عباسعلی آهنگر
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
[ 1 ] - مؤلفه های جامعه شناختیِ داستانِ بهرام ِگور و شَنگُلِ هند در شاهنامة فردوسی (بر اساس الگوی گفتمان شناسی انتقادی ون لیوون)
پژوهش حاضر جهتِ شناختِ بهتر و عمیق تر شاهنامة فردوسی از الگویِ گفتمان شناسی انتقادی ون لیوون(2008) برای بررسی مؤلفه های گفتمان مدار مبتنی بر پوشیدگی و صراحت استفاده نموده و به بررسی و تحلیلِ کمی و کیفیِ بُرشی از متن داستانِ پادشاهی بهرامِ گور در ارتباط با روابطِ ایران در زمان ساسانیان با شَنگُلِ هند و سرزمینِ هند پرداخته است. شیوة پژوهش تحلیلی-توصیفی است و با استناد به آثار کتابخانه ای انجام گرفته است. در ا...
[ 2 ] - A Study of Inflectional Categories of Noun in Sistani Dialect
The present article aims to provide a synchronic study of the inflectional or morpho-syntactic categories of noun in Sistani dialect. These categories comprise person, number, gender or noun class, definiteness, case, and possession. Linguistic data was collected via recording free speech, and interviewing with 30 (15 females, 15 males) illiterate Sistani language consultants of age 40–102 year...
[ 3 ] - A Study on Morpho-Syntactic Patterns: A Cohesive Device in Some Persian Live Sport Radio and TV Talks
Morpho-syntactic patterns device encompasses a subcategory of the cohesive devices that assists hearers to have an adequate mental representation for understanding speech. This article investigates the morpho-syntactic patterns employed in some Persian live sport radio and TV programs adapting Dooley and Levinsohn’s theoretical and analytical framework. The research data includes around 30,000 ...
[ 4 ] - A Description of Derivational Affixes in Sarhaddi Balochi of Granchin
Sarhaddi Balochi dialect, a language variety of Western (Rakhshani) Balochi, employs derivation through affixation as one of its word formation processes. The purpose of this article is to present a synchronic description of the way(s) different derivational affixes function in making complex words in Sarhaddi Balochi as spoken in Granchin[1] district located about 35Kms to the southeast of Kha...
[ 5 ] - The Short Vowels /i/ and /u/ in Iranian Balochi Dialects
The aim of the present paper is to study the status of the short vowels /i/ and /u/ in five selected Iranian Balochi dialects. These dialects are spoken in Sistan (SI), Saravan (SA), Khash (KH), Iranshahr (IR), and Chabahar (CH) regions located in province Sistan va Baluchestan in the southeast of Iran. This study investigates whether these two vowels have the same qualities as the short /i/ an...
[ 6 ] - Refusal Speech Act Realization in Sarawani Balochi Dialect: A Case Study of Male University Students
Following Beebe, Takahashi, and Uliss-Weltz’s (1990) classification, this study examines the relationship between power and gender of the addressees and the type and number of refusal strategies employed by Sarawani Baloch male university students (SBMUS). Fifty SBMUS studying in Azad University of Sarawan were randomly chosen as the participants of the study. Data collection was accomplished t...
[ 7 ] - بررسی زایشی دستگاه واجی گویش بلوچی سرحدّیِ گرنچین
زبان شناسان زایشی واج شناسی را بخش مهمی از دستور هر زبان میدانند. واج شناسی زایشی که می توان آغاز آن را اثر چامسکی و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره های نظری خاصی مطرح شده است. پژوهش حاضر، که پژوهشی میدانی است، به بررسی و توصیف فهرست واجی (شامل همخوان ها و واکه ها) گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین در چارچوب نظریة واج شناسی زایشی می پردازد و هویت واجی هر واج را با استفاده از انگارة...
