مهمی برای برنامه‌ریزان شهری است تا بتوانند به ارتقاء کیفی سکونت انسان در محیط دست‌یابند. مقاله با هدف بررسی اثرپذیری دلبستگی مکانی از ویژ...

[ 31 ] - بررسی علل شکل‌گیری اسکان غیررسمی (مطالعه موردی: محله کوی زینبیه شهر پاکدشت)

با وقوع انقلاب صنعتی در اروپا جمعیت جهان بویژه در شهرها رشد فزاینده ای پیدا نمود به گونه ای که در سال 1804میلادی برای اولین بار جمعیت جهان به یک میلیارد نفر رسید. افزایش جمعیت در نواحی شهرنشین در ابتدا در کشورهای اروپایی و توسعه یافته رخ نمایی کرد به گونه ای که در حدود 200 سال یعنی از سال 1750 تا 1950میلادی جمعیت شهرنشین اروپا و همچنین امریکا افزایش پیدا کرد اما این افزایش با سرعت معقولی انجام ...

[ 32 ] - آینده پژوهی در بافت فرسوده شهری - مطالعه موردی: ناحیه یک، منطقه 9 شهر تهران

محله‌‌‌هایی که در گذشته اغلب در هسته مرکزی شهرها جای داشتند و زمانی از غنای فرهنگی برخوردار بودند، اکنون با معضلی به نام «بافت فرسوده و ناکارآمد» روبه‌‌رو هستند. در جهان معاصر با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی، سیستم برنامه‌‌ریزی شهری نیز با دگرگونی‌‌هایی م...

[ 33 ] - تحلیل فضایی زیست‏ پذیری کالبدی کلان‌شهر اهواز

زیست‌پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه‏ی شهری و طراحی شهری بازتاب می‏دهد که در پیشینه‏ی برنامه‏ریزی شهری رواج پیدا کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخص‏های منتخب زیست‌پذیری کالبدی در مناطق کلان‌شهر اهواز صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی و از حیث روش، توصیفی- تحلیلی و داده‏ها و اطلاعات به دو روش کتابخانه‏ای و پیمایشی جمع‏آوری شده است. در تجزیه‌وتحلیل داده‏ها از مدل‌ه...

[ 34 ] - آسیب‌شناسی و ارزیابی طرح های آمایش سرزمین در کشور ایران

قریب به 70 سال سابقه در نظام برنامه‌ریزی کشور و همچنین 50 سال تجربه تلاش برای نهادینه ساختن رویکرد آمایشی- فضایی در نظام مدیریت و اقدامات توسعه‌ای در کشور وجود دارد، ولی هنوز نبود یک سند آمایشی مورد وفاق در سطح ملی و سازوکارهای نهادی و قانونی تحقق‌بخش برنامه‌ها و طرح‌های آمایشی تدوین شده سبب شده که نظام تخصیص نتواند به‌رغم تأکیدات خاص تمام اسناد برنامه‌های بخشی به نابرابری‌های منطقه‌ای پایان بخ...

[ 35 ] - نقشه‌برداری ذهنی از فضای اول-مادی شهر، مطالعه‌ای تطبیقی از ساکنان سکونتگاه‌های رسمی و غیررسمی شهر رشت

فضای اول شهر، همان فضای مادی (فیزیکی) شهر یا در مطالعات نقشه‌های ذهنی، فضای ادراکی شهر است. این فضا نخستین بعد در مطالعات نقشه‌های ذهنی به‌شمار می‌آید که از دهة 1960 نظر پژوهشگران شهری را به خود جلب کرده است. تحلیل فضای ادراکی ساکنان شهر رویکردی مهم در مطالعات فضامندی نقشه‌های ذهنی است. در مطالعة حاضر شهر رشت از نظر دو طبقة اجتماعی شهری شامل ساکنان رسمی منطقة 1 و ساکنان غیررسمی منطقة 4 شهری تحل...

[ 36 ] - تحلیلی بر کیفیت زندگی شهری و تفاوت های فضایی آن در (مناطق 1 و 19 کلان‌شهر تهران)

کیفیت زندگی از موضوعاتی است که امروزه در مطالعات شهری، از منظر علوم مختلف از جمله جغرافیای شهری، شهرسازی، علوم اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت، علوم سیاسی و... مورد توجه محققان واقع شده است. بر این اساس در بسیاری از کشورهای توسعه یافته برنامه ریزان در تلاش برای نمایش سطوح کیفیت زندگی در سطوح مختلف جغرافیایی هستند تا از این طریق بتوان راهکارهای بهینه‌ای را برای بهبود کیفیت زندگی نواحی عقب مان...

