سیدحسام‌الدین لسانی
استادیار، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران
[ 1 ] - عملکرد شورای امنیت در مواجهه با پدیدۀ ابولا (Ebola) رویکردی نوین در حوزۀ سلامت عمومی
در سال 2014 شیوع گستردة ویروس ابولا در قارة آفریقا خبرساز شد. در این اثنا، شورای امنیت با صدور قطعنامة 2177 در 18 سپتامبر 2014، شیوع ویروس ابولا در غرب آفریقا را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی و موجبی برای تحت تأثیر قراردادن اقدامات مربوط به حفظ صلح در این پهنة جغرافیایی اعلام کرد. این رکن سازمان ملل با تکیه بر مهم‌ترین مسئولیت خود طبق مادة 24 منشور اقدام به صدور قطعنامه کرد. تفسیر موسع شور...
[ 2 ] - تأملی بر مشروعیت کاربرد هواپیماهای بدون سرنشین در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه
پیشرفت فناوری در قرن 21 در حال رونمایی از شکل دیگری از سلاح‌‌های پرندۀ نظامی است که هواپیماهای بدون سرنشین مصداق بارز آن‌ها به شمار می‌روند. نظر به اینکه کاربرد این نوع از سیستم‌‌های هوابرد چالش‌‌های جدی را از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه موجب شده است، ارزیابی مستقل حقوقی در این خصوص ضروری است. پیش از بررسی دقیق این مسئله شناخت این سیستم‌‌ها و بررسی چالش‌‌های ناشی از به‌کارگیری آن‌ها در مخاص...
[ 3 ] - تعهد دولتها مبنی بر بازبینی حقوقی تسلیحات جدید در حقوق بینالملل
طبق مقررات لاهه 1907 حق متخاصمان در استفاده از تسلیحات و ابزارهایشان در جنگ‌ها نامحدود نیست. ارتقای روزانة فناوری تسلیحاتی و نظامی ایجادکنندگان پروتکل اول 1977 کنوانسیونهای ژنو 1949 را بر آن داشت تا با اختصاص ماده‌ای دول عضو پروتکل را به بازبینی حقوقی تسلیحات جدیدشان مجبور و آن‌ها را به تطبیق تسلیحات جدیدشان با تعهدات بین‌المللی خود ملزم کنند؛ زیرا دولتها از اواخر قرن نوزدهم طبق معاهدات گوناگ...
[ 4 ] - تأملی بر مشروعیت سیاست کشتار هدفمند از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه
سیاست «کشتار هدفمند» مفهوم جدیدی است که طی سال‌های اخیر توسط رژیم اسرائیل و با پشتیبانی کشورهای غربی به ویژه ایالات‌متحده آمریکا، به منظور ایجاد تردید در اجرای معاهدات حقوق بشری و بشردوستانه، به حوزه ادبیات حقوق بشر و بشردوستانه راه یافته است. کشتار هدفمند به عنوان راهبرد نوین در مبارزه علیه تروریسم، چالش‌هایی جدی در زمینه حقوق بینالملل بشردوستانه ایجاده کرده است. این مقاله با طرح ابهامات موج...
[ 5 ] - حمایت از سربازان و نیروهای خودی در مخاصمات مسلحانه و اشغال نظامی (بررسی تطبیقی حقوق بین الملل و اسلام)
با وجود توسعهای که در حمایت از حقوق غیرنظامیان، اسیران و حتی بیگانگان در مخاصمات - بهویژه در سده بیستم - ایجاد شده است اما درباره تعهد دولتها به حمایت از سربازان و نیروهای خودی چنین پیشرفتی در نظامهای حقوقی بهغیر از نظام حقوقی اسلام مشاهده نمیشود. کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکلهای الحاقی آن، گامهای مهم حقوقی در حمایت از غیرنظامیان و اسیران محسوب میشوند اما گامهای مشابهی برای تعهد...
[ 6 ] - بررسی تعهد دولتها به قبول و ارسال کمک‌های بشر دوستانه در زمان سوانح طبیعی
دولتها به‌دلیل حاکمیتی که دارند، باید از ساکنان سرزمینشان در مقابل بلایای طبیعی محافظت کرده و به آنان امدادرسانی کنند. اما واقعیت آن است که توان همۀ دولتها برای امدادرسانی یکسان و کافی نیست و در بسیاری از موارد بدون کمک‌های امدادی از سایر کشورها و نهادهای بین‌المللی کار امدادرسانی غیرممکن میشود. به‌دلیل اهمیت این موضوع، کمیسیون حقوق بینالملل با در دستور کار خود قرار دادن آن، پس از سال‌ها ف...
[ 7 ] - سیاستهای راهبردی دیوان بین المللی کیفری در جبران خسارت با تاکید بر رویه قضانی بین المللی
در اثر ارتکاب جنایات بین المللی، خسارت و صدماتی به قربانیان و زیان دیدگان وارد می شود. سیاست راهبردی دیوان با رویکردی حیاتی و استراتژیک بگونه ای با حیات سیاسی دولتها پیوند داشته اند. جبران خسارت بعنوان یکی از مولفه های سیاست راهبردی دیوان بین المللی کیفری نهادینه شده است. دیوان بین المللی کیفری نظام عدالت کیفری بین المللی را بزه دیده مداری می داند، از اینروی جبران خسارت که بخشی از سیاستهای راهب...
[ 8 ] - بررسی اقدامات تلافی‌جویانه علیه اموال فرهنگی در حقوق بینالملل بشردوستانه
از آنجا که اموال فرهنگی ملت‌ها، میراث تجدیدناپذیر کل بشریت محسوب میشوند، لزوم رعایت اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیرنظامی و منع انجام اقدامات تلافی‌جویانه[1] علیه اموال غیرنظامی به‌طور عام و اموال فرهنگی به‌طور خاص در خلال مخاصمات مسلحانه اجتناب‌ناپذیر است. از جمله مهم‌ترین اسناد قراردادی و عرفی بین‌المللی در خصوص منع تلافی‌جویی علیه اموال فرهنگی در مخاصمات مسلحانه، می‌توان به بند 4 مادۀ 4 کنوا...
نویسندگان همکار