رمضان علی‌تبار فیروزجایی
دکترای فلسفه و کلام ، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
[ 1 ] - مبانی و معیارهای دینی بودن علم از منظر آیت‌الله جوادی آملی
در باب معیار و مؤلفه‌های دینی‌بودن علم، دیدگاهها و تلقی‌های مختلفی مطرح است که یکی از آنها، نظریۀ آیت‌الله جوادی آملی است. هدف: هدف مقالۀ حاضر، طرح مبانی و معیارهای دینی‌بودن علم از منظر آیت‌الله جوادی آملی و نقد و بررسی آن است. روش: منطق مقاله، بر دو رویکرد روش‌شناختی استوار است: به لحاظ جمع‌آوری اطلاعات، از روش اسناد و مدارکی(کتابخانه‌ای) و به لحاظ تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش عقلی- تحلیلی...
[ 2 ] - مبانی انسان‌شناختی تصرفات بشر (با تأکید بر مهندسی ژنتیک)
انسان موجودی است که می‌تواند در طبیعت و خلقت تصرفاتی داشته باشد. تصرفات وی، انواع و انحاء گوناگون دارد که از جمله آن، دخل و تصرف در ژن موجود زنده است. این کار ذیل دانش مهندسی ژنتیک صورت می‌پذیرد. مهندسی ژنتیک به مجموعه روش‌هایی گفته می‌شود که با انتقال ژن از ماده وراثتی (مولکول دی.ان.ای) که حامل ژن‌های جدید یا ترکیبی نو از ژن‌هاست، به سلول میزبان، تغییراتی در ژن میزبان می‌دهد، به‌گونه‌ا...
[ 3 ] - عوامل و ارکان علم دینی
یکی از مسائل درباب ماهیت علم دینی، تبیین عوامل، عناصر و مؤلفه‌های مؤثر در دینی‌سازی آن است. مراد از علم دینی در مقام چیستی‌شناسی، علم دینیِ مطلوب (مقام تعریف و تولید) است، نه علوم موجود (مقام تحقق). علم دینی مطلوب دارای عناصر، مؤلفه‌ها و متغیرهای رکنی و غیررکنی است که هر کدام، نقش هویت‌بخشی در علم را به عهده دارند. این عوامل و عناصر عبارتند از: موضوع، محمول، عالِم، معلوم، روش، ابزار، منبع، فایده ...
[ 4 ] - موضوع‌شناسی علوم انسانی و اقتضائات روش‌شناختی آن
یکی از مسائل مهم و اصلی در علوم انسانی، روش‌شناسی آن است. عوامل و متغیرهای مختلفی در روش‌شناسی نقش دارند که از جمله آن، موضوع علوم انسانی و نوع تلقی از آن است. موضوع علوم انسانی در یک معنای کلی، انسان و جامعه و در معنای دقیق‌تر عبارت است از کنش انسانی. نوع تلقی از انسان و کنش‌های وی در مکاتب علمی- نظیر پارادایم‌های سه‌گانه در علوم انسانی- متفاوت بوده و بر اساس آن، به روش‌شناسی متفاوتی نائل ...
[ 5 ] - هویت «منطق علوم انسانی اسلامی» و مسائل پیرامونی آن
* رمضان علی‌تبار «منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابة دستگاه روشی، دارای مباحث و مسائل درونی و بیرونی فراوانی است. مسائل درونی آن، ناظر به مباحث روش و قواعد روشی است و مسائل بیرونی و پیرامونی آن، از سنخ فلسفة مضاف می‌باشد. این مسائل عبارت‌اند از: هستی‌شناسی و چیستی‌شناسی آن دانش (منطق علوم انسانی)، غرض و غایت، موضوع، قلمرو و... . این نوع مباحث از مسائل و اجزاء دانش به شمار نمیرود؛...
[ 6 ] - مبانی فلسفی مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی اسلامی با تأکید بر مکتب صدرایی
در زمینۀ مطالعات میان‌رشته‌ای، مسائل متعددی جای طرح دارند؛ از جمله چیستی، اهمیت و ضرورت، روش‌شناسی و روش اجرایی آن. اما در کنار این مباحث، مسئلۀ اصلی‌تری هست که تاکنون به آن پرداخته نشده و آن، مبانی بینشی و فلسفی حاکم بر مطالعات میان‌رشته‌ای است. فلسفه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در علوم، به‌ویژه دانش‌های بینارشته‌ای نقش ایفا می‌کند. با توجه به اینکه هر مکتب و پاردایم فلسفی، در مطالعات میان‌رشته...
نویسندگان همکار