جواد صالحی
استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور- تهران
[ 1 ] - بررسی تطبیفی مشروعیت جمع نمازهای ظهر با عصر و مغرب با عشاء
یکی از مسائل مورد اختلاف میان شیعه و اهل سنت مشروعیت جمع دو نماز می باشد. شیعه برای نماز ظهر و عصر و برای نماز مغرب و عشاء وقت مشترک قائل است یعنی می توان نماز ظهر و عصر را و نماز مغرب و عشاء را با هم خواند. البته بعضی از فقها معتقدند که بدون عذر تآخیر در نماز جائز نمی باشد. اهل سنت قائل به وقت مشترک بطور مطلق نمی باشد و جمع بین دو نماز را در مواردی خاص جایز می داند. در این مقاله استدلال هر دو ...
[ 2 ] - ممنوعیت بازرسی تلفن همراه و بایسته های آن ؛جلوه ای از حریم خصوصی متهم در رویه ی قضایی و دستاورد های آن
قاعده ی «بازرسی پس از دستگیری» و تحول ممنوعیت تسری آن به تلفن همراه متهمدر رویه ی قضایی سابق و جدید ایالات متحدهچکیدهقاعده ی «بازرسی پس از دستگیری»، مجوزی برای بازرسی بلافاصله پس از دستگیری متهم در اموال تحت تصرف وی است تا اینکه دلائل مجرمانه در اختیار پلیس قرار گیرد و امنیت پلیس از خطرات احتمالی ناشی از این اموال حفظ شود. در سال های اخیر اعمال این قاعده نسبت به تلفن همراه متهم از این جهت با تر...
[ 3 ] - استفاده ی غیرمجاز پلیس از دستگاه ردیاب؛ جلوه ای از نقض حریم خصوصی در رویه ی قضایی دیوان عالی ایالات متحده و دستاوردهای آن
تحت نظر گرفتن تردد خودروها با استفاده از دستگاه ردیاب از رفتارهای معمول پلیس در ایالات متحده است. پلیس ترددهای مشکوک به حمل مواد مخدر آنتونی جونز را با اتصال دستگاه ردیاب به خودروی وی بدون مجوز دادگاه ثبت می کند. اگرچه دادگاه بدوی این رفتار پلیس را نقض حریم خصوصی آنتونی جونز تلقی نمی کند، لیکن دادگاه تجدیدنظر این رفتار پلیس را نقض حریم خصوصی جونز تلقی و رای محکومیت جونز را در دادگاه بدوی به خاط...
[ 4 ] - حمایت از امنیت مخبـرین در رویة قضایـی دیوان کیفـری بین‌المللـی؛ استثنایـی بر جـرم علیـه عدالت کیفری یا سوءرفتار نزد دیوان
یکی از پرونده‌های مشکوک به وقوع جرم علیه عدالت کیفری یا سوءرفتار نزد دیوان کیفری بین‌المللی، پروندة دادستان علیه توماس لوبانگو دیالو است. دادستان در این پرونده از اجرای دستورات دیوان در افشای دلایل به متهم و قضات سرپیچی کرده است. دادستان در توجیه این اقدام به مسئولیت خویش در حمایت از مخبرین و پایبندی به شروط قراردادهای محرمانه استناد کرده است که بر اساس مادة (e)(3)54 اساسنامه میان خود و آن‌ها...
[ 5 ] - اعمال صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری در خشونت‌های داخلی در بستر بی‌ارادگی دولت کنیا
خشونت‌های داخلی کنیا اولین فرصت اعمال صلاحیت تکمیلی را به‌دلیل بی‌ارادگی دولت کنیا در تحقیق و تعقیب متهمان مدنظر دیوان کیفری به دست قضات داد. دادستان از اولین فرصت انجام تحقیقات در وضعیت کنیا به تشخیص خود بهره‌برداری کرد. بی‌ارادگی دولت ذی‌صلاح در تعقیب متهمان جرایم بین‌المللی شاخص‌های متفاوتی دارد که در این پرونده با معیار «همان فرد، همان رفتار» تشخیص داده شد. دولت کنیا صلاحیت دیوان کیفری را د...
