حامد دژآباد
عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران(استادیار).
[ 1 ] - رهیافت‌های مفسران فریقین درباره آیه 105 سوره انبیاء
از جمله آیاتی که پیرامون آینده زمین و وارثان حقیقی آن، که نوید بخش حکومتی الهی و دینی است سخن می‌گوید آیه 105 از سوره انبیاء است. ذیل این آیه، روایات متعددی توسط مفسران اهل سنت و شیعه نقل شده است، و بر اساس آنها مصادیق متفاوتی برای صالحان و وارثان زمین معرفی شده‌اند، و این سؤالات را به ذهن متبادر می‌کنند که روایات مورد استناد هر یک، از چه کسانی نقل شده و میزان اعتبار این ادله چقدر است؟ در این ...
[ 2 ] - بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین دربارۀ مصداق شاهد (هود: 17)
آیۀ 17 سورۀ هود از جمله آیاتی است که با اختلاف آرای شیعه و اهل سنت رو‌به‌رو شده است. برخی از مفسران اهل سنت ابوبکر را مصداق "شاهد" معرفی کرده‌اند و با استناد به قراین و دلایلی از انتساب این آیه به امیرالمؤمنین (ع) خودداری کرده‌اند. اما مفسران شیعی با اتکای به دلایل متقن برون‌متنی و درون‌متنی بر این باور هستند که حضرت علی (ع) مصداق روشن "شاهد" در آیۀ شریفه است. از جملۀ دلایل برون‌متنی، روایات مت...
[ 3 ] - بررسی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق «ملک عظیم»
خدای متعال در آیاتی از جمله آیه 54 نساء، نعمت‌هایی را که از روی فضل به آل‌ابراهیم× عطا نموده، یادآور می‌شود. خدا در آیه یادشده بیان می‌دارد که کتاب، حکمت و ملک عظیمی را به آل‌ابراهیم عطا نموده است. مفسران فریقین معانی یا مصادیق متعددی را برای ملک عظیم ذکر نموده‌اند که در برخی از این معانی با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند. روایات فریقین نیز معانی متعددی را برای ملک عظیم بیان کرده‌اند که در این رابطه ر...
[ 4 ] - سیاق الآیة اللفظی ووظائفها فی التفسیر
None
[ 5 ] - بررسی تطبیقی شأن نزول آیه انفاق (بقره، 274) نزد فریقین
آیات بسیاری درقرآن وجود دارند که شأن نزول آنها در تفاسیر روائی شیعه، اهل بیت(ع) یا امام علی(ع) دانسته شده‌است؛ اما در تفاسیر اهل سنت بر افراد دیگری از جمله خلفای راشدین انطباق داده شده است. آیۀ 274 بقره یکی از این آیات است. آیۀ مذکور در تفاسیر اهل سنت، بر اصحاب خیل، عثمان بن عفان، عبدالرحمن بن عوف و ابوبکر مصادیق انفاق کنندگان منطبق شده است. بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد، روایات مورد استناد...
[ 6 ] - بررسی ماجرای سان دیدن حضرت سلیمان (ع)
در تفسیر آیات 30 تا 33 سوره ص، احتمالات و دیدگاه های متفاوتی وجود دارد که بیشتر ناشی از اختلاف در مرجع ضمایر در دو جمله " تورات بالحجاب" و " ردوها" است. برای کشف مرجع ضمایر، هر یک از مفسران به دلایلی استناد کرده اند که در این جهت چهار احتمال قابل تصور است. دراین جستار با توجه به روایات و ذکر واژه " عشی" در آیه، مرجع ضمیر در جمله اول، شمس و در جمله دوم، صافنات تعیین شده است و روایت وارده و نیز ...
[ 7 ] - بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین دربارة فراز«صَدَّقَ بِهِ» (زمر/33)
یکی از آیاتی که اهل سنت دربارة فضایل ابوبکر مطرح نموده‌اند، آیة Pوَالَّذِی جَاء بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِO (الزمر/33) می‌باشد. ایشان با استناد به روایات وتحلیل‌هایی که از این آیه نموده‌اند، فراز «صَدَّقَ بِهِ» را به «ابوبکر» نسبت داده‌اند. مهم‌ترین دلیل روایی آنان، روایتی منسوب به امام علی(ع) است که بر اساس آن، مصداق این فراز از آیه، ابوبکر می‌باشد. از سوی دیگر، با مطرح نمودن سبقت ابوبکر بر دیگران در تصدیق پیامبر اک...
[ 8 ] - رهیافت‌های مفسران فریقین درباره آیه 105 سوره انبیاء
از جمله آیاتی که پیرامون آینده زمین و وارثان حقیقی آن، که نوید بخش حکومتی الهی و دینی است سخن می‌گوید آیه 105 از سوره انبیاء است. ذیل این آیه، روایات متعددی توسط مفسران اهل سنت و شیعه نقل شده است، و بر اساس آنها مصادیق متفاوتی برای صالحان و وارثان زمین معرفی شده‌اند، و این سؤالات را به ذهن متبادر می‌کنند که روایات مورد استناد هر یک، از چه کسانی نقل شده و میزان اعتبار این ادله چقدر است؟ در این ...
[ 9 ] - بررسی روایات فضایل خلفا از لسان اهل بیت (ع) در کتابی منسوب به دارقطنی
یکی از کتاب‌هایی که به دارقطنی، از محدثان بنام اهل سنت در قرن چهارم، منسوب است کتاب فضایل الصحابة و مناقبهم و قول بعضهم فی بعض است که تاکنون اثری از آن در دسترس نیست و ظاهراً مفقود است. چند سال قبل در عربستان سعودی کتابی نشر یافت که بنا بر ادعای محققان آن کتاب، جزء یازدهم و تنها قسمت یافته‌شده از کتاب دارقطنی است. اهمیت این کتاب حدیثی کوچک در این است که فقط شامل فضایل ...
نویسندگان همکار