عامر نیک پور
دانشگاه مازندران
[ 1 ] - بررسی و تحلیل فضایی نابرابریهای اجتماعی درمناطق شهری با رویکرد شهر متراکم مورد مطالعه : شهر بابل
نابرابریهای اجتماعی پدیده‌ای است که بر تمام مناسبات اجتماعی انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. تحلیل فضایی توسعه، میزان نابرابری‌ها و محرومیت نواحی مختلف را مشخص و اولویت اقدامات برای ارتقای سطح زندگی را معلوم می‌کند. در ادبیات برنامهریزی شهری دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارند که سعی نموده‌اند تراکم را به عنوان یکی از متغیرهای تأثیرگذار در توسعه یافتگی مناطق معرفی نمایند. شهر متراکم یکی از الگوهای فرم پاید...
[ 2 ] - سطح بندی محلات براساس شاخص های کمی و کیفی مسکن (مورد مطالعه شهر بابلسر)
امروزه مسکن مفهومی فراتر از یک سرپناه پیدا نموده و نقش مهمی در چگونگی کیفیت کالبدی شهرها دارا ست. مسکن به عنوان کوچکترین عنصر تشکیل دهنده سکونتگاه ها به وجود آورنده یکی از مهم ترین پدیده های جغرافیایی هر منطقه به شمار می رود. افزایش سریع جمعیت،گرایش به تملک مسکن مستقل، گرانی زمین شهری و کمبود خدمات، مسکن را به عنوان معضلی پیچیده مطرح می سازد. هدف اصلی این پژوهش، سطح بندی محلات شهر بابلسر بر اسا...
[ 3 ] - تحلیل رابطه میان فرم شهر و شاخص دسترسی (مورد مطالعه: شهر بابلسر)
فرم شهر، ظرفی است که فعالیتهای شهری در آن به وقوع می پیوندد. اهمیت فرم شهر به دلیل عملکردهایی است که برای ساکنان یک شهر دارد؛ از‌جمله عملکرد‌های مهم آن میزان دسترسی است. هدف از پژوهش حاضر، سنجش رابطه بین فرم و میزان دسترسی در سطح محلات شهر بابلسر است. پژوهش از لحاظ ماهیت، توصیفی - تحلیلی و بنابر هدف کاربردی است. داده ها و اطلاعات لازم از بلوک‌های آماری مرکز آمار و نقشه های کاربری اراضی شهرداری...
[ 4 ] - واکاوی نگرش زنان نسبت به شکل گیری فضاهای گردشگری-فراغتی مخصوص بانوان، مطالعه موردی: پارک بانوان شهر آمل
یکی از اشکال برنامه ریزی فضای فراغتی برای زنان، احداث پارک های ویژه بانوان می باشد که موافقان و مخالفان خود را دارد. از این رو پژوهش حاضر در صدد است تا به بررسی نگرش و میزان رضایت مندی زنان شهر آمل از گذران اوقات فراغت خود و همچنین فراغت آنان در ارتباط با پدیده پارک مخصوص بانوان بپردازد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و و از روش های اسنادی- کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات استفاده شد...
[ 5 ] - تحلیل فضایی الگوی مشارکت سیاسی شهروندان در چهارمین دورۀ انتخابات شورای اسلامی شهر آمل (1392)
شورای شهر یکی از مهمترین ارکان تصمیم‌گیری و ادارۀ امور شهر به‌شمار می‌رود که با گذشت بیش از صد سال از تصویب اولین قانون رسمی در این زمینه، در سال 1377 کار خود را به‌طور جدی شروع کرد. شهروندان ایرانی با حضور در چهار دورۀ انتخابات شورای شهر، در مدیریت شهری خود تأثیرگذار بودند. پژوهش حاضر چگونگی حضور مردم را از دیدگاه فضایی - سیاسی در شهر آمل بررسی می‌کند تا نشان دهد الگوی فضایی مشارکت در چهارمین...
[ 6 ] - تحلیل آماری ابعاد توسعۀ پایدار شهری در شهر ارومیه
متناسب با افزایش روزافزون چالش‌های شهری در حوزه‌های مختلف، داشتن نگاهی راهبردی و جامع برای سمت و سو دادن به این ابعاد چالش‌زا و آسیب‌پذیر در شهرها، با رویکرد پایداری در فرایند توسعۀ شهرها محقق خواهد شد. نگاهی به رویکردهای آینده‌نگرانه و متعالی در جهت بینش متوازن و عدالت‌محور به مفهوم توسعه سرلوحۀ سیاست‌های مدیریت و برنامهریزی شهری قرار گرفته است. در این راستا و متناسب با ضرورت یادشده، پژوهش حا...