[ 6 ] - ترجیح حقوق متهم بر میانجی در دیوان بین المللی کیفری
متعادل نگه‌داشتن حقوق متهم و میانجی در دیوان کیفری بین المللی، یکی از چالش های جدی پرونده ی توماس لوبانگو دیالو است. شعبه ی بدوی حقوق متهم را بر حقوق میانجی ترجیح می دهد و حتی با توقف دادرسی به زعم خود بهای سنگین آن را پرداخت می کند تا اینکه دادستان نیز رعایت حقوق متهم را بر دیگر تکالیف خود الویت دهد. لیکن دادستان این رویه را برای امنیت میانجی و احتمال قطع همکاری وی در پرونده های آتی دیو...
[ 7 ] - مسئولیت جبران خسارت به محیط زیست منطقۀ اعماق دریاها در حقوق بینالملل عرفی و رویکرد متناقض شعبۀ حل‌اختلاف بستر دریاها
مقررات کنوانسیون دربرگیرندۀ اسباب و ابزار لازم برای حفاظت و حمایت از محیط زیست منطقۀ اعماق دریاهاست. لیکن تعهدات بین‌المللی مقرر در کنوانسیون برای حفاظت و حمایت از محیط زیست منطقۀ اعماق دریاها باید به‌نحوی تفسیر شود که دیگر مقررات قابل اجرای موجود در حقوق بینالملل عرفی را نیز در برگیرد. اگرچه در مقررات کنوانسیون برای تسری تعهدات حقوق بینالملل عرفی بر دولتهای عضو کنوانسیون منعی وجود ندارد، ...
[ 8 ] - اعمال صلاحیت در حقوق بین الملل دریاها در تقابل میان اصل آزادی دریانوردی و حق حفاظت از تاسیسات فراساحلی
هدف از این مقاله بررسی اعمال صلاحیت در حقوق بینالملل دریاها و تقابل میان حق حفاظت از تاسیسات فراساحلی و اصل آزادی دریانوردی است. کشتیها در دریاهای آزاد و مناطق فراساحلی تحت تابعیت دولت صاحب پرچم هستند. توقیف کشتی و بازداشت خدمه آن در منطقه انحصاری اقتصادی تحت حاکمیت دولت ساحلی به بهانه ی تجاوز به تاسیسات و تجهیزات فراساحلی وی دخالت در امور دولت صاحب پرچم و اعمال حاکمیت وی تلقی می شود. دولت...
[ 9 ] - نظریه ی مشورتی دیوان بین المللی حقوق دریاها؛ تجلی تعهدات دولت صاحب پرچم راجع به صید غیرمجاز کشتی حامل پرچم وی در منطقه انحصاری اقتصادی دولت ثالث
منطقه انحصاری اقتصادی در عین حال که تحت صلاحیت قضایی دولت ساحلی است، لیکن با شرایط خاص مقرر در کنوانسیون حقوق دریاها از حقوق و آزادی های دیگر دولت ها برای بهره برداری از منابع زنده آن برخوردار است. کشتی های ماهیگیری تحت صلاحیت دولت صاحب پرچم در مناطق انحصاری اقتصادی دولت های ثالث به صید منابع زنده دریایی می پردازند. در حالی که دولت صاحب پرچم متعهد به جلوگیری از فعالیت غیرمجاز کشتی های حامل پرچ...
[ 10 ] - پیشگیری و جبران خسارات ناشی از صید غیرمجاز و آلودگی زیست محیط دریاها
دولتها متعهد به حمایت و حفاظت از زیست محیط دریاها هستند. دولتها باید کلیه ی اقدامات لازم را در این زمینه بعمل آورند. پیشگیری، کاهش یا کنترل آلودگی ناشی از فعالیتهای دریایی، در صلاحیت دولتهای ساحلی است. دولتهای ساحلی با تصویب قوانین لازم بر پیشگیری، کاهش یا کنترل آلودگی زیست محیط دریاها و صید غیرمجاز منابع زندهی ناشی یا در ارتباط با فعالیتهای کشتی های خارجی در مناطق تحت حاکمیت خود اقدا...
