مهدی اکبرنژاد

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام ‏

[ 2 ] - بررسی و نقد سند و متن یک حدیث تفسیری دربارۀ حروف مقطعۀ قرآن

The Quranic Muqatta'a letters are one of the Quranic topics about which scholars expressed different viewpoints. Considering the interpretation of these letters and the intention of God, many various views have been mentioned. Some narrations are found to interpret these letters. For example, a hadith in Maani al-Akhbar of Sheikh Saduq has interpreted all these letters. This hadith is assumed t...

[ 3 ] - مؤلفه‌های تربیتی چشم‌انداز جامعه‌ی دینی مبتنی بر قرآن و حدیث

هر مجموعه­‌ای در مسیر حرکت خود به سوی کمال، با طراحی چشم‌­اندازی مطلوب، نیل به اهداف اساسی خود را دنبال می­‌کند. در میان عناصر تشکیل‌­دهنده­‌ی چشم‌­انداز تربیتی جامعه­‌ی دینی، مؤلفه­‌های تربیتی، به سبب جهت‌­دهی به اهداف چشم­‌انداز، محوریت داشته و نگارنده بر آن اهتمام دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و نگرشی قرآنی- روایی، برای پاسخ دادن به این سؤال انجام شده است که مؤلفه­‌های تربیتی چشم­‌ا...

[ 4 ] - رهیافت تربیت فضایل اخلاقی بر تحکیم جامعه در قرآن کریم با رویکردی بر نظریات علامه طباطبایی

دین مبین اسلام، دربردارندة آموزه‌هایی است که عمل بر اساس آن‎ها، کمال انسان و تحکیم جامعة انسانی را به ‌دنبال خواهد داشت. محتوای اصلی این آموزه‌ها، رشد فضیلت‎های اخلاقی به صورت مطلوب در جامعه است، چنان‎که می‌توان گفت یکی از اهداف رسالت پیامبران، پرورش این و تثبیت‎شان در جامعه بوده است. از این رو پرداختن به این موضوع و پرورش روحیة اخلاق‌مداری در جامعه، از ضروریات است، تا در سایه‌سار آن بتوان رشد ...

[ 5 ] - نقد دیدگاه ابن تیمیه درباره امام مهدی(ع)

باور به ظهور امام مهدی (ع) هر چند یک اعتقاد اسلامی است، ولی در مذهب تشیع از جایگاه خاصی برخوردار است و می توان گفت دلیل اصلی آن هم این است که ولادت و حیات آن حضرت را قبول دارند. برخی از نویسندگان اهل سنت، بدون توجه به مبانی و دلایلی که شیعه برای خود دارد، سخت این باور را مورد هجوم قرار داده‌اند؛ از جمله این افراد احمد ابن تیمیه می باشد. وی در کتاب "منهاج السنة النبویة" ایراداتی بر اعتقاد شیعه گ...

[ 6 ] - واکاوی رابطه مشیت الهی و اراده انسان در تفسیر آیات 23 و 24 سوره کهف

کیفیت ارتباط اراده انسان با مشیت الهی از مسائل پیچیده‌ای است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. آیات بسیاری از قرآن کریم بر حاکمیت اراده خداوند بر عالم- حتی بر اعمال اختیاری انسان- تأکید نموده است. این آیات گروهی از مفسران را به این باور رسانیده که انسان در اعمال - و حتی در کفر و ایمان- خود نقشی نداشته و ارادۀ وی مقهور اراده خداوند است. در مقابل گروهی دیگر از مفسران از اختیار انسان جا...

[ 7 ] - واکاوی جریان غلو و جعل حدیث در فرقۀ خطابیه و رفتار ائمه (ع) با آنان

بازشناسی اندیشه‌ها و رفتارهای فرق و مذاهب اسلامی یکی از نیازهای علمی جامعه به شمار می‌آید. زیرا می‌تواند به شناخت دیدگاه‌های مختلف اعتقادی و مذهبی که در ادوار مختلف تاریخ اسلامی وجود داشته و آثاری که از خود بر جای گذاشته کمک کند. از جمله این فرق که تأثیرات درخور توجهی داشته، فرقه خطابیه است. رئیس این فرقه محمد بن مقلاص اسدی، معروف به ابوالخطاب بوده که در نیمۀ نخست سدۀ دوم، افکار غالیانه را تروی...

[ 8 ] - امام رضا‌(ع) و جاعلان حدیث (بررسی بسترهای وضع حدیث و موضع‌گیری‌های آن حضرت در قبال این مسئله)

 از آغازین روزهای پیدایش اسلام، بعد از قرآن، سنت به‌عنوان دومین چشمه زلال گسترش و تبیین معارف دینی شناخته شده است؛ امّا این جریان دستخوش پاره‌ای از آسیب‌ها شد که حساسیت دلسوزان و عالمان و بزرگان اسلامی را برانگیخت. یکی از این آسیب‌ها، پدیده وضع و جعل حدیث بود. با عنایت به این که مقابله با این جریان از سوی بسیاری از بزرگان اسلامی از همان روزهای آغازین پیدایش این پدیده نامبارک در دایر...

[ 9 ] - روش‌های فرهنگی امام رضا(ع) در خصوص زنده نگه‌داشتن یاد و نام امام حسین(ع)

در قیام شکوهمند حسینی، به مدد معماری هوشمندانه و شجاعت دوراندیشانة آن یگانة دوران، تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی واقعة کربلا، چنان سنجیده و در آرایشی بی‌بدیل، در کنار هم قرار گرفتند که سیر زمان، دم به دم بر استحکام، عمق و اثرگذاری آن می‌افزاید. با این‌حال، یکی از مهم‌ترین دلایل این اثرگذاری، سیرة ائمه اطهار(ع) در زنده نگه‌داشتن یاد و راه سیدالشهدا(ع) است. این مقا...