[ 37 ] - بررسی و ارزیابی سیاست‌های مسکن گروه‌های آسیب پذیر در کسب رضایت ساکنان (مورد شهر خرم آباد)

تأمین مسکن و بهبود کیفیت زندگی شهری اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه یکی از مباحث مهم در مطالعات شهری می‌باشد. خروجی این مطالعات می‌تواند اطلاعات مفیدی برای برنامه‌ریزان به همراه داشته باشد. آگاهی برنامه‌ریزان شهری در مورد چگونگی تأثیرگذاری تصمیماتشان بر رضایت اقشار ضعیف جامعه از زندگی شهری مزایای زیادی را به همراه خواهد داشت. کیفیت زندگی شهری معمولاً از طریق شاخص‌های ذهنی (ارزیابی ادراکات و رضایت ش...

[ 38 ] - امکان سنجی اجرای الگوهای نوین آمایش شهری در ایران

هر یک از شهرهای جهان بی شک با مسائلی رو به رو هستند که در عین تشابه با چالش های سایر شهرهای جهان دارای تفاوت های بنیادین نیز می باشد. لذا برنامه ریزان همواره سعی داشته اند با طرح الگوهای آمایش شهری، در بهبود و رفع مشکلات شهرهای خود گام بردارند و در این میان مسئله مهم توجه به اجرای این الگوهای مطرح شده در سایر شهرها و در شرایط متفاوت با محل طرح این الگوها می باشد. در این راستا پژوهش حاضر...

[ 39 ] - تحلیل و ارزیابی آسیب پذیری بافت فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد در برابر زلزله

امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت­های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته­اند ارتباطی مناسب با محیط خود و خدمات­دهی به بهره­برداران برقرار کنند. به‌عنوان قلمرو موردپژوهش بافت فرسوده شهر بجنورد به‌این‌علت که  بخش قابل‌توجهی از مشکلات شهر بجنورد در این بافت نمود عینی یافته است و به دلیل گستردگی بیش‌ازحد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن موردپژوهش قرار گرفت. این پژوهش از نظر ر...

[ 40 ] - ارزیابی و تحلیل اثرات خانه های دوم گردشگری بر مکان های روستایی(نمونه موردی : روستای قلعه حاج عبدالله)

این پژوهش به بررسی اثرات خانه های دوم گردشگری در روستای قلعه حاچ عبدالله پرداخته شده است.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه و مبتنی بر پیمایش میدانی در اشکال پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه است.جامعه آماری تمام ساکنان روستای قلعه حاج عبدالله بوده است که در سرشماری سال 1395 برابر 950 نفر بوده اند. برای تخمین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که مطابق این فرمول تعداد نمونه 381 نفر برآورد شده ا...

[ 41 ] - بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد)

حق به سلامت یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حقوق شهروندان در شهر است که بسیاری از گزارش‌ها، منشورها، قوانین، رویکردها و نظریه‌های جهانی بر آن تأکید دارند. در حق به سلامت شهری تأکید می‌شود هرکس با هر ویژگی، نگرش و پایگاه اقتصادی-اجتماعی و در هر مکانی از شهر که زندگی می‌کند، حق به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین حق به عوامل تعیین‌کننده‌ سلامت شهری اعم از امنیت و ایمنی، تغذیة مناسب، درآمد م...

[ 42 ] - بررسی ویژگی‌های اقتصادی مسکن و برآورد نرخ سودآوری و بهره‌وری عوامل تولید مسکن (مطالعة موردی: سنندج)

مسکن در ایران از نظر اقتصادی دووجهی است؛ یعنی در عین مصرفی‌بودن، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، همواره کالایی سرمایه‌ای محسوب می‌شود. ارزش سرمایه‌ای مسکن در شرایطی که سایر بخش‌های تولیدی و تجاری کشور در حال رکود هستند و این کالا یکی از بخش‌های محدود جذب‌کنندة نقدینگی‌های مردم به‌شمار می‌آید، بیشتر می‌شود. با توجه به جایگاه و اهمیت مسکن در اقتصاد خانوارها و اقتصاد کلان کشور، تحولات هریک از بخش‌ه...

[ 43 ] - سنجش و ارزیابی مؤلفه‌های برنامه‌ریزی شهری در توسعة پایدار گردشگری شهر کاشان

جاذبه‌های مختلف در شهر کاشان اشکال متنوع ، زیبا و کم نظیری از گردشگری شهری را به‌وجود آورده است، اما بی‌توجهی به نقش برنامه‌ریزی شهری در جهت توسعة زیرساخت‌ها، تجهیزات و ارائة تسهیلات به گردشگران سبب عقب‌ماندن این شهر در یکی از زمینه‌های مهم فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی در سطوح منطقه‌ای، ملی و جهانی به‌عنوان مقصد حرکت‌های گردشگری شده است. بنابراین از آنجا که توجه به ارکان و معیارهای اساسی برنامه...