[ 11 ] - تقابل یا تعامل قوانین کیفری دولت خارجی با حقوق بزه دیده؛ در پرتو اصل شناسایی متقابل در حقوق کیفری اتحادیه اروپا
حمایت از حقوق بزه‌دیده واجد اهمیت کمتری از حقوق متهم نیست؛ اما حمایت دولت متبوع وی منوط به جرم‌انگاری و شناسایی بزه‌دیده هر جرم به‌طور خاص در سطح دولتهای عضو اتحادیه اروپاست. باوجوداین دولت سرزمینی بزه‌دیده حسب شرایط اصل شناسایی متقابل مکلف به تبعیت از قانون کیفری یا تصمیمات قضایی دادگاه‌های دولت خارجی برای مقابله با جرم در قلمرو سرزمینی خود و حمایت از بزه‌دیده متبوع است. لیکن این وضعیت در تضا...
[ 12 ] - دسترسی به اطلاعات دیتاسنتر دولت خارجی در تقابل با اصول صلاحیت کیفری سرزمینی و اعمال حاکمیت در حقوق بینالملل
سرویس رایانش ابری یکی از امکانات نوظهور فضای سایبری است. بر این اساس، دیتای شخصی در حساب کاربری یا صفحه کاربر در شبکه‌های اجتماعی افراد در سایبر تولید و تبادل می‌شود. سپس این دیتا به دیتاسنترهای فراسرزمینی در اختیار و کنترل شرکت‌های سرویس‌دهنده خدمات الکترونیک منتقل و ذخیره می‌شود. وقوع جرم و انتقال دیتای مجرمانه آن نیز از این فرایند مستثنا نیست. تحقیقات کیفری از قلمرو سرزمینی در این حوزه، در ت...
[ 13 ] - Perspective of Mutual Recognition;Challenges and Mechanisms for Implementing it in the Area of European :::::::::union::::::::: Criminal Law
Abstract: Creation of new criminal law in the European ::::::::union:::::::: has led to an approximation of the criminal law of member states to each other. Compliance with this obligation for EU member states is due to the provisions of the Treaty of Lisbon. Main approach of the Treaty of Lisbon is to resort to the option of harmonizing the criminal laws of the member states, which is a new ch...
[ 14 ] - رویکرد حقوق کیفری اتحادیه اروپا در تحقیقات کیفری فرامرزی
تقاضای دلایل کیفری یا تحقیقات کیفری جرایم فرامرزی در قلمرو اتحادیه اروپا واجد الگوی همکاری متقابل، اصل شناسایی متقابل و قرار تحقیقات کیفری است. این رویکرد بدیلی برای قانون آیین دادرسی کیفری فراملی و یکسان سازی قوانین داخلی دولت های عضو اتحادیه اروپا است که اینک شرایط تحقق آن در اتحادیه اروپا فراهم نیست. تصور این است که زمینه ی هماهنگ سازی قوانین داخلی دولت های عضو منطبق بر اصول آیین دادرسی کیفر...
[ 15 ] - ساختار حقوقی حفاظت از تنوع زیستی و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی اعماق دریاها
This article has no abstract.
[ 16 ] - رویکرد کنوانسیون حقوق دریاها نسبت به مدیریت و بهره‌برداری منابع ژنتیک دریاهای آزاد و تسهیم منافع آن
سازوکاربهره‌برداری از منابع ژنتیک دریایی واقع در منطقه و دریاهای آزاد و تسهیم منافع ناشی از آن‌ها، از موضوعات مغفول مانده در کنوانسیون حقوق دریاها (1982) است. این نقیصه بعدها در کنوانسیون تنوع زیستی (1992) با شناسایی منابع ژنتیک و در پروتکل ناگویا (2010) با تسهیم منافع ناشی از آن مرتفع شده است. لیکن شناسایی منابع ژنتیک دریایی و تسهیم منافع ناشی از آن، در این اسناد حداکثر به مناطق دریایی تحت صل...