[ 7 ] - بررسی و تحلیل وضعیّت پایداری اجتماعی در شهر آمل
پایداری اجتماعی یکی از ابعاد مهمّ توسعة شهری پایدار است که با تأکید بر مفاهیم کیفی به دنبال تحقّق فضاهای شهری سرزنده و پویاست. پایداری اجتماعی رویکردی را ارائه می‌کند که بر اساس آن میتوان جنبه‌های وسیعی از چالش‌های زندگی شهری معاصر را شناسایی و برطرف نمود. هدف اصلی مقاله، بررسی وضعیّت پایداری اجتماعی و مؤلّفه‌های مربوط به آن در شهر آمل است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بوده و تعداد نمونه، 430 خانوار...
[ 8 ] - تحلیل فضایی فرم شهر بابل براساس تراکم ساختمانی
تراکم ساختمانی به‌منزلة نسبت سطح زیربنای ساختمان (در تمام طبقات) به مساحت قطعة زمین مسکونی، موضوع مهمی در برنامهریزی شهری و مدیریت زمین است. امروزه به‌دلیل کمبود منابع و برای کاهش هزینه‌های توسعة شهری، همچنین ارائة خدمات مطلوب‌تر و اقتصادی‌تر، به متراکم‌شدن جمعیت و به‌تبع آن افزایش تراکم ساختمانی توجه بیشتری شده است. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی تحلیل فضایی فرم شهر بابل براساس تراکم ساخ...
[ 9 ] - توزیع فضایی خدمات بهداشتی – درمانی از منظر عدالت اجتماعی (نمونه موردی: شهرستان‌های استان مازندران)
هدف کلی برنامهریزی فضایی برقراری عدالت اجتماعی و توزیع رفاه و ثروت در بین افراد جامعه است. عدم توازن در بین مناطق در جریان توسعه، موجب شکاف و تشدید نابرابری منطقهای میشود. بر این اساس، مطالعۀ نابرابریهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و رفاه منطقهای، یکی از اقدامات اساسی برای برنامهریزی در جهت تامین رشد اقتصادی همراه با عدالت اجتماعی و آرایش فضایی اقتصاد ملی و منطقهای است. نوشتار حاضر دارای رو...
[ 10 ] - ظرفیت سنجی فرم محلات شهر براساس الگوی شهر فشرده (نمونه موردی بابلسر)
از موضوعات اساسی در راستای نیل به توسعه شهری پایدار شناخت الگوی کالبدی شهر و تلاش برای دستیابی به فرم شهری مطلوب است. هدف این مطالعه سنجش ظرفیت فرم محلات برمبنای الگوی فشرده است. روش پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی میباشد. به منظور گردآوری اطلاعات از بلوک‌های آماری سال1390 مرکز آمار ایران استفاده شده است. برای استخراج و طبقه بندی اطلاعات این پژوهش از نرم...
[ 11 ] - الگوی گسترش کالبدی شهر آمل با رویکرد رشد هوشمند شهری
گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. هر چند افزایش جمعیت علت اولیه ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگی جوامع می گذارد. تلاش های زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده که عمده ترین آنها راهبرد "رشد هوشمند" به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با "پراکندگی" توسعه شهری است که در و...
[ 12 ] - تحلیل فضایی فقر شهری با روش تحلیل عاملی؛ نمونة مطالعه: قائمشهر
طرح مسئله: یکی از مهمترین معضلات شهری، شکل‌گیری و تمرکز پدیدة فقر است که از عوامل اصلی ناپایداری شهرها به شمار می‌رود. هدف: هدف از این پژوهش، تحلیل پراکنش فضایی شاخص‌ها و نماگرهای فقر شهری در قائمشهر است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی است. دادههای مربوط به مبانی نظری پژوهش به شیوة کتابخانه‌ای و اس...
[ 13 ] - تحلیل نقش عوامل مؤثر بر قیمت زمین با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی(GWR) (مورد شناسی: شهر بابلسر)
زمین عنصر اساسی در شکل‌گیری توسعه و گسترش شهرها به‌شمار می‌رود و دسترسی عادلانه و استفادة بهینه از آن، یکی از مؤلفه‌های اساسی توسعة پایدار محسوب میشود. میزان سرعت و آهنگ رشد قیمت زمین با موقعیت جغرافیایی زمین رابطه دارد. هدف اصلی این پژوهش شناخت عوامل مؤثر بر قیمت زمین در شهر بابلسر، به‌منظور برنامهریزی در مسیر توازن و تعادل قیمت‌هاست. برای استخراج و طبقه‌بندی دادههای این پژوهش از نرم‌افزار ...
[ 14 ] - The spatial pattern analysis of the elderly population in babol city
Elderly is an avoidable one, which pose with it issues and special needs at the level of urban societies. This article is provided to target of analyze the spatial pattern of distribution as well as demographic indicators of the elderly population in the neighborhoods of babol City. The research method of this study is descriptive-analytic and based on the purpose applied. The raw data of the a...
