محمدجعفر یاحقی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - واکاوی اصطلاح "تعلیق" در نسخه‌شناسی براساس انجامه‌های نسخ خطی سفینه تبریز و چند نسخه دیگر
هدف: بررسی کارکرد و معنای تکنیکی اصطلاح "تعلیق" به‌عنوان نوعی خاص اما ناشناخته از کتابت در نزد کاتبان مسلمان ایرانی با اتکا به مستندات درون‌متنی و برون‌متنی است. روش/ رویکرد پژوهش: نخست اصطلاح "تعلیق" در متون کهن فارسی و سپس در انجامه‌های نسخه خطی سفینه تبریز و چند نسخه خطی دیگر بررسی شد. یافته‌ها: واژه "تعلیق" را کاتبان نسخه‌های خطی در استنساخ اولیه آثارِ نیازمند مقابله و تصحیحِ دوباره در ان...
[ 2 ] - نماد و خاستگاه آن در شعر نیما یوشیج
استفاده از سمبول با زمینه اجتماعی در شعر، معاصر بوسیله نیمایوشیج با سرودن شعر ققنوس در سال 1316 شروع شد و پس از او پیروان جدی و توانمندی پیدا کرد. با تأمل و تدبر در شعر نیما؛ بویژه اشعاری که پس از سال مذکور سروده شده، می‌توان بخوبی خاستگاه و سرچشمه نمادهای شعری وی را یافت. سرچشمه اصلی نمادهای وی نخست طبیعت و جلوه‌های گوناگون آن است که شامل عنصر زمان، مکان، برخی عناصر اربعه، پرندگان، جانوران، جن...
[ 3 ] - فروغی و فردوسی
محمدعلی فروغی از نخستین شاهنامه پژوهان معاصر است که با آرای دقیق و اقدامات فرهنگی و اجرایی خود خدمات ارزنده‌ای به قلمرو فردوسی پژوهی انجام داده است. اقدام او در مورد ساختن آرامگاه فردوسی و برگزاری هزاره فردوسی اهمیت تاریخی پیدا کرده است. مقالات و سخنرانیهای او راهگشای پژوهندگان معاصر بوده است. وی در مقاله‌هایش به مسائل مهمی، نظیر اهمیت شاهنامه، مقام فردوسی، عدم انتساب یوسف و زلیخا به فردوسی، تع...
[ 4 ] - بررسی نمادهای تصویری «فَرّ» (با تأکید بر نگارههای شاهنامه)
نقشمایههای نگاشته شده در نگارههای شاهنامه، از سویی در پیوند با نظام نشانههای متنی است و از سوی دیگر از تبار نظام نشانههای تصویری. نمونهای از این نظام دوگانة تصویری- متنی، در مفهوم مینوی فَرّ و نقشمایههای تصویری آن بچشم میخورد. در نظام متنی، فرّة کیانی نشان دهندة مشروعیّت شاه است. در پژوهشهای انجام شده دربارة فرّ، پژوهش‌گران عموماً به توصیف مفهوم فَرّ و چگونگی کاربرد آن در شاهنامه و متون کهن پ...
[ 5 ] - گونه‌شناسی نوشتارهای مطبوعاتی زنان در دوره مشروطه
مطالعۀ گونه شناسانۀ مطبوعات زنان از حیث دست یابی به سنت نوشتاری زنانه در تاریخ ادبیات فارسی، حایز اهمیت است. مطبوعات ویژۀ زنان که برای اولین بار در سال 1289 ه.ش توسط ایشان منتشر میشود، از یک سو در بر دارندۀ مسایل و دغدغههای زنان در اوان انقلاب مشروطه و از سوی دیگر منعکس کنندۀ تغییرات ادبی در همین دوران است. زنان برای اولین بار نوشتههای خود را در گونههایی مانند داس...
نویسندگان همکار