[ 8 ] - ساختار تصریفی فعل در بلوچی سرحدی گرنچین
بلوچی سرحدّی رایج در منطقۀ گرنچین زیر شاخهای از بلوچی غربی (رخشانی) است که عناصر ساختواژی مختلفی در ساختار فعل به کار میبرد. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ توصیفی همزمانی از ساختار تصریفی فعل در قالب صورتهای خودایستا و ناخودایستا در بلوچی سرحدّی گرنچین است. دادههای پژوهش از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 10 گویشور بومی بیسواد با میانگین سنی 50-80 سال گردآوری شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد در...
[ 9 ] - بررسی تأثیر پیچیدگی نحوی ساختار گروه اسمی و فعلی بر وقوع لکنت در کودکان لکنتی پیشدبستانی ۶-۴ سال فارسیزبان
Objective: The purpose of the present research was to investigate the effect of syntactic complexity of noun phrase and verb phrase on the occurrence of stuttering in 4-6 year Persian speaking children with stuttering. Materials & Methods: This descriptive-analytic research was done on 15 stuttering children, consisting of 12 boys and 3 girls, 4 to 6 years old monolingual Persian speaking wh...
[ 10 ] - بررسی کاربرد ابزار روابط واژگانی در گفتوگوهای سالمندان آلزایمری و عادی
مقدمه: پیوستگی کلامی از عوامل درک مطلب است که میتواند تحت تاثیر بیماری آلزایمر قرار گیرد. روابط واژگانی نیز از انواع ابزارهای پیوستگی است. با وجود پژوهشهای قابل ملاحظه در زمینهی بیماریهای اعصاب و ابزار پیوستگی تا کنون مقایسه و تحلیلی از انواع روابط واژگانی به عنوان زیرمجموعهای از ابزار پیوستگی در گفتار سالمندان آلزایمری و عادی صورت نگرفته است. به علاوه، بررسی اختلالات احتمالی در گفتار سا...
[ 11 ] - تحلیل بهینگی برخی از فرایندهای واجی گونۀ زبانی رودباری (اسلامآباد)
هدف پژوهش حاضر بررسی برخی فرایندهای واجی نظیر سختکامیشدگی، سایشیشدگی، درج آغازه، غیردهانیشدگی، انسدادیشدگی و واکرفتگی پایانی در گونۀ زبانی رودباری (اسلامآباد) در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993 و 2004) است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردید. برای گردآوری دادهها از 10 گویشور بومی (5 مرد و 5 زن در ردههای سنی 45 الی 80 سال از کم/ بیسواد تا تحصیلکرده) و نیز منابع م...
[ 12 ] - تحلیل گفتمانی انشقاق جریان اصول گرا به خرده گفتمان های جبهه ی پایداری و جبهه ی متحد اصول گرایی در انتخابات 1390
گفتمان اصول گرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 خرده گفتمانهای متعددی را در خود جای داد. جبهه متحد اصول گرایی و جبهه پایداری از مهمترین و تأثیرگذارترین خرده گفتمانهای اصول گرا در انتخابات 1390 بودهاند. این تحقیق بر آن است تا بر اساس تلفیقی از نظریه گفتمان لاکلا و موف (2001) و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی منازعات معنایی این دو خرده گفتمان در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 بپرداز...
[ 13 ] - واکاوی زبانشناختی باهمآیی واژگانی در قرآن مجید (شواهدی از سُوَر مبارکۀ اِسراء، کهف، مریم و طه)
همنشینی کلماتی که تمایل به ظاهرشدن در کنار یکدیگر دارند، فرایند باهمآیی نامیده میشود که نقش سازندهای در شکلدهی نظام واژگانی زبانها ایفا میکند. در پژوهش حاضر کوشش شده است تا در پیکرهای به وسعت چهار سورة متوالی اِسراء، کهف، مریم و طه، به بازنمایی باهمآییها در قرآن مجید پرداخته شود. کتابی که به برکت آن امروزه بیداری اسلامی در سراسر جهان گسترده شده است؛ لذا میطلبد که این مصحف شریف از ابعا...
