علی اردستانی
استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
[ 1 ] - بررسی شرایط تعلیق حقوق بشر در زمان مخاصمات مسلحانه (مطالعۀ موردی: منازعۀ فلسطین ـ اسرائیل)
مسئلۀ حقوق بشر و آزادیهای اساسی در طول قرون متمادی هسته و انگیزۀ اصلی مبارزه علیه ظلم و بی‌عدالتی را تشکیل داده است. هدف از این‌گونه تلاشها تأمین حداقل حقوقی برای افراد جامعه است. با این حال، برخلاف حقوق بشردوستانه که مختص زمان مخاصمات مسلحانه است، حقوق بشر در تمام وضعیتها اعم از جنگ و صلح لازم‌الاجراست. اما از آنجا که مخاصمات مسلحانه به‌نوعی تهدیدکنندۀ بقای دولت است، برخی از اسناد بین‌الملل...
[ 2 ] - سیاست هویت و جنسیت در ایران معاصر با تأکید بر اشعار شاملو
سیاست هویت امروزه به یکی از مهم ترین ابزارهای تحلیلی متفکران علوم اجتماعی تبدیل شده و معطوف به ایستارهای سیاسی و علایق گروه‌‌های اجتماعی‌‌ای است که عمدتاً بر پایه جنسیت، نژاد، قومیت و یا مذهب شکل گرفتهاند. نگرش به جنسیت زن یکی از مهمترین طیف‌‌های قابل بررسی است. این تحولِ شناختی، منبعث از تغییرات بنیادین اجتماعی است و فهم آن متضمن بررسی سویه‌‌های روش‌شناختی آن در ادبیات سیاسی است. سؤال اصلی ...
[ 3 ] - فلسفۀ سیاسی و مسئلۀ دولت عقلانی
برای تأسیس یک دولت به مفهوم حقیقی آن چه باید کرد؟ ادبیات علم سیاست مملو و آکنده از راه‌حلها و فرمولهای ساده و پیچیدۀ اقتصادی، جامعه‌شناختی، سیاسی، فرهنگی و جز آن است. اگرچه نمی‌توان منکر اهمیت این نظریهها شد، واقعیت این است که کاربست آنها در بسیاری از کشورها در بهترین حالت به جوامعی ناهمگون و فاقد انسجام انجامیده است. درحالی‌که می‌توان بر حسب رشتههای مختلف علمی این امر را توضیح داد، از منظر...
[ 4 ] - تأثیر توسعۀ انسانی در گذار دموکراتیک در مصر
شاید بتوان مهمترین تحول منطقة خاورمیانه در دو دهة اخیر را در مجموعه تحولات موسوم به «بهار عربی» جست‌وجو کرد. بدون تردید، این تحولات، چه در سطح نظری و چه در سطح عملی، موجب تغییرات زیادی در حوزة مطالعات خاورمیانه شده است. این کشورها که یا همانند دولت‌های خلیج فارس ماهیتی سنتی، یا همچون مصر ماهیتی بوروکراتیک‌ـ‌نظامی دارند، به‌شدت تحت تأثیر این جنبش مردمی قرار گرفتهاند. بااین‌حال، امروز به‌طورتقر...
[ 5 ] - تأثیر سیاست‌های تصدی‌گرایانه در توسعة اقتصادی (مطالعة موردی: زیمبابوه)
در دو دهة اخیر، شاید مهمترین مسئلة پیش روی دولت‌های مختلف جهان توسعة اقتصادی بوده باشد. این موضوع به‌ویژه برای کشورهای جهان سوم که هنوز در عقب‌ماندگی به سر می‌برند، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این کشورها، به دلیل نداشتن نهادهای اقتصادی و اجتماعی متناسب با توسعة اقتصادی، دولت همواره به ترسیم خط مشی‌های توسعه‌ای کشور پرداخته است و با اعمال سیاست‌های تصدی‌گرایانه به ابعاد توسعه‌نیافتگی افزوده است. در ...
[ 6 ] - بنیاد دولت در ایران: امری نظری یا عملی؟
شاید مهمترین ویژگی مطالعات مربوط به اندیشه سیاسی در ایران، تاکید بر وجود اندیشه سیاسی مستقل و مدون در باب دولت در ایران باشد. این اندیشه که از آن تحت عناوین مختلف نظیر "اندیشه ایران‌شهری"، "خردمزدایی" و مانند آن یاد می شود، مؤید آن است که سازمان دولت در ایران از پشتوانه نظری مستحکم برخوردار است و بر اساس آن عمل می کند. در مقاله حاضر تلاش می شود در پرتو دو نظریه استبداد شرقی و پاتریمونیالیسم ...
[ 7 ] - چرخش فلسفه سیاسی به سوی دموکراسی؟
امروزه اهمیت کانونی دموکراسی بر کسی پوشیده نیست و کمتر گرایش یا نحله‌ی فکری را می توان یافت که در فرمول بندی دیدگاه‌های خود نسبت به این موضوع بی تفاوت باشد. همین اهمیت کانونی دموکراسی موجب تغیر و تحول در ایستار بسیاری از نظریه‌های سیاسی نسبت به دموکراسی شده است. شاید یکی از مهمترین این تلاشها به شاغلان در فلسفه سیاسی بر می‌گردد که کوشیده‌اند تا ایستارهای منفی این گرایش نسبت به دموکراسی ...
[ 8 ] - آنارشیسم نظری: در جست و جوی مبنایی روش شناختی برای جامعه ی آزاد
از حیث معرفت شناسی، شاید مهم ترین دغدغه ی دانشمندان علاقه مند به حیات دموکراتیک در چند سده ی اخیر یافتن مبنا و پایه ای تزلزل ناپذیر برای دموکراسی بوده است. تقریبا ویژگی اصلی تمام نظریه های توسعه را همین امر تشکیل می دهد. در این میان، یکی از برجسته ترین این تلاش ها از آن آنارشیسم نظری است. این مکتب فکری می کوشد با طرد انواع دستگاه های سلطه و سرکوب ـ به ویژه علم سالاری و تکنوکراسی ـ مبنایی واقعی ...
[ 9 ] - گفتمان اسلام سیاسی و ظهور هویت زنانه در دورۀ پهلوی
یکی از پدیده‌های مهم در ایران معاصر، ظهور گفتمان اسلام سیاسی است. مقالۀ حاضر می‌کوشد با بازخوانی اولین و برجسته‌ترین متون اسلام‌گرایان ـ یعنی سه نشریۀ مکتب اسلام، مکتب تشیع و مسجد اعظم ـ به ارائۀ روایتی مستند از زن سیاسی‌شده در اسلام سیاسی و نقش سوژگی زنان در انقلاب بپردازد. از این سه نشریۀ اسلامی، چهار روایت از بازخوانی متون به‌دست می‌آید. این چهار روایت به‌کمک شاخص‌های شش‌گانۀ لوبوف در روش تح...
نویسندگان همکار