[ 15 ] - بررسی و تحلیل شاخصهای توسعه شهری بر اساس مدلهای تصمیم‌گیری چند معیاره مورد مطالعه: شهر بابل
عدالت اجتماعی یکی از مهمترین مباحث مدیریت و برنامهریزی شهری به شمار می‌رود. توجه به اهمیت توزیع عادلانه خدمات و امکانات در نواحی شهری از مهمترین عوامل کاهش نابرابریهای محله‌ای و افزایش سطح رفاه اجتماعی و پایداری زندگی شهری محسوب میشود. در این پژوهش مناطق12 گانه شهر بابل به لحاظ برخورداری از خدمات و امکانات شهریتوسط مدلهای تصمیم‌گیری چند معیاره و براساس 5 شاخص اصلی و 44 زیر شاخص رتبه بندی شد...
[ 16 ] - تحلیل فضایی نظام شهری منطقه شمال کشور طی سال های 1335 تا 1395
با مطالعه سیستم های شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل در توزیع جمعیّت مشخص تر می شود. این مقاله با هدف بررسی تحوّلات نظام شهری منطقه شمال کشور جهت مشخص کردن وضعیّت تعادل آن تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و مبنای آماری داده ها، نتایج سرشماری های عمومی نفوس و مسکن کشور در 8 دوره گذشته است. در این مقاله ضمن طبقه بندی شهرهای منطقه طی 60 سال گذشته، از شاخص های نخست شهری شامل نخست شهر...
[ 17 ] - بررسی میزان تاب آوری کالبدی شهر در برابر زلزله (مورد مطالعه: نورآباد ممسنی)
تاب‌آوری کالبدی، یکی از ابعاد تأثیرگذار در میزان تاب‌آوری جوامع است که از طریق آن میتوان وضعیت جوامع را از نظر ویژگی‌های فیزیکی و جغرافیایی تأثیرگذار در هنگام بروزسانحه ارزیابی کرد. هدف از انجام پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی محلات شهری نورآباد ممسنی در برابر زلزله، شناسایی شاخص‌ها و عوامل موثر بر تاب‌آوری آن می باشد. گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و اطلاعات پایه از بلوک ه...
[ 18 ] - تحلیل فضایی وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران
جغرافیای ازدواج، به مطالعة رفتار و الگوهای عمومی ازدواج و نظام خانواده و تغییرهای فضایی - زمانی آن می پردازد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش نماگرهای وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی میباشد. در جمعآورى اطلاعات از روش کتابخانهاى و اسنادى استفاده شده و شاخصهای مقاله بر اساس دادههای خام سرشماری عمومی نف...
[ 19 ] - ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی داخلی ( مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)
امروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانی‌های پیرامون چالش‌های و فرصت‌های پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی–توسعه‌ای و روش مطالعۀ اسنادی...
[ 20 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر زیست پذیری در شهر نورآباد ممسنی
امروزه شهرها با چالش های بسیاری در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه شده اند. به همین دلیل برخورداری از خصوصیات زیست پذیری برای شهرها و کلانشهرها ضرورت یافته است به گونه ای که در تمام برنامه های توسعه بهبود سطح کیفی زندگی به عنوان یک هدف کلی و اصلی در نظر گرفته می شود. اصطلاح زیست پذیری اشاره به درجه تامین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت های افراد آن جامعه دارد. در این راست...
[ 21 ] - تحلیل میزان انطباق پهنههای بافت فرسودة شهری با پهنههای فقر ( مطالعه موردی: شهر قائمشهر)
نگاه صرفاً کالبدی بافتهای فرسوده موجب ضعف طرحهای نوسازی و بهسازی شده است. هدف از این پژوهش تحلیل انطباق محدودة بافت فرسوده با پهنههای فقر در شهر قائمشهر است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی - تحلیلی است. دادههای مربوط به مبانی نظری تحقیق به شیوة کتابخانه‌ای و اسنادی تهیه شده و دادههای خام پژوهش از بلوک های آماری شهر قائمشهر تهیه شده که بر اساس سرشمارى سال 1390 مرکز آمار ا...
[ 22 ] - تحلیل فضایی شاخص های سالمندی در نواحی شهری و روستایی ایران
یکی از مهمترین موضوعات قرن بیستویکم مسئلة سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل فضایی نماگرهای جمعیتی سالمندان (جمعیت 65 سال و بالاتر) در نواحی شهری و روستایی ایران است. روش مطالعه توصیفی- تحلیلی است و براساس هدف کاربردی است. برای جمعآورى اطلاعات از روش کتابخانهاى و اسنادى استفاده شده است و دادههاى خام مقاله براساس دادههای سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 13...
[ 23 ] - بررسی الگوی کالبدی توسعه شهرهای شمال کشور (مورد مطالعه: شهر کیاکلا)
الگوی رشد شهر یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم در ارتباط با پایداری شهر است. الگوی رشد شهر به عنوان الگوی فضایی فعالیتهای انسان در برهه خاصی از زمان تعریف میشود و به دودسته اصلی گسترش افقی یا پراکنده و اگوی فشرده تقسیم میگرددو شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای پایداری شهری امری اساسی است. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی و شناخت مراحل و الگوی توسعه فیزیکی شهر کیاکلا...
نویسندگان همکار