[ 14 ] - روابط معنایی فعل «گرفتن» در زبان فارسی: رویکرد معنیشناسی قالببنیاد فیلمور (1997)
از آنجایی که افعال یکی از مهمترین بخشهای زبان هستند بهطوریکه اکثر اعمال، فعالیتها و حالتها از طریق فعل در جمله مشخص میگردد، این پروژه بر آن است که ساختار فعل «گرفتن» را در سه مفهوم «دریافت کردن»، «خریدن» و «درک کردن»، در یک شبکه معنایی قالببنیاد مورد بررسی قرار دهد و روابط میان آنها را اثبات نماید. برای به دست آوردن کلیه معانی فعل «گرفتن» از فرهنگ بزرگ سخن و مفاهیم اصلی این فعل از مقاله...
[ 15 ] - حرکت اجزای پیرااضافهها در زبان کردی (گویش سورانی) برپایۀ نحو ذرهبنیاد
این پژوهش برپایۀ نحو ذرهبنیاد، نقش نحوی- معنایی و شیوۀ حرکت اجزای پیرااضافههای زبان کردی (a(d)a, lQ ...QwQ, lQ ...(d)wQ ...QwQ, wQ ...) را در درون گروه حرفاضافۀ حاوی آنها میکاود. نحو ذرهبنیاد برخلاف کمینهگرایی رویکردی غیرواژگانگرا است و در آن گرههای پایانی کوچکتر از تکواژ یعنی مؤلّفه هستند. در این نظریه پیش از نحو واژگانی وجود ندارد بلکه فرایند اشتقاق با مؤلّفهها آغازمیشود و نحو، مسئو...
[ 16 ] - بررسی مقایسه ای درک روابط واژگانی در گفتمان روایی بین دانشآموزان عادی و سندرم داون آموزشپذیر فارسیزبان
سندرم داون اختلال ژنتیکی است که به علت ظهور یک نسخه اضافی از کروموزوم شماره 21 در سلولهای فرد مبتلا بهوجودمیآید. این افراد در طول زندگی اجتماعی خود با محدودیتهای بسیاری همچون اختلال در تولید و درک گفتمان روبرو میشوند. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهای ابزار روابط واژگانی، بهعنوان یکی از ابزارهای انسجام، شامل شمول معنایی، مجاز جز و کل و باهم-آیی در درک گفتمان روایی دانشآموزان عادی و دانشآمو...
[ 17 ] - بررسی نحوی-معنایی پیرااضافه های زبان کردی(گویش سورانی) بر پایۀ نحو ذره بنیاد
در نظریۀ نحو ذرهبنیاد، گرههای پایانی، دارای مؤلّفههای نحوی-معنایی و کوچکتر از تکواژ و چینش ثابت شاخص-هسته-متمم هستند. این مؤلّفهها در یک سلسله مراتب جهانی به نام توالی نقشها چیده میشوند و از اصلِ یک ویژگیِ واژنحوی-یک مؤلّفه-یک هسته پیروی میکنند. در این نظریه، مدخل واژگانی شامل یک درختچۀ نحوی است که چینش مؤلّفههای آن را نشان میدهد و صورت و آوا را به هم پیوند میدهد: . در این نظریه، واژگا...
[ 18 ] - بررسی مقوله های تصریفی اسم در بلوچی سرحدّی گرنچین
گویش بلوچی سرحدّی زیرشاخهای از بلوچی غربی (رخشانی) است. پژوهش حاضر درصدد است تا مقولههای تصریفی یا ساختواژی- نحوی اسم شامل: شمار، جنس دستوری، معرفگی، حالت و مالکیت را در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین مورد بررسی قرار دهد. این مطالعة همزمانی بر اساس پیکرة زبانی گردآوریشده از طریق کار میدانی در منطقة گرنچین واقع در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خاش انجام شده است. دادههای زبانی از طریق ضبط گفتار آز...