[ 44 ] - سنجش عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی با تاکید بر مولفه های سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی : محلات شهرنورآباد دلفان)

احساس امنیت اجتماعی یک فرآورده رسمی و قانونی نیست و بیشتر از فعل و انفعالات اجتماعی نشات می گیرد. بکی از نتایج ارزشمند زندگی جمعی سرمایه اجتماعی است،  که تاثیر قوی بر تحقق احساس امنیت دارد. اما سرمایه اجتماعی خودش از مولفه های متفاوت تشکیل شده است واثرات متفاوت نیز بر احساس امنیت دارند،  به همین دلیل پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مولفه های سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت در محلات شهر نورآباد دلفان پر...

[ 45 ] - تبیین الگوی فضایی شاخص‏های شکوفایی شهری در ایران رویکردی نوین در مطالعه پایداری کلان شهرها (مطالعه موردی کلان شهر تهران)

شکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه‌ شده است. این گزارش پاسخی به بحران‏های چند بعدی پیش‌آمده در دهه‏های اخیر در جهان است. در گزارش ارائه‌شده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ارائه شاخص‏هایی چند بعدی از شکوفایی شهری پرداخته است. به‌واقع به‌جای اندازه‏گیری عوامل اقتصادی به‌صورت تک‌بعدی از قبیل میزان تولی...

[ 46 ] - الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص جایگاه مقصد گردشگری در چرخه حیات

شناخت وضع موجود در فرآیند توسعه، تأثیر تعیین‌کننده‌ای در شناخت مسیر صحیح برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری دارد و مدل یا نظریه باتلر در خصوص چرخه حیات مقصد گردشگری یکی از بهترین ابزارها در این زمینه است که از انتشار اولیه در ابتدای دهه هشتاد میلادی تاکنون در فاصله زمانی بیش از چهل سال به‌عنوان یک نظریه معتبر علمی مورد پذیرش متخصصین حوزه گردشگری بوده است. از آغاز تا اکنون روش‌های بسیاری برای تشخیص ...

[ 47 ] - ارزیابی پایداری زیست محیطی گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر رشت)

امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فر...

[ 48 ] - تحلیلی بر سلامت شهری از منظر سرمایۀ اجتماعی در کلان‌شهرهای مذهبی ایران. مورد پژوهش: کلان‌شهر قم

حقیقت این است که زندگی شهری امروزی درکنار ویژگی­های مثبت خود آکنده از عواملی است که ابعاد مختلف سلامت افراد را در معرض خطر قرار می­دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش  نیز که بر پژوهش موردی استوار است، با استفاده از روش توصیفی- تحلیل به مطالعۀ سلامت اجتماعی کلان­شهر قم(محدودة پژوهش)، از منظر سرمایۀ اجتماعی می­پردازد. بر این اساس، باتوجه به مدل کوکران و با استفاده از تیمی هشت نفره از دانش...

[ 49 ] - نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تأکید بر عامل پیش‌گیری از وقوع جرم در محلة چهارباغ منطقة ثامن مشهد

فضاهای شهری یکی از تأثیرگذارترین عوامل در هدایت الگوهای رفتار فردی و اجتماعی افراد هستند. تمامی رفتارهای انسان در فضاهای معینی شکل می‌گیرد که بستر رفتار به‌شمار می‌آیند. از همین رو، با ارتقای کیفیت محیط می‌توان از بروز رفتارهای ناهنجار تا حدی جلوگیری کرد. ایجاد محیط دفاعی با نظر به ترکیب دو جنبة فیزیکی و روان‌شناسی به‌طور همزمان، جوهر و اساس مفهوم پیش‌گیری جرم ازطریق طراحی محیطی را تشکیل می‌دهد...

[ 50 ] - تحلیل شاخص‌های پایداری سکونتی در بافت‌های فرسوده شهری، مطالعه موردی: ناحیه 1، منطقه 9 تهران

[ 51 ] - سنجش تطبیقی معیارهای رشد هوشمند شهری در نواحی شش‏گانۀ منطقۀ 6 تهران

مفهوم رشد هوشمند شهری راهکاری است در برابر گسترش افقی یا رشد اسپرال‏گونة شهر که در نیم قرن اخیر الگوی رشد جهانی شهرها بوده است. رشد هوشمند در مخالفت با گسترش افقی در بخش مرکزی شهر بر عواملی مانند باززنده‏سازی محلات، توسعة درونی، کاهش فواصل بین محل کار و زندگی، کاهش آلودگی‏های زیست‏محیطی، افزایش کاربرد حمل و نقل عمومی، و حداکثر دسترسی به خدمات شهری و ... تأکید می‏کند. در حال حاضر، منطقة 6 تهران،...

[ 52 ] - Assessing the Level of Social Resilience in District 9 of Tehran Metropolis

Due to the increase in the occurrences of natural disasters in cities and the resulting casualties and socio-economic and physical damages, the local authorities are attempting to find approaches and adopt policies to increase the resilience of cities in order to withstand these calamities. Resilience, therefore has become one of the important issues to attend in order to minimize the vulnerabi...