[ 17 ] - اقدامات موقت و بایسته‌های آن در رویۀ قضایی دیوان بین‌المللی حقوق دریاها؛ جلوه‌ای از نفی تحقق ملاحظات حقوق بشری متهم با هدف رعایت مصلحت بزه‌دیده
دستور اقدامات موقت در محاکم بین‌المللی از بایسته‌های دادرسی عادلانه و ابزارهای تحقق ملاحظات حقوق بشری به نفع متهم است. در رویۀ قضایی دیوان بین‌المللی حقوق دریاها، از دستور اقدامات موقت برای رعایت ملاحظات حقوق بشری متهم و آزادی موقت وی تا زمان رسیدگی به اصل موضوع در مرجع ذی‌صلاح و صدور رأی نهایی و اجرای حکم استفاده می‌شود. اما پروندۀ دولت صاحب پرچم ایتالیا علیه دولت ساحلی هند در دیوان بین‌المل...
[ 18 ] - ارتباط حق سکوت متهم با اصل نفی خوداتهامی و ضمانت‌اجرای آن در حقوق کیفری ایران و رویه قضایی ایالات‌متحده
حق سکوت متهم، جلوه‌ای از حقوق دفاعی وی و در ارتباط مستقیم با اصل نفی خوداتهامی است. این وضعیت در حقوق کیفری ایران و ایالات‌متحده تابع مقتضیات متفاوت است. بررسی رابطه میان حق سکوت و اصل نفی خوداتهامی در حقوق کیفری ایران و رویه قضایی ایالات‌متحده و پیش‌شرط بازداشت متهم و نحوه استناد به آن در محکومیت متهم با در نظر گرفتن ضمانت‌اجراهای احتمالی آن موضوع این نوشتار است....
[ 19 ] - محدودیت اعمال صلاحیت کیفری دولت ساحلی در امور کشتی خارجی در پرتو رویۀ قضایی بین‌المللی
محیط زیست دریاها و بهره‌برداری از منابع منطقۀ انحصاری اقتصادی و فلات قاره تحت حقوق حاکمه دولت ساحلی تابعی از مقررات کنوانسیون حقوق دریاهاست. از این‌رو اعمال صلاحیت کیفری دولت ساحلی بر کشتی‌های خارجی تحت تابعیت دولت ثالث در منطقۀ انحصاری اقتصادی و دریاهای آزاد در بیشتر موارد ممنوع است. توقیف کشتی خارجی و بازداشت خدمۀ بیگانۀ آن در مناطق فراساحلی از سوی دولت ساحلی دخالت در امور دولت صاحب‌پرچم کشتی...
[ 20 ] - لوله‌گذاری زیردریایی در تقابل با اعمال حقوق حاکمۀ دولت ساحلی در منطقۀ انحصاری اقتصادی و فلات قاره
عبور لوله‌های زیردریایی انتقال نفت و گاز از منطقۀ انحصاری اقتصادی یا فلات‌قارۀ دولت ساحلی با تقابل در منافع مختلف همراه است. برقراری تعادل در این زمینه در بستر آموزه‌های حقوق بینالملل دریاها ضروری است. از این رو، بررسی ابعاد آن با الگوی توصیفی و تحلیلی، موضوع این نوشتار است. پرسش اصلی پژوهش این است که بایسته‌های حقوق و تعهدات دولت ساحلی در تقابل با حقوق و تعهدات دولت متقاضی لوله‌گذاری زیردریای...
[ 21 ] - Illegal Fisheries; from Responsibility of the Coastal States and Flag State to the Regional Fisheries Management Organization’s Monitoring
Abstract: Illegal fisheries are one of the reasons for disruption of combination of the seas fisheries, their significant reduction and loss of food security. Therefore, mechanisms have been devised to prevent the depletion and destruction of the seas fisheries. On the one hand, an Exclusive Economic Zone has been created, and the Coastal State has been given the authority to manage and protect...
نویسندگان همکار