[ 19 ] - درک منحنی های آهنگ در بیماران فارسی زبان مبتلا به زبان پریشی بروکا- رستمی/ آهنگر/ ساسان نژاد/میکده
نوا پریشی یکی از اختلالات تولید گفتار است که در آن بیماران زبان پریش قادر به کاربرد درست علائم نواختی نیستند. نواخت همچنین نشانه ای ضروری برای درک زبان گفتاری است. پژوهش حاضر که از نوع تجربی است با هدف بررسی درک منحنی های آهنگ در بیماران فارسی زبان مبتلا به زبان پریشی بروکا انجام شده است. آزمودنی های این پژوهش تعداد ٣ نفر مرد فارسی زبان هستند که بصورت ساده و هدفمند از میان بیماران زبان پریش مرا...
[ 20 ] - بررسی تعدادی از صورتهای واکهای زبان فارسی در بخشهای کوهبنان و خرمدشت در استان کرمان عباسعلی آهنگر[1] یدالله پرمون[2] حامد مولایی کوهبنانی[3]
بررسی تعدادی از صورتهای واکهای زبان فارسی در بخشهای کوهبنان و خرمدشت در استان کرمان عباسعلی آهنگر[1] یدالله پرمون[2] حامد مولایی کوهبنانی[3] تاریخ دریافت: 19/11/91 تاریخ تصویب: 24/8/93 چکیده پژوهش حاضر در صدد است تا توزیع جغرافیایی تعدادی از صورتهای واکهای گویش کوهبنانی را در دو منطقة کوهبنان و خرمدشت، از توابع شهرستان کوهبنان در استان کرمان، مورد بررسی قرار دهد و با توجه ...
[ 21 ] - تأثیر متغیرهای اجتماعی بر کاربرد متغیرهای زبانی فارسی در نهبندان: ساخت هجا، عناصر ساختواژی و نحوی.عباسعلی آهنگر /محبوبه شاهسوار
تأثیر متغیرهای اجتماعی بر کاربرد متغیرهای زبانی فارسی در نهبندان: ساخت هجا، عناصر ساختواژی و نحوی عباسعلی آهنگر [1] محبوبه شاهسوار [2] تاریخ دریافت: 20/6/90 تاریخ پذیرش: 29/10/92 چکیده زبان بهعنوان پدیدهای اجتماعی همواره تحتتأثیر عوامل گوناگون دچار تغییراتی میشود که از مهمترین این عوامل میتوان به جنسیت، سن و تحصیلات بهعنوان متغیرهای اجتماعی اشاره کرد. با توجه به ...
[ 22 ] - رویکردی کمینهگرا به نوعبندی نحوی جملات امری در فارسی
مقالة حاضر تلاش میکند شیوة نوعبندی جملات امری را در گونة گفتاری فارسی در قالب برنامة کمینهگرا تبیین نماید. از اینرو، با الگوگیری از رویکرد هان و شواگر سازوکار حاکم بر جوازدهی جملات امری در فارسی بررسی میگردد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریة بازبینی مشخصهها و فرضیة گروه متممنمای انشقاقی ریتزی (1997) است. ابتدا استدلال میشود که در ساختهای امریِ بینشان و نشاندار، حرکت آشکار فعل به هستة گروه...
[ 23 ] - ساخت هجا در گویش بلوچی سرحدی گرنچین
بررسی ساختِ هجا در مطالعاتِ غیرِخطّیِ واجشناختی از اهمیتِ خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر، در قالبِ پژوهشی میدانی، به بررسی ساختِ هجا در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین، براساسِ نظریۀ واجشناسی همخوان- واکه، بهعنوان نظریهای پسازایشی، میپردازد و شیوۀ واجآرایی همخوانها در خوشههای دوهمخوانی آغازه و پایانۀ هجا و همچنین تأثیرِ واکۀ هستۀ هجا در انتخابِ همخوانهای خوشۀ ناهمانندِ پایانه را بررسی میکند. دادههای زبان...
[ 24 ] - خوانش معنایی پارهای از نشانههای غیرکلامی در ارتباطِ رو در روی دانشجویان کرمانی
مقالۀ حاضر به بررسی خوانش معناییِ پارهای از نشانههای غیی در ارتباط رودرروی دانشجویی و ارائۀ طرحیی از این خوانش با درنظرگرفتنِ دو متغیر جنسیت و موقعیت اجتماعیِ مخاطب میپردازد.دادههای پژوهش بهروشِ مشاهده، مصاحبه و پرسشنامۀ تصویری جمعآوری شده است. بررسی دادههای جمعآوریشده نشان میدهد که متغیر جنسیت در کاربرد رفتارِ چشمی، حالات چهره، فاصلۀ میان سخنگویان در هنگام ارتباط، نشانههای زمانی، نشانه...
[ 25 ] - بررسی متغیرهای اجتماعی- زبانیِ فارسی در گویشِ نهبندانی: همخوانها
این مقاله به بررسیِ رابطۀ متغیرهای اجتماعی همچون جنسیت، سن و تحصیلات با متغیرهای زبانیِ(همخوانی) زبان فارسی در گفتار گویشورانِ نهبندانی میپردازد. متغیرهای زبانیِ مربوط از گفتارِ 24 گویشورِ نوجوان، جوان و مسنِ واجدِ شرایط استخراج گردید. نتایجِ این پژوهش نشان میدهد که تحصیلات در برخیاز متغیرها باعثِ کاهشِ استفاده از صورتهای غیرمعیار نشده است و نقشِ تحصیلات بهعنوانِ یک متغیر اجتماعی تنها در تمایزِ گفتارِ گو...
[ 26 ] - اشاراتی بر تحلیل ساختاری – محتوایی لیکو، شعر شفاهی بلوچی
مقالة حاضر به هدف معرفی ویژگیهای سبکی لیکو، گونهای از شعر شفاهی بلوچی، تدوین شده است. لیکو تکبیتی است مقفا و با وزن هجایی که با استناد به یافتههای پژوهش حاضر از ویژگیهای سبکی مشخصی به لحاظ نوع واژگان، تشبیهات، سازوکار استعاری غالب، بازنمود نگرشهای قومی و محتوای واقعگرایانة آن برخوردار است. در این پژوهش یکصدو سی و پنج بیت لیکو به ترتیب از کتاب صد لیکو (مؤمنی، 1384)، خبرنامة بلوچستان (Axen...
[ 27 ] - بررسی نحوی ـ معنایی چند حرف اضافۀ سادۀ زبان کردی (گویش سورانی) بر پایۀ نحو ذرهبنیاد
در نظریۀ نحو ذرهبنیاد، گرههای پایانی، حاوی مؤلفههای نحوی- معنایی و کوچکتر از تکواژ هستند. بیشتر تکواژها در چندین گره پایانی پخش میشوند؛ بنابراین، تکواژها در درختچهها بازتاب مییابند و نه در یک گره پایانی. هر گره پایانی حاوی یک مؤلفۀ خاص است. این مؤلفهها در یک سلسلهمراتب جهانی به نام توالی نقشها چیده میشوند و از اصلِ یک ویژگیِ واژنحوی-یک مؤلّفه-یک هسته پیروی میکنند. در این نظریه مانن...
[ 28 ] - بررسی متون توصیه ای در گفتمان پزشکی فارسی
توصیههای پزشکی فارسی به عنوان یکی از حوزههای گفتمان غیرروایی تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفتهاند. از این رو، این پژوهش به بررسی و مقایسهی کاربرد ابزارهای "پیشفرض "، "تقویت " و "تضعیف " توصیه با درنظر گرفتن شدت نسبی این ابزارها در کتابهای نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجلات برخط پزشکی فارسی بر اساس الگوی لوینسون برای بررسی متون غیرروایی میپردازد. دادهها از 100 متن کتابهای نسخه نویسی پز...
[ 29 ] - بازنمایی وضعیت شناختی ارجاع در گفتمان روایی کودکان با اختلال اتیسم فارسی زبان براساس سلسله مراتب مفروض بودگی
اختلال طیف اتیسم، بهعنوان اختلالی رشدی-عصبی، اختلالی است که نقصهایی را در عملکردهای شناختی، همچون حافظه، توانایی برقراری ارتباط و زبان، ایجاد میکند. یکی از سطحهای تاثیرگذار در زندگی اجتماعی افراد، توانایی تولید گفتمان روایی است که مستلزم بهکارگیری دانش و مهارتهای زبانی و شناختی بهطور همزمان میباشد. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهای بازنمایی ارجاع، بهعنوان عنصر اصلی روایت، بهوسیله عبارته...
[ 30 ] - بررسی انتقادی مؤلفههای اجتماعی_فرهنگی فیلم «فروشنده» بر اساس الگوی لاکلا و موف
سینما به بازنمایی واقعیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی میپردازد. تحلیل گفتمان انتقادی نیز واقعیتهای متن زبانی را با توجه به مؤلفههایی همچون ایدئولوژی، اجتماع، فرهنگ و سیاست بازنمایی میکند. هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی مؤلفههای گفتمان اجتماعی– فرهنگی فیلم «فروشنده» براساس ابزارهای گفتمانی لاکلا و موف (2001) است. در این راستا، متن کامل مکالمه ی فیلم «فروشنده» گردآوری شد. سپس، داده های کا...
[ 31 ] - بررسی مقایسهای درک و تولید مقولههای تصریفی اسم بین کودکان فارسیزبان بهنجار و کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا با سن تقویمی 9-7 سال
مقدمه و اهداف کودکان بهنجار زبان را در فاصله زمانی مشخصی فرا میگیرند، اما این امر در مورد کودکان طیف اتیسم به گونه دیگر است. در اختلال طیف اتیسم بنا به دلایلی تکلم کودک دچار نقص میگردد؛ به عبارت دیگر، یادگیری زبان با انحراف رشد زبانی همراه میشود. پژوهش حاضر به بررسی مقایسهای درک و تولید مقوله های تصریفی اسم شامل شمار، معرفگی، حالت و مالکیت بین کودکان بهنجار و کودکا...
[ 32 ] - بررسی شناختی تأثیر مصنوعات فرهنگی بر درک استعاری مفهوم زمان در زبان فارسی
در فرهنگهای مختلف، افراد برای ساختن بازنماییهای زبانی زمان از فضا استفاده میکنند. به طورکلی، دو رویکرد مختلف نسبت به عبارتهای زمانی اشارهای مشهود است: یکی استعاره زمانمتحرک و دیگری استعاره ناظرمتحرک. در استعاره زمانمتحرک، زمان به گونهای در حال حرکت به جلو مفهومسازی میشود. درحالیکه در استعاره ناظرمتحرک، ناظر در حال حرکت به جلو مفهومسازی میگردد. هدف این پژوهش بررسی شناختی تأثیر م...
[ 33 ] - اسمصفت ها در زبان فارسی: رویکردی بروناسکلتی
اسمصفتها، صفتهایی هستند که به وسیله فرایند اسمشدگی به اسمصفت تبدیل میشوند. اسمصفت و به طور کلی اسمشدگی از موضوعهایی هستند که در ساختواژه، نحوو درمکتبهای گوناگون زبانشناسی نظری مطرح شدهاند. هر چند تاکنون پژوهشی در زمینه اسمصفتهای زبان فارسی انجام نگرفتهاست. این پژوهش، برآن است تا در چارچوب نحوی بروناسکلتی بورر (Borer, 2013) به تحلیل این مقوله بپردازد. بورر (همان) معتقد اس...
[ 34 ] - بازنمایی دستور زبان داستان در گفتمان روایی دانش آموزان سندرم داون آموزش پذیر فارسی زبان
مقدمه و اهداف سندرم داون اختلال ژنتیکی است که میتواند در اکثر موارد همراه با اختلال هایی همچون شناختی، رشدی و زبانی باشد. یکی از اختلال های تاثیرگذار در روند رشد و زندگی اجتماعی افراد مبتلا به سندرم داون در سطح گفتمان روایی نمود پیدا میکند. گفتمان روایی یکی از مهارت هایی است که نقش بسیار مهمی در تعامل های روزمره و حتی پیشرفت تحصیلی و شغلی افراد دارد. از آنجایی که ا...
نویسندگان همکار